Milyonların heyecanla beklediği EYT düzenlemesi Meclis''ten geçti. Karar, Resmi Gazete''de yayımlanarak yürürlüğe girdi ve başvuru süreci başladı. Mart ayı içerisinde başvurusunu yapan EYT''liler ilk maaşlarını nisan ayında alacak. EYT''liler maaş bağlanmasını beklerken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) büyüme rakamlarını açıklamasıyla maaşlara zam göründü. Milyonlarca EYT''linin maaşı, 2022 yılındaki ekonomik büyümeden kaynaklı artış eklenerek belirlenecek.
TÜİK, Türkiye ekonomisinin 2022 yılında yüzde 5,6 oranında büyüdüğünü açıkladı. Yürürlükteki uygulamaya göre, 2022 yılı büyüme oranı bu yıl ocak ayından sonra emekli olanların maaşlarına artış olarak yansıyacak. Milli gelirdeki artıştan dolayı büyümenin yüzde 30''u oranında maaşlar zamlanacak. Bu da yüzde 1.68 artış anlamına geliyor.
MAAŞ HESABI NASIL YAPILIYOR?
Emekli maaşları, sigortalının çalışma yaşamı süresince SGK''ya bildirilen prime esas kazançlarının güncel tutarıyla belirleniyor. Bu kazançlar, yıllık TÜFE artışının tamamı ve yıllık büyümenin yüzde 30''u esas alınarak güncelleniyor. EYT kapsamında emekli olacak vatandaşlar, SGK''nın emekli maaşı hesaplama uygulamasında şu anda gördükleri maaş tutarının üstüne yüzde 1,68 zam alacak. Mevcut görüntülenen maaşlar, yüzde 1,68 zamlı hesaplanan tutar üzerinden bağlanacak. EYT yasasından ayrı olarak emeklilik dilekçesini 1 Ocak''tan sonra verenlerin maaşında da bu oranda artış olacak.
Milyonlarca kişinin merakla beklediği EYT ile ilgili düzenlemenin TBMM Genel Kurulunda yasalaşmasıyla gözler başvuru sürecine çevrildi. EYT düzenlemesi, Resmi Gazete''de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Başvuru süreci de bundan sonra başlayacak.
EYT''LİLER İLK OLARAK İŞTEN AYRILMA BAŞVURUSU YAPACAK
Yasadaki şartları karşılayanlardan, sigorta kolu 4/a (SSK) olanlar emeklilik için ilk olarak mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak. İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT''liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek. Son olarak başvurular dosya bazlı incelenecek ve emekli aylığı bağlanıp bağlanmaması yönünde karar verilecek. Şartları karşılayıp emekliliğe hak kazananlara aylıkları en kısa sürede bağlanacak.
KIDEM TAZMİNATININ HESAPLANMASI
Türkiye''de ilk kez 1936''da çıkarılan İş Yasası ile uygulanmaya başlayan kıdem tazminatı, bir iş yerinde en az 1 yıldır çalışan işçinin belirli şartlar oluştuğunda işten ayrılırken aldığı toplu ödeme tutarını ifade ediyor. Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işten ayrılırken giydirilmiş en son brüt ücreti esas alınıyor. İşçiye, iş yerinde geçirdiği her bir yıl için bir aylık (30 gün) brüt ücreti tutarında ödeme yapılıyor, bu ödemeden sadece damga vergisi kesiliyor.
YASA KİMLERİ KAPSIYOR?
EYT''de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Toplam 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeyle, 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Yasadan, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler yararlanacak. 4/a (SSK) sigortalıları için kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000-5975 arasında kademeli prim gün şartlarını taşıyanlar, 4/b (Bağkur) ve 4/c ( Emekli Sandığı) sigortalıları için de kadınlarda 20 tam yıl, erkekler de 25 tam yıl hizmeti olanlar aylık alabilecek.
