''Ben insanın özgürlüğünün ne istiyorsa onu
yapmak olduğuna hiç inanmadım, daha çok,
yapmak istemediğini asla yapmaması olduğuna inandım.''''
J.J. Rousseau
Öğrencisinden akademisyenine, esnafından bürokratına kadar toplumun odaklandığı tek şeyin siyaset olduğu günlerdeyiz. Bir yandan anketler bambaşka sonuçlar vermeye devam ederken diğer yandan da seçim senaryoları hakkında onlarca yazı yazılıyor. Özellikle ikinci tur Cumhur İttifakı''na mı yoksa Millet İttifakı''na mı yarar sorusuna farklı farklı cevaplar ve argümanlar okuyoruz. Peki, hemen herkesin üzerine düşündüğü bu sorunun cevabını birlikte bulalım: Seçim ikinci tura kalırsa kime yarar?
Bu soruya sağlıklı bir cevap verebilmenin ilk yolu ilk turdaki meclis aritmetiğidir. Yani mecliste çoğunluğu sağlayan ittifak, ikinci turda elinde ciddi bir koz bulunduracaktır. Belki de seçmeni ve demokrasiyi açıkça tehdit edecek: ''''Sistemi tıkarım, meclis bizde, sizlere hareket ettirmeyiz, dilediğinizi yapamazsınız.'''' gibi ifadelerle seçmeni etkilemeye çalışacaktır. O hâlde Millet İttifakı''nın mutlaka üzerine düşmesi ve düşünmesi gerektiği en önemli şey birinci turda meclis aritmetiğini ele geçirmektir. Aksi takdirde Kılıçdaroğlu ilk turda Erdoğan''dan yüksek oy almasına rağmen seçim ikinci tura kalır; fakat meclis çoğunluğunu Cumhur İttifakı oluşturursa Millet İttifakı''nda bir mağlubiyet havası meydana gelebilir. Bu da doğal olarak seçmene yansır.
İşte bu sebeple seçimin ikinci turda kime yarayacağından evvel birinci turda meclisi kimin alacağı çok daha önemlidir. Tabi ki bunun yolu da Millet İttifakı için ortak listeden geçmektedir. Bu ortak liste söylemim elbette bütün illerde geçerli değil yalnızca Cumhur İttifakı''ndan vekil çalınabilecek ve Millet İttifakı''nın normal şartlarda vekil çıkaramayacağı iller için geçerlidir.
Birkaç örnekle özellikle taşraların buna tam uyduğunu söyleyebilirim. Mesela Kastamonu''da eğer Millet İttifakı, İYİ Parti ve CHP olarak ayrı adaylarla seçime girerse 2018 seçimlerinden hareketle görünen odur ki Millet İttifakı vekil çıkaramayacak. Fakat ortak adayla girildiği takdirde vekil çıkarmasına kesin gözüyle bakabiliriz. Önceki seçimde bu isim CHP''den Hasan Baltacı olmuş. Şimdi ise merkez sağın kalesi kabul edilen Kastamonu''dan niçin ortak aday İYİ Partili bir vekil olmasın? AKP ve MHP''den en yüksek oyu İYİ Parti''nin devşireceği ortadayken orada farklı adaylarla seçime girmek, meclis çoğunluğunu bile isteye kaybetmektir.
Osmaniye, Çankırı, Karabük, Kastamonu gibi çoğunlukla AKP''nin kalesi kabul edilen ve AKP''den sonra en yüksek oyu MHP''nin aldığı bütün illerde neredeyse aynı durum söz konusudur. Seçimin matematiği alenen ortadayken ve birinci turda asıl odaklanılması gereken meclis çoğunluğuyken Millet İttifakı''nın kritik illerde ayrı adaylarla girmesi açık bir şekilde büyük bir hata olur.
Bu da aslında şu anlama geliyor: Seçim, ikinci tura kalması durumunda birinci turda meclis çoğunluğunu kim kazanırsa ikinci turda avantajlı olan odur. Peki, birinci turla ikinci tur arasında böyle bir durumda ciddi oranda oy değişmesi meydana gelir mi? Mutlaka gelecektir. Çünkü seçimin ikinci tura kalması; bütün propaganda araçlarını, reklamları ve söylemleri değiştirecektir.
