AKARYAKITTAKİ ZAM OYUNUNU AÇIKLADI: MAZOT 15 OLABİLİRDİ...
Dünya Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, bugünkü köşesinde akaryakıtın durumu hakkında bazı açıklamalarda bulundu. Fiyatını geçimi ve geleceği hakkında önemli değerlendirmeler yaptı.
Aktaş, şunları söyledi:
"Akaryakıtta böylesine sık zam görmedim. Akaryakıtta neredeyse her gün zam var. Üstelik kuruş düzeyinde kalan zamlar da nadir. Tek seferde bir lira, iki lira, hatta daha fazla zam geliyor. İktidar kanadı “Tamam, akaryakıt fiyatları artıyor ama yalnızca bizde değil ki, tüm dünyada böyle, çünkü enerji fiyatları artıyor” görüşünde. Bu görüş doğru da tam doğru değil. Bir; bizdeki artış yüzde kaç, onlarda yüzde kaç? İki; onlarda da artış olmuş ama fiyat gelir düzeyine oranla nereye gelmiş? Gelin akaryakıttaki zam oranının niye böylesine yüksek olduğunun altında yatan temel etkene bakalım. Baz aldığım tarih, geçen yılın Eylül ayı. Hani şu ilk düğmenin yanlış iliklendiği ay var ya, o yüzden Eylül.
Önce şu açıklamayı yapmam gerek gerek; akaryakıt fiyatlarının oluşmasında ham petrol fiyatı genel olarak bir fikir veriyor. Ancak Türkiye için ürün fiyatını asıl belirleyen, Akdeniz’deki ürün fiyatları. Türkiye’de her türlü dengenin bozulduğu tarih, faiz indiriminin başladığı geçen yılın eylülü. Bu tarihte petrolün varil fiyatı 70 dolardı, dolar kuru da 8.50 dolayındaydı. Türkiye bir varil petrolü kabaca 595 liraya mal ediyordu. Faizi indirdiğimiz için girmek zorunda kaldığımız yol bizi haziran ortasında 17.30’larda bir dolara getirdi. Petrol eylülden hazirana yüzde 64 artarken, dolar kurundaki artış “el emeği, göz nuru” çabalarımız sonucu yüzde 104’ü buldu. Bunların sonuca variline 595 lira ödediğimiz petrol, artık yaklaşık 2 bin liraya mal edilir oldu. Maliyet artışı yüzde 235! Oysa petrol fiyatındaki artış yalnızca yüzde 64! Fark, işte o bizim eserimiz! Eylülde düğmeyi yanlış iliklemeseydik dolar ne olurdu? Şöyle bir varsayımda bulunalım; dolar geçen yıl eylüle gelinceye kadar dokuz ayda yüzde 15 arttı. Eylülden sonraki dokuz ayda da aynı oranda bir artış olsaydı (hatta yüzde 17''ye yakın) dolar şimdi 10 liraydı, evet 10 lira. Petrolün varili 115 dolar, dolar kuru 10 lira, bir varil petrolün maliyeti 1.150 lira ve Eylüle göre artış da yüzde 93. Şimdi yaklaşık 28 lira olan benzini 13 lira ucuza 15 liraya... Şimdi yaklaşık 30 lira olan motorini 14-15 lira ucuza, yani yarı fiyatına... Şimdi 12 liranın üstünde olan otogazı da 2 lira kadar ucuza, 10 liraya tüketiyor olacaktık."
