O BÜYÜK GÜN GELDİ! TÜKETİM ÇILGINLIĞI ZİRVE YAPTI
Dünya genelinde trend hale gelen ''Efsane Cuma'' indirimleri bugün başladı. Markaların büyük indirime gittiği ''Efsane Cuma'' ülkemizde de oldukça yaygın. Birçok firma bu indirim gününe ''Şahane Cuma'', ''Efsane Cuma'', ''Black Friday'' gibi isimler koyuyor. Peki bu indirimler gerçek mi yoksa fiyatlar yükseltilip daha sonra indiriliyor mu?
İndirim günlerde tüketicilerin yaptığı alışverişler tüketim çılgınlığını beraberinde getiriyor. Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Kurucu Başkanı Özlem Denizmen, "Paramız sınırsız değil" diyerek indirim günlerinden yararlanmak isteyen tüketicilere önemli uyarılarda bulundu. Denizmen şöyle konuştu: "Yeni bir şey almak çok güzel, ama paramız da sınırsız değil, alışverişi akıllı yapmazsak zor durumda kalabiliyoruz. Harcamalar hakkında en beğendiğim uyarı çağımızın en önemli iş adamlarından bir olan Warren Buffet’a ait ‘’Eğer ihtiyacın olmayan şeyleri satın alırsan, bir gün ihtiyacın olanları satmak zorunda kalırsın.’’
10 SANİYE KURALI İŞE YARIYOR!
Yılın en büyük indirim kampanyası ‘Şahane Cuma’nın gelmesi ile milyonlarca kişiyi alışveriş telaşı sardı. Tüketicilerin ihtiyaçlarını doğru şekilde tespit edebilmesi için 10 saniye kuralı büyük önem taşıyor. Özlem Denizmen tüketicilerin ihtiyacını belirleyebilmesi için kendilerine şu soruları sormasını istiyor;
- Sen istek misin, ihtiyaç mı?,
- Seni kaç kere kullanacağım?,
- Senden evde kaç tane var?,
- Senin için borçlanmaya değer mi?,
- Senin için kaç saat çalışmam gerekti?
Bu sorulara aklımızda oluşan cevaplar elimizden bırakmamıza yarayabilir.
PARANIZ SINIRSIZ DEĞİL
‘Aman kaçırma! Yılın en büyük indirimi! Son fırsat! Hemen al!’ Bu çağrıları gördüğünüzde durun. Neyi, neden aldığınızın farkında mısınız? İndirimlerin sonu yok ama gibi paranızın var. Bu nedenle harcamaların doğru şekilde yapılması, kişinin finansal olarak yaşayacağı sorunların önüne geçmesini sağlıyor. Ancak internet ortamında yapılan alışverişin bu derece kolay olması yanlış karar alınmasına Zemin hazırlıyor. Eğer alışveriş konusunda kendinize engel olamıyorsanız bazı siteleri engellemeniz gerekiyor olabilir. Siteleri tarayıcınızdan engelleyerek veya cep telefonunuzdan uygulamaları silerek bu sitelerden kolayca kurtulabilirsiniz. Online alışverişi durdurmak için kredi kartlarınızı kullanmayı durdurabilirsiniz.
Denizmen''e göre sosyal medyadan ve cihazlarınızdan uzaklaşmak, hayatta gerçekten önemli olan şeylere odaklanmanızı sağlar. Zamanı alışveriş yapma arzunuzun yerini alabilecek daha üretken alışkanlıklar geliştirmek için bile kullanabilirsiniz. Ayrıca, diğer insanların satın aldıklarını görmek gibi bazı alışveriş tetikleyicilerinizi ortadan kaldırmaya da yardımcı olur.
TİCARET BAKANLIĞI DA UYARDI
Milyonlarca tüketici bu indirim günlerini beklerken Ticaret Bakanlığından önemli bir uyarı geldi. Özellikle günümüzde sık sık tercih edilen internet üzerinden alışverişlerde kimi zaman mağduriyetler yaşanabiliyor. Bu indirim günleri ile birlikte Bakanlık, mağduriyet yaşanmaması için tüketicilere karşı uyarıda bulundu. Yalancı indirimlere karşı vatandaşları uyaran Tüketici Başvuru Merkezi Başkanı ve Avukat İbrahim Güllü; Her yıl kasım ayında ''Büyük İndirim'', ''Efsane Kasım'', ''Efsane İndirim'', ''Efsane Cuma'', ''Şahane Cuma'' gibi sloganlarla birçok firmanın uyguladığı indirimlerle piyasada hareketlilik yaşanmakta. Perakende ve e-ticaret pazarında bu ayda indirim kampanyalarının da etkisiyle alışveriş rekorları kırılmakta. Vitrinlerde indirim afişleri ve yazıları tüketiciyi indirimli alışverişe teşvik ediyor. Ancak tüketici örgütleri yaşanan bu hareketliliğe ''çoğu yalancı indirim'' olduğunu ileri sürerek tüketiciyi uyarıyorlar." diye konuştu.
Tüketiciler indirim günlerinde indirimin ''gerçek'' olup olmadığını merak ediyor. Pek çok kişi alışveriş yapsa da, ''Şahane Cuma''nın gerçek bir indirim olmadığını düşünüyor. ''Yalancı indirimlerin'' tarih olacağını söyleyen Güllü, "Tüketicilerin şikayetçi olduğu en büyük husus indirim günlerinde fiyatların yükseltilip yüksek fiyattan indirim uygulanması olduğunu yani yalancı indirim yapılması. Ticaret Bakanlığı tarafından Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete''nin 18 Şubat 2022 gün ve 31754 no''lu sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdiğini göz önüne alındığında artık ''Efsane İndirim'' adı altında yapılan yalancı indirimlerin tarih olacaktır." dedi.
30 GÜN İÇİNDEKİ EN DÜŞÜK FİYAT BAZ ALMALI
İnternetten alışveriş yapanların mağdur olmaması için yapmaları gerekenleri söyleyen Avukat İbrahim Güllü şöyle konuştu: "Tüketici Konfederasyonu (Tükonfed) ve Tüketici Başvuru Merkezi olarak firmaları uyarıyoruz. ''Efsane İndirimler, Şahane Kasım'' gibi isimlerle tüketicilerin indirimli ürün alma konusundaki zafiyet istismar edilmemeli. İndirim yapıldığı ilan edilen ürün ya da hizmetin fiyatı geriye dönük 30 gün boyunca uygulanmış en düşük fiyat ne ise indirimden önceki fiyata o meblağın yazılması; indirim yapılıyorsa bu meblağ üzerinden indirim yapılması gerekir. İnternetten alışveriş yapanlar mağdur olmamak için firmanın, ticari unvan, açık adres, sabit telefon ve mersis numarasına mutlaka bakılmalı."
ÖNCE BİNDİRİM SONRA İNDİRİM
Yanıltıcı reklamlarla karşılaşan tüketicilerin mutlaka hukuki hakkını araması gerektiğinin altını çizen Güllü, Tüketici kanunun 54''üncü maddesine atıfta bulunarak, "İndirimli satışlar düzenlenmiş ve yalancı indirim yasaklanmış. Dolayısı ile bu maddeye aykırılıktan aynı kanunun 77''nci maddesine göre ceza kesilebilecek. Ticaret Bakanlığı bu cezayı 10 katına kadar arttırma yetkisi bulunmakta. Bu nedenle tüketicimiz şikayet etmekten çekinmemeli ki yalancı indirim yapan ve tüketiciyi kandıran firmalar yaptıklarının karşılığını görsünler." şeklinde konuştu.
