Kutsallar yaşamımızın konfor alanını arttıran önemli ihtiyaçlardır. Konfor alanını arttıran diyorum çünkü bir şey kutsalsa üzerinde düşünmeyi pek gerektirmez. Olduğu gibi kabul edilir ve olduğu haliyle kutsaldır zaten.

Kutsallarınızı kutsallıktan çıkardığınızda da doğal olarak konfor alanınız bozulur. Çünkü bunlar üzerine düşünmek zorunda kalırsınız. Düşünmekse oldukça meşakkatli bir iştir.

Mesela iş yerinize bir eleman alacağınız zaman ince eler sıkı dokursunuz çünkü o bir kutsal değildir. Düşünce alanına bağlıdır. Her şeyiyle tartabilirsiniz elemanınızı.

Kutsal olansa somut bir şey olsa dahi soyut bir dünyaya hitap eder. Mesela Tanrı sizin için kutsaldır ve soyut dünyaya hitap eder. Buna karşılık kutsal kitap somuttur fakat esasında o da soyut bir dünyayı yani Tanrı''yı temsil ettiği için soyutlaşmıştır.

Evladınız sizin için kutsal olabilir ve çocuğunuz somut bir varlıktır fakat o da kutsallaştığı için soyutlaşır. Böylece evladınız vicdan kavramına ya da mutluluk kavramına eşitlenir yani soyutlanır.

Demek ki bir şey kutsalın alanına girince doğal olarak somutsa da soyutlanmaktadır. Burada daha büyük problemse somut varlıkların kutsallaşmasıdır. Çünkü kutsalınız haline gelen herhangi bir varlık yanlış yaptığında bu, bütün kutsalların yanlış yapabileceği çıkarımına sebep olabilir. Yahut kutsallarınızı sorgulamanıza sebep olabilir.

Evladını, tarikat liderini, siyasi parti genel başkanını ve Tanrı''yı mutlak şekilde kutsayan biri bu kutsallarından biri yanlış yaptığında tüm kutsallarını sorguya çeker.

Bunun en güzel örneklerini günümüzde yaşamaktayız tabii ki. Tarikat lideri yanlış yapan biri dinden çıkar. Çünkü kutsalı sarsılınca tüm kutsallardan sıyrılır. Soyut alan kaybolur. Ya da parti genel başkanınız ahlaksızlık yaparsa soyut alanınız yani mükemmeli sembolleştirdiğiniz alanınızda zedelenme meydana gelir. İşte o zaman tüm kutsallarınızı sorgularsınız.

O halde bir şeyin kutsal olması konfor iken aynı zamanda da ciddi bir tehlikedir. Üzerine düşünmezseniz konfordur ama kutsalınız yanlış yaptığında sizi düşünmeye ve kutsaldan kurtulma cesaretine sevk edeceği için de tehlikedir. Tehlikedir çünkü kutsalından sıyrılan kişinin entelektüel alt yapısı yoksa kuvvetle muhtemel kutsalı olmadan yaşadığı zaman dilimini gayriahlaki meşrulaştırmalarla doldurur.

Bu da bizim toplumumuza özgü bir durumdur maalesef. Çünkü bizim toplumumuzdaki kutsallar bizi yanlışlardan koruyan unsurlardır. Evladını düşünürsün, kutsal kitabı düşünürsün, vatanını düşünürsün ve bunlar üzerinden kendini yanlışlardan alıkoyarsın. Yani bunların kutsal olması da esasında bunları sevmekle değil soyut alandaki mükemmellikleriyle alakalıdır.

Bakın ne güzel bir yere doğru gidiyoruz şimdi...

Mesela evlilik kutsal bir müessesedir çünkü sizi bekarken yaptığınız günahlardan alıkoyabilir. Evladınız kutsaldır çünkü "Evladımla sınanmamak için dürüst olmalıyım" demeye başlayabilirsiniz.

Demek ki kutsalı çok olan insanlarda dolaylı olarak narsisizm de vardır. Çünkü etrafındaki her şeyden kendine bir mesaj çıkarır ve her şeyin kendisi için gönderildiğini zanneder. Merkeze kendini koyar.

Kutsalı olmayan insanlarda da narsisizm elbette olabilir ama kutsalı varsa narsisizm mutlaka vardır. Çünkü din, siyaset ya da aile gibi kurumların kutsallığının sebeplerinden biri de insanı kutsamasıdır. Kendini seçilmiş bir varlık olarak hisseden kişide doğal olarak farkında olmadan da olsa narsisizm başlar.

Neyse... Bu uzun bir mesele...

Bütün bunları yazma sebebim şu anda yalnızca Türkiye''de değil bütün dünyada kutsalların birer birer yıkıldığını görmemdir. Kutsallar üzerine daha çok düşünmeliyiz. Neyin kutsal olup olmadığına kafa yormalıyız. Gerçekten bir kutsala ihtiyaç var mıdır diye kafa patlatmalıyız. Eğer bu soruları yeterince düşünmezsek muhtemelen gelecek kuşağa ayak uyduramayacağız.