5378 Sayılı Engelliler Kanunu 01.07.2005 tarihinde kabul edilmiş kanunun amacı; engellilerin temel hak ve özgürlüklerden faydalanmasını teşvik ve temin ederek ve doğuştan sahip oldukları onura saygıyı güçlendirerek toplumsal hayata diğer bireylerle eşit koşullarda tam ve etkin katılımlarının sağlanması ve engelliliği önleyici tedbirlerin alınması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlamaktır.

Bu Kanun engellileri, ailelerini, engellilere yönelik hizmet veren kurum ve kuruluşlar ile diğer ilgilileri kapsar.

Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Doğrudan ayrımcılık: Engelliliğe dayalı ayrımcılık temeline dayanan ve engellinin hak ve özgürlüklerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını engelleyen, kısıtlayan veya zorlaştıran her türlü farklı muameleyi,

b) Dolaylı ayrımcılık: Görünüşte ayrımcı olmayan her türlü eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda engelliliğe dayalı ayrımcılık temeliyle bağlantılı olarak, engellinin hak ve özgürlüklerden yararlanması bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir

konuma sokulmasını,

c) Engelli: Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen bireyi,

d) Engelliliğe dayalı ayrımcılık: Siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlamayı,

e) Engellilik durumu: Bireyin engelliliğini ve engellilikten kaynaklanan özel gereksinimlerini, uluslararası yöntemleri temel alarak belirleyen derecelendirmeler, sınıflandırmalar ve tanılamaları

f) Erişilebilirlik: Binaların, açık alanların, ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin, engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasını,

g) Erişilebilirlik standartları: Türk Standartları Enstitüsünün erişilebilirlikle ilgili yayımladığı standartları,

h) Habilitasyon: Engellinin bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılayabilmesini ve yaşamını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesini sağlamayı amaçlayan fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler kazandırmaya yönelik hizmetleri,

i) Korumalı işyeri: İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere mesleki rehabilitasyon sağlamak ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen işyerini,

j) Makul düzenleme: Engellilerin insan haklarını ve temel özgürlüklerini tam ve diğer bireylerle eşit şekilde kullanmasını veya bunlardan yararlanmasını sağlamak üzere belirli bir durumda ihtiyaç duyulan, ölçüsüz veya aşırı bir yük getirmeyen, gerekli ve uygun değişiklik ve tedbirleri,

k) Rehabilitasyon: Herhangi bir nedenle oluşan engelin etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmeyi ve engellinin hayatını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesini sağlamayı amaçlayan fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler geliştirmeye yönelik hizmetleri,

l) Umuma açık hizmet veren yapı: Kamu hizmeti için kullanılan resmî binalar, ibadet yerleri, özel eğitim ve özel sağlık tesisleri; sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu gibi kültürel binalar ile gazino, düğün salonu gibi eğlence yapıları; otel, özel yurt, iş hanı, büro, pasaj, çarşı gibi ticari yapılar; spor tesisleri, genel otopark ve buna benzer umuma ait binaları, ifade eder.

Torba yasaya imza atan Milletvekillerine yukarıdaki maddeleri tekrar okumalarını hatta B ve D''yi 2 defa okumalarını tavsiye ediyorum. Türkiye bu maddeleri yurt dışından alıp 2005 tarihinde kanunlaştırıp kabul etmiştir. Ama gelin görün ki 01 Temmuz 2022 Tarihinde torba yasadan sessiz ve sedasızca 5378 Sayılı geçici 3. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan ''4 yıl'' ibaresi ''''8 yıl'''' olarak değiştirerek uygulamayı adeta belirsiz bir tarihe atılmış oldu. Daha önceki erişebilirlik yazılarımızda da belirttiğimiz gibi 4 yıllık sürenin bitmesine yakın zamanda, nedense hepsi de torba yasa ile uzatılarak 3 defa ertelenmiştir. Bu ertelemelerin sonucu yaklaşık 15 yıl oldu.

20 yıla yakın iktidar olan AKP Hükümet Vekilleri ve Ortağı bu yasanın çıkarılmasında imzaları olduğuna göre demek ki Engelliler için erişebilirlik sorununu ortadan kaldırmak yerine yani süreyi kısaltmak için çalışmalar yapılması gerekirken, zamanı ne kadar uzatsak da engelliye hizmet etmesek düşüncesi hasıl olmaktadır. Ne yazık ki bu düşünce ile Türkiye Engelliler konusunda ilerlemek değil yerinde bile sayamıyor. Bunları planlıyoruz, şunları yapacağız gibi sözler ile sadece miş-mış gibi yapmak, yarına bir umut vermek den başka bir şeyin ötesine geçmediği aşikardır. Sayın Cumhurbaşkanım ne olur artık bir an önce bu işleri bilmeyen ve anlamayan! Danışmanlardan, Daire Başkanlarından ya da Kadrodan ivedilikle kurtulmanızı tavsiye ederim. Engelliler için zaten 15 yıl heba oldu gitti. Bundan sonra engellilerin kaybedecek 1 yıl değil, 1 günü bile kalmamıştır…

NOT: 13.07.2022 tarihindeki Engelliler''de Ölüyor yazımızda aşağıda altı çizili bölümün, yazımızda eksik (yazılmayan) kısımdaki kelimelerin, cümledeki manasının yanlış anlaşılmaya mahal vermemek için düzeltme yapmayı lüzumlu görmekteyim. Eksik bölümden ötürü okuyucularımızdan özür dileriz, kamuoyuna duyurulur. ''''Aydın''ın Karacasu ilçesinde tek başına yaşayan engelli Rafet Ay (52) geçtiğimiz yıl evi çökme tehlikesi geçirdiği için kendisini ziyarete gelen ilçe Kaymakamı''na "Düştün mü kimsen kalmıyor" dediği ve raporunu yenilediği için engelli maaşının kesildiği, bu yüzden bunalıma girdiği öne sürüldü.'''')