Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Alanur ÖZALP

Alanur ÖZALP

PSİKOLOG GÖZÜYLE

Eğitimde göz teması çok önem taşımaktadır

Konuşabildiğimiz için insanız. Otistikler konuşamadıkları için diğer kişiler onların ne düşündüklerini, hissettiklerini, ne anladıklarını anlayamazlar. Onun içinde kendini anlatamayan otistik sıkıntı duyacaktır.

Zihinler arası bir iletişim lazım. Yani karşısındaki kişiyi otistiği anlaması gerekir. Kızdığını, üzüldüğünü, ondan istediği şeyi yapmasını anlaması gerekir.

Otistik çocuğun neler hissettiğini diğer kişilerin anlayabilmeleri lazımdır.

Sterotipik davranma bir iletişimdir. Onun yaptığı sterotipik hareketleri anlamaya çalışmak gerekir. Benim davranışlarım da ona bir şey ifade eder.

Otistikler kendilerini en iyi yalnız olduklarında hissederler düşüncesi yanlıştır. Yalnız olmadan da kendini iyi hissetmenin olabileceğini ve bunun nasıl olabileceğini onlara öğretmemiz gerekir.

Otistik çocuklar stres altında olduklarında veya kendilerini stres altında hissettiklerinde konuşmaları anlaşılmaz hale girebilir. Garip sesler çıkarabilirler. Tekrarlayıcı kelimeleri arı ardına sıralayabilirler.

Otistik çocuk bazen anne baba kelimesini kullanmaz. Annesi için kendisinin kullandığı bir sözcük olabilir.

Otistik çocuklar sen ben ayrımını yapamazlar. Kendilerinin yaptıkları bir işte sen kelimesini kullanabilirler. Bu durum aileler tarafından kanıksanır ve normal algılanır. Bu, düzeltilmelidir ve her seferinde olumlu bir yaklaşımla, doğrusu kullanılarak vurgulanmalıdır.

Otistik çocuklar konuştuklarında monoton konuşurlar. Çok hızlı veya yavaş konuşurlar. Konuşurken kelimeleri yutarlar, şarkı söyler gibi. Kelimelerin arasında bırakılacak ses boşluklarını yeteri kadar bırakmayı ayarlayamazlar. Bu yüzden konuştukları anlaşılmaz.

Göz teması çok önemlidir. Çocuk görmeden bakar. Bebeğin iletişimi bakışla olur. Çocuk anneye bakarak kendisini ödüllendirilmiş hisseder. Yapması ve yapmaması gereken şeyleri anneye bakarak karar verir. Otistik çocuklar karşılarındaki kişinin yüzüne ve gözüne bakmazlar. Bu durumun çözülmesi için çocuğun dikkatini yüze çekmek gerekir. Bunun önemli olduğunu çocuğun anlaması gerekir. Bunu sağlayabilmek için anne veya öğretmen hatta her ikisi de alnının ortasına kocaman bir nokta çizebilir veya çok belirgin bir makyaj yapabilirler.

Eğitimde farklı sesleri farklı hareketlerle birlikte verecek olursak çocuk ikisini birleştirir. O hareketi gördüğünde o sesi çıkartabilir ve o nesne arasında bir bağlantı kurabilir. Bu tür öğrenme süreci uzun, zahmetli ve çok sayıda tekrar gerektirir.

Bu çocuklar bebek gibi konuşabilirler. Bebek gibi konuşmayı tasvip etmeyin ve bu konuda ona destek vermeyin. Düzgün konuşmasını onaylayın.

Onu teşvik edin. Hareketli oyunlar yapın onu kışkırtın. Bedensel temasla konuşmayı eşleyin. Örneğin salıncakta sallayın. Yakın sesleri birlikte tekrar edin. Yüksek sesle konuşun. Vurgulamaları güçlü yapın. Örneğin elmayı gösterin "elma" deyin ve buna benzer oyunlar geliştirin.

Ses bir iletişim aracıdır. İletişim olanaklarını çoğaltabilmek için değişik oyunlar ve materyaller kullanın. Vücut temasını bu oyunlarda ön plana çıkartın.

Yoğun bilgisayar programları çocuğu konuşmadan vazgeçirebileceği için yoğun bilgisayar programlarını ön plana çıkartmayın.

Bilgisayar programlarına takılınca dilden vazgeçebilir.

Gülümsemeyi öğret, tekrar et. Gülümsemeyi kullanarak diğer kelimeleri öğrenebilmesini sağla.

Otistiklere iletişimin keyifli bir şey olduğunu anlatmalısınız.

Konuşma eğitimi her çocuk için farklı farklı geliştirilmelidir.

Konuşma eğitiminde çoklu materyal kullanılmalıdır. Kutular, kartlar, gerçek nesneler, balonlar, müzik aletleri gibi.

Konuşma eğitiminde resim ve resimli kartları kullan. Elma kartı göster elmayı göster ve sonra elma de, bunu tekrarla. Örneğin elektronik bir ortamda böyle bir eğitimi yapabilirsiniz. Bu eğitimin içinde vücut dilini kullanabilirsin. El ele tutuşabilirsin. Elmayı onun eline verebilirsin. Omuzdan destek verebilirsin.

 Kes yapıştır veya çiz göster, önüne resimler koy, seçsin alkışla. Vücuduyla dokunmasını sağla.

Eğitimde telefon, oyuncak gibi materyalleri kullan.

 Sık sık kontrol et. Aynı şeyi konuşup konuşmadığınızı test et. Kelimeyi söylüyor olabilir. O kelimenin nesnesini doğru olarak gösterebiliyor mu? Bunu sık sık tekrar et. Yani sonuç olarak kontrollü bir eğitim götür yani ne yaptığını takip et.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları