FİLİZ KIRAL / GÜNBOYU
Türkiye'de milyonlarca kişi hemen her gün primlerini sorgularken, ne zaman emekli olurum hesabı yapmaya devam ediyor.
Daha önce açıklanan EYT yasası ile yaklaşık 2 milyondan fazla vatandaş emekli edilirken, yeminli mali müşavirden ne zaman emekli olmalıyım sorusuna yanıt geldi.
Soru: Sigorta başlangıç tarihim 1 Eylül 2008. Bu tarihten beri aynı yerde çalışıyorum. Ekte olan yazıda 15 yıl aynı yerde çalışan birinin kıdem tazminatı alabileceği yazıyor (kaynak internet sitesi). Bu doğru bir bilgi mi? Kıdem tazminatı almak için başka bir şart var mıdır? Zübeyde Ç.
Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için 7200 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz (priminizi 1 Ocak 2036’dan önce 7200 güne tamamlamanız şartıyla. Aksi halde, emekli olacağınız yaş primi tamamlayacağınız tarihe göre kademeli olarak 65’ e kadar çıkabilir). Priminizi 7200 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz (Bundan sonrada ara vermeden prim ödemeniz halinde, priminizi 7200 güne tamamlayacağınız 1 Eylül 2028’de). Sorunuzda belirttiğiniz gibi 15 yılla kıdem tazminatı alma hususu, ilk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanları ilgilendiriyor. Çünkü 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlardan, yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında aranan şartlar; 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartlarıdır. Bu iki şartı sağlayan sigortalı işinden kendi isteği ile ayrılsa da, kıdem tazminatı alabiliyor. Sonuç olarak 15 yılla kıdem tazminatı alma uygulaması sizi kapsamıyor
ASKERLİK BORÇLANMASIYLA NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
SORU: 10 Nisan 1978 doğumluyum. 23 Kasım 1998’de askere gittim. Askerden geldikten sonra 1 Eylül 2000’de sigortalı çalışmaya başladım ve SSK’ya 7900 gün prim ödedim. Askerlik borçlanması yaparak sigorta girişimi öne çekip, ne zaman emekli olabilirim? Mustafa Tufan OMUZLU
CEVAP: Askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerliğinizi borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve 1 Mart 1999 olur. Bu tarih hem EYT’li olmanızı, hem de emekli olmak için; 25 yıl sigorta süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Borçlanmayla EYT kapsamına gireceğinizden, emekli olurken yaş aranmayacak. Priminiz de yeterli olduğundan, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mart 2024’te emekli olabilirsiniz.
EMEKLİLİK İÇİN 58 YAŞI DA DOLDURACAKSINIZ
Soru: 1972 doğumluyum. 1995’teki girişle SSK’ya 120 gün prim ödedim. 2007’de çiftçi Bağkur’una başladım. 2022’de Bağkur’u dondurdum. Toplam 5400 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Abdullah YILDIZ
Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
2003’TE Mİ YOKSA 2024’TE Mİ EMEKLİ OLMAK AVANTAJLI?
SORU: 2 Aralık 2023 tarihi itibariyle EYT kapsamı dahilinde emekli olacağım. Şu an çalışıyor olmakla beraber 2 Ocak 2024 tarihinde emeklilik başvurumu yapmak istiyorum. Bu durumun bana olumlu yansıması olur mu? Ayrıca emeklilik başvurusu için yapmam gereken işlemler nelerdir? Atamer BAZAR
CEVAP: Aralık 2023 ayında mı yoksa Ocak 2024 ayında mı emeklilik başvurusu yapmanın avantajlı olacağı 2023 yılında emekli aylıklarına yapılan zammın kümülatif oranı ile 2023 yılı güncelleme katsayısına (2023 yılı TÜFE artış oranı + 2023 yılı ülke büyümesinin yüzde 30’u) göre değişir. 2023 yılında emekli aylıklarına yapılan zammın kümülatif oranının, 2023 yılında güncelleme katsayısından fazla çıkması halinde Aralık 2023 ayında, 2023 güncelleme katsayısının 2023 yılında emekli aylıklarına yapılan zammın kümülatif oranından fazla çıkması halinde ise, Ocak 2024 ayında emeklilik başvurusu yapılması avantajlı olur. 2023 yılı TÜFE artış oranı 3 Ocak 2024’te, 2023 yılı ülke büyüme oranı da Nisan 2024 ayı sonuna doğru belli olur. Ancak bu verilerin ne çıkacağı aşağı yukarı kasım veya aralık ayında belli olur. Dolayısıyla sorunuzun bu kısmına kasım sonu veya aralık başında cevap verilebilir. Ayrıca aralık ayında emeklilik başvurusu yapılması halinde 1 Ocak 2024’ten itibaren, Ocak 2024’te emeklilik talebinde bulunulması halinde ise; 1 Şubat 2024’ten itibaren emekli aylığı bağlanır. Yani Ocak 2024’te başvuru yapanın bir aylık emekli aylığı kaybı olur. Ayrıca Ocak 2024’te emekli olmak için işinden ayrılanın, almakta olduğu ücrete bağlı olarak değişmekle birlikte, asgari ücrete gelecek zamdan dolayı bir miktar fazla kıdem tazminatı alabileceği de göz ardı edilmemeli.
