Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), tarafından ani kur artışını önleyebilmek için 21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması, 18 Ağustos itibarıyla 3 trilyon 407 milyar 948 milyar liraya çıkaracak tarihi zirvesini görmüştü.
Yıllardır yürütülen hatalı politikaların ardından yeniden rasyonel bir ekonomi modeline geçmeyi hedefleyen yeni ekonomi yönetimini, Ağustos ayında aldığı bir dizi karar ile KKM'yi frenlemeyi başarırken, gelecek aylara yönelik KKM'nin tasfiye süreci de resmen başlatılmıştı.
"ARALIK AYINDA 1 YIL SÜREYLE UZATILACAK"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptığı birçok açıklamada Kur Korumalı Mevduat sisteminin bir realite olduğunu, gerekli ortam ve koşullar sağlanmadan son verilmesinin mümkün olmadığını belirterek, ilerleyen aylarda TCMB'nin rezerv biriktireceğini ve daha sonrasında KKM'den kopuşların hızlanacağını duyurmuştu. Bu açıklamalar ile paralel olarak TCMB Başkanlığına getirilen Hafize Gaye Erkan ve ekibi, KKM'de ilk çıkışlara yol açacak yeni adımları hayata geçirirken, 24 Ağustos ve 14 Eylül tarihli Resmi Gazete kararları ile bankalar, KKM'den çıkışı hızlandırmaya mecbur bırakılmıştı.
2022 yılının Aralık ayında alınan karar ile 1 yıl süreyle uzatılan KKM uygulamasının, bu yılın sonunda yeniden 1 yıl süreyle uzatılmasına kesin gözüyle bakan ekonomistler, bugün Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan veriler ile beklemedikleri bir tablo ile karşı karşıya kaldı. KKM'deki düşüş eğilimi 4. haftasında da devam ederken, 15 Eylül itibarıyla KKM havuzunda biriken mevduat 3 trilyon 306 milyar 560 milyon liraya gerileyerek, bir hafta içerisinde 26 milyar 46 milyon lira eridi.
KKM'NİN BU HIZLA SIFIRLANMASI 370 GÜN SÜRECEK
Yatırımcılar, söz konusu uygulamanın tam olarak ne zaman sona ereceğini merak ederken, son 4 haftada yaşanan erimenin aynı hızla devam etmesi halinde Kur Korumalı Mevduat hesaplarının sıfırlanması 370 gün sürecek.
Buna karşın uzmanlar, böyle bir takvimin gerçek olmasına ihtimal vermiyor. Merkez Bankası tarafından alınan faiz artırım kararları sonrasında bankalar, TL mevduatına uyguladıkları mevduat faizi ortalamalarını 40-45 bandına çekerken, birçok özel banka dövizden dönüşümlü KKM hesaplarına TL mevduatlarına geçmeleri halinde şimdiden yüzde 55'e veren faiz imkanı sunmaya başladı.
İlerleyen aylarda atılacak yeni faiz adımlarıyla birlikte Türk lirası mevduatının cazibesinin artması planlanırken, KKM'den kopuşların da hızlanacağı öngörülmekte. Yeni ekonomi yönetimi, tasfiye süreci için herhangi bir takvim sunmuyor olsa da uzmanlar, yerel seçim sonrasında çok geçmeden KKM'nin tamamen ortadan kalkacağını ve 2024 yılında sistemin yeni yatırımcı girişine kapanacağını beklemekte.
YABANCI PARA GİRİŞİ REKOR KIRABİLİR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin kış aylarında herhangi bir ödeme dengesi problemi yaşamaması için New York'ta yatırımcılar ve fon sahipleri ile görüşme gerçekleştirmişti. Bu görüşmelerin ardından ilk olumlu haberler Londra Borsası'ndan geldi.
Londra'da liranın gecelik faizleri sert bir düşüş yaşarken, ortaya çıkan ekonomik veriler yatırımcıların Türk lirasında uzun vadede olumlu bir izlenim beklediğini gözler önüne serdi.
Bu gelişmenin yanı sıra Avrupa piyasalarında işlem gören, gelişmekte olan ülkelere ait en çok yükselen 15 Eurobond arasında 11 eurobond Türkiye'den oldu. Yatırımcıların Türkiye'ye yönelik ilgisinin ilerleyen günlerde artması beklenirken, bu doğrultuda ülkeye girişi beklenen sıcak paranın KKM'yi tasfiye sürecinde kullanılması ve TCMB'nin hızlı bir şekilde uygulamaya son vermesi bekleniyor.
YENİ BİR KUR KRİZİ İHTİMALİ UZAKLAŞIYOR
Uzmanlar, KKM'de biriken toplam mevduatın döviz cinsinden 139 milyar doları aşmasının ardından tasfiye sürecinin giderek zorlaşacağına, KKM'den çıkan paraların yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönelmesi halinde muhtemel bir kur krizinin Türkiye'yi beklediğine dair uyarılarda bulunurken, son gelişmeler kriz ihtimalini tamamen ortadan kaldırmasa da uzaklaştırmışa benziyor.
Döviz karşılığı 139 milyar dolara kadar yükselerek rekor kıran KKM mevduatı, dolar olarak da erime eğilimi gösteriyor. Bugün açıklanan veriler ile 124.9 milyar dolara kadar gerileyen Kur Korumalı Mevduat'ın, liradaki cazip imkanların artması sonrası yıl sonuna kadar 100 milyar doların altına çekilmesi hedefleniyor.
