Giriş Niyetine:
"Golgotha''ya tırmanmak", deyimi Kudüs''te İsa''nın da çarmıha gerildiği yer olarak ıstıraba düşmenin karşılığı olarak kullanılır. Suç ve Ceza''da Dostoyevski ailesini hem ekonomik açıdan hem de sosyal statü açısından toparlamaya çalışan bir annenin kızı Dunya''yı para ve statüsünden dolayı kendisinden yaşça büyük biri ile evlendirmek isteyen bir annenin durumunu, karşısında oğlu Raskolnikov''un gözünden okuturken kullanır. Bunu Raskolnikov''a mektupla bildiren anne aslında gerçek mesajı da verir. "Dunyayı sev, çünkü o, seni kendinden daha fazla seviyor." Zira Dunya, aile refahı için kendi hayallerini ve mutluluklarını tepmiştir. Peki, Dunya kendi arzusu ile mi bunu yaptı? Hayır. Tahrif olmuş her dinde ve ilkel gayrı semavi dinlerde ata tapınmacılığı ya da gizli atalar dininin kendisine verdiği görevi yerine getirdi. "Kendinden daha fazla kardeşini sev." emri yerine getirildi. Bu dinin en onursuz ilkesi ise "el alem ne der" veya "desinler" ilkesidir. El alemin bir şey dememesi için ya da demesi o da sana değil Tanrı-atalarına demesi ya da dememesi için kendini feda etmeyi emreden en eski ve en aşağılık din. Şeytanı temize çıkaracak bir hayat düsturu.
Bunu yine en iyi Raskolnikov''un bu mektupla ilgili hislerinden anlarız. Öyle ki "galiba" iyi bir insan olan ve iki yerde işi olan damat adayı bir "galiba" uğruna feda edilecektir. (Dostoyevski, Suç ve Ceza, T.İş Bankası yayınları,50) yeter ki el alem "iyi" desin. Kendisine doğmadan rol biçen, beyni sulanmış ataların, yarım akıllı töre koyucuların, akrepten aşağı akraba, kavim kabilenin ruhu şad olsun. El alem konu komşu "öyle" demesin de mesela "şöyle" desin. Bu yasalar karşısında şeytan yapmadığı secdeyi bu ortamda mutlu yaşayabilene sunar. Ne diyordu Abdurrahim Karakoç:
Daha doğar doğmaz kundak içinde
Hoyrat bakışlarla yorulan benim
Hesapsız kitapsız bir halk içinde
Her saat hesabı sorulan benim.
Dunya''nın ıstırabı böyle başlıyordu meşhur romanda. Sizinkiler nasıl başladı? Size ne rol biçti adı konmamış bu din ve onun Tanrısı atalar? Bunu hep birlikte düşünelim bir hafta. Sonra bir ıstırap makamında devam etsin bahsimiz. Şimdilik müsaade…
