Türkiye, Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal edilmesinden sonra çıkan savaştan ötürü, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni “krizin tırmanmasının önüne geçecek şekilde” kullanacağını açıkladı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önce sözleşmenin 19. maddesi uyarınca savaş hali gerekçesiyle Rusya ve Ukrayna’nın savaş gemilerinin boğazlardan geçemeyeceğini söylemiş, daha sonra kıyıdaş olan ve olmayan tüm ülkeleri boğazlardan savaş gemisi geçirmemesi konusunda uyardıklarını açıklamıştı.
Cumhuriyet’ten Hüseyin Hayatsever’in haberine göre, Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya’nın 27-28 Şubat tarihleri için dört savaş gemisinin boğazlardan Karadeniz’e geçeceğini Türkiye’ye bildirdiğini de belirterek “Bunlardan üç tanesi Karadeniz’deki üslere kayıtlı değildi, savaş durumunda geçiş hakkı yoktu. Rusya’ya ‘Bunları göndermeyin’ diye söyledik. Rusya da bu gemilerin boğazdan geçmeyeceğini söyledi. Biz de Montrö’ye taraf olan tüm ülkelere ‘Rusya böyle bir talebini geri çekti’ diye bildirimde bulunduk” bilgisini paylaştı.
‘BÜYÜK BİR KAZANIM’
Emekli Büyükelçi Süha Umar, konuya ilişkin bazı açıklamalarda bulundu. Uyar, “Rusya, bir gemisini geçirebilecek durumdayken hiçbirini geçirmemiş. Bunun bir anlamı var. Rusya, ‘Hakkımız olmasına rağmen gemimizi geçirmedik, buna başka kimse teşebbüs etmesin’ mesajı vermek istiyor olabilir. Bu mesaj, Türkiye’nin de elini rahatlatan bir mesaj. Bunun gerekçesi gayet açık. Montrö sadece Türkiye için değil, başta Rusya olmak üzere Karadeniz kıyısındaki tüm ülkelerin güvenliği için önemli bir sözleşme. Nitekim Rusya bu hareketiyle bu duruma işaret ediyor. Tüm tartışmaları bırakıp Türkiye’nin isteğine uyarak ‘Montrö’yü tartışmaya açmayalım’ mesajı veriyor. Bu, Türkiye açısından büyük bir kazanım” açıklamasını yaptı.
