Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Ferit Erden BORAY

Ferit Erden BORAY

Tarihe Tek Gözlükle Bakılmaz

​​​​​​​1453'te İstanbul yoktu... fethedilen Constantinopolis

Fransız düşünür Merquerick Y. Cordur derdi ki: "...Tarih bir özgürlük okuludur, bizi önyargılardan kurtarır ve de sorunlara başka bir açıdan bakmayı da öğretir..."

Demek istenilen odur ki, dünya tarihinde eski çağlardan, Orta Çağ'a gelip, Batı'ya göre YENİ ÇAĞ'ı başlatan 1453'te son Doğu Roma İmparatorluğu'nun bitişiyle oldu derler.

O zaman bizim gerçek asırlar önceki tarihi masal ve destan dışı gerçekleriyle öğrenmek, bilmek zorunda olduğumuzu sanırım pek anlamış da değiliz. Ne yazık ki şimdiye kadar bilimsel, belgeli tarih anlatımlarının yerine hamaset, destanımsı ütopyalar olarak okuduk ve bunu çok da sevdik mi dersiniz?

Meseleye hangi gözlükle baktığımız önemlidir. Örneğin İbn-i Haldun'un öncelikle saydığı sebep-sonuç mantığına bakmaksızın, birebir yaşanmış olan şu asırların getirdiği son Hristiyan İmparatorluk Devleti'nin, Constantinopolis dedikleri kalelerle donanmış merkezini, basit kahramanlık öyküleriyle yenmişiz...

Üstelik bunu anlatırken, öncelikli olarak da meseleye dini gözlükle bakıp başına "Allah'ın izniyle dualarla surlara çıkan Ulubatlı Hasan, bayrağı surlara koyup fethi sağlatmıştır..." deyişi yanlıştır.

Tarihçilerin görevi

Zaferi kazanan Sultan Fatih'ti deyişi de çok sonraları yazılarda Sultan II. Murat oğlu II. Mehmet bu başarıyı kazanmıştır gerçeğini nedense anlatmadık.

Oysa tarihçilerin görevi geçmişi sevmek ya da geçmişten kurtulmak değildir. Bugünü anlatmanın anahtarı olarak onu doğru öğrenip, gerçeği anlatır. Bilimsel dünya tarihine göre, bahsi geçen Ege-Karadeniz'i bağlamındaki asırlardır başkent yapılmış bu şehir gerçekte neydi, sorusunu hiç sormadık...

Milat öncesi bin yıllık asırlara göre, Marmara'ya açılan Goldenhorn (Haliç) denilen liman şehrinin Yunan tarihlerindeki adına Bayzantion denilmiş, gemiciler ise kendi tarihlerine bu bölgedeki limana Stanboli adını vermişler. Ta ki asırlar sonra Osmanlı döneminde aydınlar, edebiyatçılar bu gerçeği bulup bahsi geçen Stanboli sözünü İSTANBUL yapmışlardı.

Nitekim Osmanlı Devleti kayıtlarında 19. yüzyıla kadar buraya Payitaht-ı Constantiniye yazılagelmişti. Batılı tarihlerinde Roma Empire denilen doğudaki bu başkente tarihçiler bu kez BİZANS demişlerdi, nedense.

Atilla'dan sonra asıl Batı imparatorluğu Roma yıkılınca, bu kez bu imparatorluğun coğrafyalardaki hâkimiyeti bu kez doğuya kaymış oldu. Üstelik dinen Katolik mezhebinden ayrılıp, Ortodoks mezhebini kendi halkları için inanç dini saymasıyla başlar (MS 4. yüzyıl).

Elbette ki Helenistik yapının dağılmasında da var olan siyasi ve dinsel işlevleri bu kez kendi kişiliklerinde de yaratarak, başka bir kutba rahat biçimde yöneltmekteydiler. Ancak devletin yönetimini bu kez batıdan doğuya hatta güneyde Mısır'a kadar hâkimiyet kurabilmek için, farklı milletler ve halk kitleleriyle asırlarca süren dönemi yayacaklardı.

Adı geçen asırlarda Kral Herallius ve de onun da getirdiği yönetimde TEMA SİSTEMİ (Karahanlılar ve de Selçuklular ve hatta Osmanlılarda yaratılan Eyalet sisteminin örneğiydi). Bu sefer kuzeyde ve Balkanlarda yaşamakta olan Avarlar ve doğudaki Sasaniler'in var olan halkları üzerinde egemenlik kuracaklardı.

Evet, asırlar süren bu coğrafyalardaki hâkimiyet ilk kez 7. asırda ortaya çıkan güneydoğu Arabistan'da çıkan İSLAMİYET ile birlikte Arapların kuzey topraklarına yönelmeleri, şu ya da bu sebeple yörelerdeki küçük kentlerin Bizans adına kayıplarını getirdi.

Oğuzların batıya yönelişi

Daha sonra 10. yüzyıldan itibaren bu kez de tamamen Asya merkezli Oğuzların batıya yönelişi ve Hazar'dan itibaren Doğu Anadolu'ya kadar yayılan Selçuklular'ın yarattığı oldukça etkili bir asra gelinmişti.

Asırlardır devletlerin var olan Ekonomik ve de toplumsal yönetim politikalarını sağlıklı bir yönetim imkânlarının kaybedilmesiyle şartları değiştirmişti. Bilinen tarihlerde, bu yayılmacı sayılan Asya merkezli Oğuzların, Alparslan ile birlikte 1071'deki doğudaki Malazgirt'te büyük Doğu Roma ya da Bizans'ın ordusunu tamamen yenmesi, artık Anadolu'nun Asya'dan gelenlere karşı tamamen açılmasını sağlayacaktı.

kapak.jpg

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları