İsrailiyat kelimesi dine giren hurafelerle mücadele kapsamında meselenin uzmanlarıyla sınırlı bir alanda kullanılsa da cemaat ve tarikatlarla ortaya çıkan yer altı rivayet mekanizması sebebiyle güncel hayatta sıkça kendini göstermeye başladı. Kelimenin ilk karşılığı Türk Diyanet Vakfı Ansiklopedisinde "İsrâîliyyât, Hz. Ya'kūb'un ikinci adı veya lakabı olan İsrâîl kelimesiyle nisbet ismi oluşturan İsrâîliyye'nin çoğuludur. Büyük oranda Yahudi, kısmen de Hristiyan kaynaklarından nakledilen 'efsane, kıssa, olay veya bilgi' anlamında kullanılsa da yukarıdaki bağlam gereği kullanıldığı yer: İslâm muhaliflerinin bu dine ilâve etmeye çalıştıkları asılsız ve uydurma haberler hakkında" manasını karşılar.

Biz bu ikinci manadan yola çıkarak bu kelimeyi uydurulmuş bilgi yahut birine söylemediği halde tahmil edilmiş söz anlamında ele aldığımızda hem güncel hem de akademik olarak başka disiplinler etrafında da kullanılabilir. İşin ilahiyat kısmını Prof. Dr. Mehmet Okuyan, Prof. Dr. Mustafa Öztürk ve Mustafa İslamoğlu omuzlanış gibi görünüyor.

Bu yazının okurları üzerinde bir yabancılaşma olması kabilinden terimin manasını geliştirerek edebiyatta da benzer endişeler etrafında ortaya konan/konacak olan çalışmalar sonunda ortaya çıkmış, uydurma, söz, şiir, aforizma için de bu terimi kullanarak, vereceğimiz bir örnekle bu tarz uydurmaların sanal alemde yayıldığında masum bir edebi bid'atten de öte nasıl nefret suçlarına sebep olduğuna dikkatleri çekeceğiz. 8 Mart münasebeti ile vereceğimiz örnek Necip Fazıl Kısa Kürek'e ait olduğu iddia edilen bir söz. Kadın üzerinden faşizan duyguları dini söylemlerle taçlandıran her profilde göreceğiniz, ezik, sinik sinsi bir söylem:

"Örtüsüz kadın perdesiz eve benzer! Perdesiz ev ise ya satılıktır, ya da kiralık..."

1- En basit tabirle bu söz Necip Fazıl'a iftiradır.

2- Kendisinin hiç değilse evliliğinin ilk yıllarında eşinin giyimi moderndir.

3- Örtünme temalı bu söz "peçe" görseli ile dolaştırılıyor ki peçe ve örtü arasındaki farkı ayırt etmenin en iyi yolu Sultan Abdülhamit'e ait olduğu iddia edilen bir uygulama bir tıkla ekranınıza gelebilir. Medeniyet böyle bir şey.

İnternette konuyu yalanlayan bilgiler de mevcut. Ama bu konu etrafında hangi kesimi karşısına alırsa alsın ve hangi kesime karşı olursa olsun hangi şairi ya da yazarın ağzından olursa olsun, bu tarz provokatif, klinik tezviratlar karşısında alınacak tedbirleri maddeler halinde sıralamak isterim:

1- Bu söz bahsi geçen yazarın eserlerinde ya da orada burada kalmış ama yayımlanmış yazılarında veya kayıtlı ses ya da görüntüsünde mevcut mu?

2- Bu paylaşımı yapanın sayfasını, yakından tanıyorsanız karakterini tekrar gözden geçirerek, sözün kullanım maksadını anlamaya çalışın.

3- "Bu kişinin bu tarz ya da söylemden ne kazancı var ya da neyini muhafaza ediyor?" diye kendinize sorun.

4- Durumun edebi bir israiliyyat olduğunu anladığınızda, kişinin eksik kalan karakterini bir edebiyatçının ismiyle tamamladığını da anlamış oluyorsunuz. Bu bağlamda samimiyetinize ve kişinin rahatsızlık derecesine göre, tedavi almasını önerin ya da o kişi karşınızdaysa ölü taklidi yapın. Sanal alemde ise artık ne yapmanız gerektiğini teknik olarak çocuklarımıza bile her gün tekrar ediyoruz.

Tüm kadınlarımızın, günü kutlu olsun. Her ne kadar dört geçtiyse de...