Deniz Dallı / Günboyu
Gün içerisinde 19.50''yi geçerek tarihin en yüksek seviyesine ulaşan dolar kuru, geçtiğimiz yıllarda yaşanan kur krizini anımsatan sinyaller vermeye devam ederken, benzer bir artışın yaşanmasından korkan piyasalar seçim öncesi tam bir tedirginlik haline girmiş durumda.
"DÖVİZ ALIMI RESMEN YASAKLANDI"
Uluslararası finans kuruluşlarının ortak görüşüne göre Türk lirası, haziran itibariyle hızlı bir değer kaybetme sürecine girecek. Bu kaybın 14 Mayıs''tan önce yaşanmasını engellemek isteyen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), AKP hükümetinin güdümünde ekonomi politikalarını sürdürse de, artık hiçbir yasak kararı beklenilen tepkiyi yaratmamakta.
Tabir-i caizse dövize yönelik cephanesindeki kurşunları tüketen TCMB, seçimlere haftalar kala fragmanı yayınlanan yeni bir ''kur krizi'' karşısında paniğe geçmiş durumda. Şubat ayının başlarında start verilen ''Döviz alımına yönelik her türlü işlemin kısıtlanması" harekatı, haftalar içerisinde onlarca kararın alınmasına yol açarken, bugün itibariyle gaza yüklenen Merkez Bankası, saat 13.00''dan sonra bankaların, müşterilerinin döviz taleplerini karşılamak için piyasalardan alım yapmasını yasakladı.
Vergi mükelleflerinin sırtına yüklediği ağır yüke rağmen, yatırımcıları Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına yöneltmek ve bu süre zarfında seçimler bitene kadar kuru bir nebze olsun baskılayabilmek isteyen Merkez Bankası, KKM havuzunda biriken mevduatı artırmayı başarmasına karşın, yabancı para birimlerine yönelik ilginin önünü kesmeyi başaramadı.
"AYLARDIR GERİLEN DOLAR EKONOMİNİN SURATINA PATLAYACAK"
Son yıllarda sallantıya giren Türk ekonomisi, 6 Şubat tarihli deprem felaketiyle birlikte 110 milyar doların üzerinde bir maliyeti de sırtlanmak zorunda kaldı. Ülke sınırlarında spot piyasaların merkezi olarak kabul edilen Kapalıçarşı''da dolar alımında 20 TL''nin üzerine çıkılması, çarşı esnafını hayrete düşürürken, tarihi çarşıda ilk kez piyasa fiyatlamasının üzerinde bir görüldü.
Türkiye''de döviz artışına yönelik sansasyonel açıklamaları ile iktidar medyasının tepkisini çeken ve geçmiş yıllarda hakkında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından suç duyuru yapılan ekonomist Selçuk Geçer, dövizde yaşanacak yeni bir sıçrama için olay yaratacak iddialarda bulundu.
Geçer''in aylardır baksılanan ekonominin, çok sert bir patlamaya neden olacağını belirtmek için bir Çin atasözüne yer verek, "En fazla ileriye giden ok,en çok geriye çekilmiş yaydan çıkar" şeklinde konuştu. İşte Geçer''in dolar/TL ve altın başta olmak üzere piyasalarda görülecek gelişmeler hakkında yorumları...
SEÇİM TARİHİNE KADAR DOLAR NE KADAR YÜKSELECEK?
"Dolar 19.56''yı gördü, oradan bir miktar geriye geldi. Ufak ufak böyle kıpırdanmalara başladı. Yakın zaman içinde 20 liranın üzerini görürüz ama onun öncesinde bi 19.80 ve 19.90 arasında gider gelir, 20''ye giderken bir miktar zorlanır çünkü psikolojik bir sınır var orada biliyorsunuz. Geçmişte de 9 liradan 10 lirayı kırması çok zor olmuştu ama bu sınırı aşınca 13-14 diye çok hızlı ilerlemişti. 20 lirayı kırana kadar biraz zorlanabilir, kimse şaşırmasın ama bu sınırı geçtikten sonra biz çok yakında 24-25 TL''lik bir dolar kuru göreceğiz. Bu kıpırdanmalar onun göstergesi.
Seçim öncesi böyle bir şey görür müyüz? Zor gibi gözüküyor arkadaşlar. Çünkü inanılmaz para harcanıyor. Doları bu seviyelerde tutabilmek adına elden ne gelirse yapılıyor. Seçime kadar bu işi idare edelim, sonrasına bakarız kardeşim modu var. O nedenle seçimlere kadar 19.70, 19.80 görebiliriz. Bu seviyelerde minik dalgalanmalar yapacaktır. Sonrasında ise çok daha sert hareketleri görebiliriz, dikkatli olmanızda fayda var.
Şöyle bir dünyaya bakalım. Avrupa Merkez Bankası tarafında başkan Christine Lagarde''ın bi açıklaması var. Kredilerde sınırlı sıkılaşma, Avrupa Merkez Bankası''nın işini kolaylaştırabilir diyor. Yani biraz daha sıkılaşacağız diyor. Zaten bu tarafta bir faiz indirimi süreci, beklentisi yok. Tersine birkaç ay daha agresif bir şekilde artırım yapılmasını bekliyoruz.
Fed tarafında bir faiz indirim beklentisi var. O da tabii ki mayıs ve haziran aylarında değil. Hep yanlış anlaşılan bir şey var, faiz indirimi beklentisi bugünden yarına olmuyor. Önce faizleri bir tık daha yükseltecekler, muhtemelen mayıs ayında 25 baz puanlık bir faiz artırımı gelecek. Çünkü hem üretici, hem de tüketici fiyatlandırmaları bu ay Fed''in istediği seviyede gelmeye başladı. Çok yüksek ihtimal haziran ayında bir artırım kararı çıkmayabilir. Ancak bu seviyelerde sabit tutmaya başlarlar, ardındansa küçük bir ihitmal yılbaşı gibi, daha yüksek ihtimalle ise gelecek yılın ilk aylarında faiz indirim kararı alınacaktır.
"NE ALTIN NE DOLAR... EN FAZLA O YÜKSELECEK"
Bugünlerde bir faiz indirimi beklemiyoruz. Mayıs ve haziran aylarında artırım olabilir, swap piyasaları da bunu fiyatlıyor. Özellikle vadeli piyasalarda da yıl sonunu ufak ufak indirim olarak fiyatlamaya başladılar. Niye bunu söylüyoruz, çünkü Avrupa Merkez Bankası tarafında böyle bir tablo yok. Zaten Avrupa geç kalmıştı faiz artırımına, enflasyon hala beklentilerin çok üzerinde yüzde 10 seviyesinde geziyor. Dolayısıyla Avrupa Merkez Bankası faiz artırımına devam edecek. Peki bunun yan etkileri ne olacak? asıl soru bu.
Cevap parite. Altın ve euro cephesinde değerlenmeler görebiliriz. Fed faizleri durdururken, Avrupa Merkez Bankası faiz artırımına devam ederse, Euro/dolar paritesindeki yükseliş artmaya devam eder. 1.09 ile 1.10 seviyesinde olan euro/dolar paritesinin 1.20''lere doğru gittiğini görebiliriz. Bu koşullar dahilince. Başka ne olur? Dolar endeksinde bir geri çekilme olur arkadaşlar. Fed''in faiz indirimi beklentisiyle normal şartlarda altının coşması, rekordan rekora koşması gerekiyor ancak şunu söyleyelim. Faizler, enflasyonun üzerine çıkması durumunda cazip bir etki yaratacak ve aynı zamanda riskli piyasalar için de bir avantaj ortaya çıkacak o yüzden tersine bir hareket yaşanabilir. Dikkatli olmanızı tavsiye ediyorum size.
Nitekim altının onsu, yani xauusd 2048 seviyelerine kadar yükseldi, tarihi zirvenin kıyısına kadar çekildi şimdi de 2010 dolar seviyelerine geri çekilmiş durumda. Peki ana fikrimizde bir değişiklik var mı altınla ilgili? Bence yok arkadaşlar. Altının hala gidecek yolu, ilerleyecek seviyeleri var. 2200 seviyeleri test edilebilir ancak buralar tehlikeli seviyeler. 1700''lü seviyeler çok rahattı, gayet ezbere konuşuyorduk arkadaşlar. Nitekim söylediklerimiz de çıktı. Yine de dediğim gibi tekrar 1900''lü seviyeleri görebiliriz arkadaşlar.
Bu söylediklerim gram altın için geçerli değil arkadaşlar. Ons tarafında bir aşağı hareket olsa bile, TL''nin dolar karşısında yaşayacağı değer kaybı nedeniyle gram her türlü yatırımcısına kazanç elde ettirecektir. Gram fiyatları dolar yükseldikçe artacak ancak küçük bir ayrıntı var. Getirisi en yüksek yatırım altın mı olacak? Bence kesinlikle hayır. Euro bu konuda çok daha karlı, rakiplerini sollayan bir yükseliş yaşayacaktır. Bu dönemde en çok euro yükselecektir. Parite yükseldikçe, euronun yükseliş eğilimi de artacak.
"TÜM DÜNYADA DÜŞERKEN, TÜRKİYE''DE YÜKSELECEK"
İkincisi, bu dönemde evet gram altın fiyatı artacak ancak Türkiye''de dolar/TL kadar yükselmeyecektir. "Ya kardeşim dolar düşecek dedin, nasıl oluyor şimdi bu" diyenlere de hemen cevap verelim. Uluslararası piyasalarda USD endeksi düşüyor ama Türkiye, kendi makroekonomik sıkıntıları ve riskleri nedeniyle bu düşüşten faydalanamıyor. Belki 100 seviyesinin altını görecek dolar endeksi, dünyadaki bir yığın ülkede, özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde değer artışı yaşanacakken, Türkiye''de TL pul olmaya devam edecek.
Birkaç tane daha ülke var bizim gibi, onun dışındaki tüm ülkelerde değer kazanacak. Nedeni ne? Dünya ile birlikte, ekonomi yönetimini ve hamlelerini diğer ülkelerle uyumlu olarak yaptılar. Ekonomistleri, iktisatçıları, ekonomi biliminin gerçeklerini dinlediler ve o tarihlerde yaşadıkları düşüş, gelecek birkaç ay içerisinde yeni bir yükseliş olarak kendilerine dönecek. İşte bu yüzden Merkez Bankası''nın bağımsız olması, liyakat sahibi insanlar oluşması bir ülke için hayati derecede önemlidir.
Bizdeki durum ise farklı, bizde dolar olması gereken değerin çok altında olduğu için yukarı zıplayacak. Sadece enflasyon hesaplaması yapıldığında, 25 TL''nin üzerinde olmalıydı. Peki kaç lira şu anda? 19.40 seviyesinde. Demek ki o aradaki yüzde 20-30''luk fark, yukarı doğru kapanmak zorunda. Kaldı ki tek sorunda bu değil, Türkiye''de şu anda 2 tane kur mevcut.
