Merkez üssü Kahramanmaraş''ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde 40 bin 642 kişi hayatını kaybederken, 10 şehirde hayat durma noktasına geldi. Yüz bini aşkın konut kullanılamayacak hale gelirken, binlerce dükkan ve işyeri de bütün faaliyetlerini belirsiz bir tarihe kadar durdurdu.
Şehirde hayatın normal akışına dönüşünün uzun zaman alacağı bildirilirken, yasal yükümlülüklerde de erteleme kararı alındı. Son olarak, SGK''nın yayınladığı karar ile afet bölgesi ilan edilen şehirlerde yaşanan olağanüstü ve hayatın olağan akışına aykırı gelişmeler nedeniyle ''mücbir sebep'' ilan edildi ve bölgede yaşayıp vergi veren çalışanların prim borçlarının ertelendiğini belirtti. Ayrıca işletmelere, çalışanları için bildirmek zorunda oldukları her türlü bilgi, belge ve beyanname için de ek süre verileceği aktarıldı.
BDDK''DAN MÜCBİR SEBEP AÇIKLAMASI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), depremin hemen ardından yaptığı açıklama ile bölgedeki ekonomik yükümlülüklerin derhal ertelenmesi üzerine bankalara tavsiye yazısı gönderildiğini aktardı.
Birçok banka, bölgede depremden etkilenen vatandaşların kredi ve kredi kartı ödemeleri de dahil olmak üzere her türlü zorunlu ödemesini ileri bir tarihe ertelerken, erteleme için ana para tutarından herhangi bir faiz kesintisi yapılmayacak.
İş Bankası ise açıkladığı karar ile afet bölgesinde hayatını kaybeden binlerce insanın, hayat sigortası olmasa dahi kredi borçlarını kapatacak. Bu sebeple, hayatını kaybeden vatandaşların yakınları borçlarını ödemekten mesul tutulacak.
KREDİ KARTI LİMİTLERİ YÜKSELTİLDİ
Normal şartlarda BDDK düzenlemesi gereği, bir vatandaş kredi kartını aldığı ilk 12 ay içerisinde en fazla maaş tutarının 2 katına kadar kredi kartı limiti elde edebiliyorken, bu limit sonraki yıllarda maaşın 4 katına kadar yükseltilebiliyordu. Bölgede depremzedelerin acil ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına bu oran aylık ücretin 8 katına kadar yükseltilirken, hiçbir gelir belgesi göstermeyen kişilere sunulan 2000 liralık üst kredi kartı limit sınırı da 5000 liraya çıkarıldı.
ERTELENEN ÖDEMELER KKB PUANINI ETKİLEMEYECEK
Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından verilen Findeks puanı birçok kredili işlem için hayati önem taşıyor. Tek gün bile geciken ödemeler puanı olumsuz etkilerken, yapılan yapılandırma ve erteleme işlemleri de sonraki dönemde kredili ürün başvurularınızda şansınızı düşürüyor.
BDDK''dan yapılan açıklama ile bankaların deprem bölgesine yönelik yaptığı ertelemeler KKB puanınızı etkilemeyecek. Bu nedenle bölge sonrasında yeni bir hayat kurmak için kredili ürün ihtiyacı olabilecek vatandaşlar, mevcut puanları ile bankalara müracaat edebilecek. Ayrıca depremzedeler için bankalar, normal şartlarda uyguladığı tedbirlerde gevşetmeye gidebilecek ve verilecek kredi limitini yukarı çıkarabilecek.
Açıklamada, ödeme vadesi geçmiş borçları, çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılan veya 6183 sayılı Kanun uyarınca tecil ve taksitlendirilmiş olup kapsama alınan illerdeki yerler için 6 Şubat itibarıyla yapılandırma/taksitlendirme işlemleri, bozma koşuluna girmemiş işveren, sigortalı ve hak sahiplerinin ödeme vadesi 6 Şubat ila 31 Temmuz tarihleri arasında sona erenlerin, taksitlerini 31 Ağustos''a kadar ödemeleri halinde yasal süresi içinde ödemiş sayılacağı da aktarıldı.
Borçlanma ve ihya kapsamındaki borçlardan son ödeme tarihi 6 Şubat ila 31 Ağustos tarihleri arasında olanlar için son ödeme tarihi 31 Ağustos olarak dikkate alınacağı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Kontrol muayenesine tabi olanlardan, 1 Şubat ila 31 Ağustos arasında olanların, kontrol muayene tarihleri 31 Ağustos olarak belirlenmiştir.
Fazla veya Yersiz Ödemeler ve Kamu Zararlarından Kaynaklanan Kurum Alacaklarından 6 Şubat itibarıyla yapılandırma/taksitlendirme işlemleri, bozma koşuluna girmemiş ve ödeme süresi dolmuş mevcut alacaklar ile 31 Ağustos tarihine kadar tahakkuk edecek olan alacakların son ödeme tarihi, ilgili mevzuatı gereği gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos tarihine (bu tarih dahil) ertelenecektir." ifadeleri kullanıldı.
MÜCBİR SEBEP NEDİR?
Mücbir sebep, hayatın olağan akışında beklenmeyen durumlar için kullanılan hukuki bir terimdir. Bankaların bu kapsamda erteleyeceği borçlar için ise herhangi bir faiz uygulaması söz konusu olmayacak.
Meydana gelen deprem felaketinin yaşandığı 6 Şubat itibariyle, 10 ilde faaliyet gösteren iş yerleri ile bu illerde çalışan ya da ikamet eden sigortalıların 6 Şubat ila 31 Temmuz arasında 5510 sayılı Kanunun 91''inci maddesi kapsamına alındığına işaret edilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"Buna göre mücbir sebep kapsamına alınan yerler için 6 Şubat 2023 ila 30 Nisan 2023 arasında, 5510 sayılı Kanuna göre vermekle yükümlü olunan her türlü bilgi, belge ve beyannamelerin (iş kazaları ile meslek hastalıkları bildirimleri dahil), 26 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) kuruma verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş sayılacaktır.
6 Şubat''tan önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı ocak, şubat, mart, nisan, mayıs, haziran aylarına ait prim borçları 5510 sayılı Kanunun 89''uncu maddesinde belirtilen gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar ertelenecektir."
