10 kenti yıkan depremde binlerce insan hayatını kaybederken, malvarlıklarıyla ilgili çalışmalar da devam ediyor. Fiziki olarak çıkarılan para, altın ve değerli madenler hayatını kaybedenlerin ailelerine teslim edilirken, dijital varlık olan kripto paraların mirasçılara nasıl verileceği merak konusu oldu.
Independent Türkçe''den Adem Demir''in haberine göre, enkaz altında sadece altın çıkartılmıyor. Milyonlarca dolar, euro, Türk lirası ve farklı değerli eşya da çıkartılıp kayıt altına alınıyor. Ancak enkaz altında kalmayan ama parasal değeri hiç de azımsanmayacak başka yatırım araçları da var. Bunların başında ise dijital ya da kripto para olarak ifade edilen coin''ler geliyor.
Depremden etkilenen 10 kentte parasını kripto borsasında değerlendiren çok sayıda vatandaş olduğu belirtiliyor. Bugüne kadar deprem bölgesinde yaklaşık 45 bin kişi yaşamını yitirdi. Bunların arasında dijital varlık sahibi olan kişiler olduğu tahmin ediliyor. Peki yaşamını yitirenlerin kripto varlıkları ne olacak? Depremde yakının kaybeden herhangi birisi; babası, annesi, oğlu ve kızına ait kripto paraları daha sonra tahsil edebilir mi? Bilindiği gibi Bitcoin ve benzeri dijital paralar, şifreleme metoduyla çalışan ve algoritmik kodlarla aracısız transfer edilebilen bir para türü olarak kabul ediyor.
YATIRIMLAR BÜYÜK RİSK ALTINDA
Coin''ler, teknik olarak bir para ve ödeme aracı olup maddi değeri olduğundan miras hukukuna konu olabiliyor. Dijital paralar niteliği itibariyle gizli ve şifreyle korunan yüksek bir güvenliğe sahip. Bu tür elektronik paralar, dijital cüzdan olarak tabir edilen yazılımlarda ya da dijital para borsalarındaki hesaplarda tutuluyor. Bitcoin veya benzeri kripto para sahibi bir kişiler eğer bunları dijital cüzdanda tutuyor ve cüzdanın giriş kodunu ailesine veya yakınlarına vermediyse veya onların ulaşabileceği bir yere de koymadıysa yatırımı büyük bir risk altında kalıyor.
KRİTİK SOĞUK CÜZDAN ŞİFRESİ DETAYI
Zira dijital para sahibi "coin''lerini tuttuğu yer bilgisini ve detaylarını ailesine veya yakını olan kişilere söylemeden vefat ederse ailesinin ölen kişinin kripto parası olup olmadığını anlaması ve bunları elde etmesi imkansızlaşıyor. Bu konuda çalışmalar yapan bazı hukuk büroları var. Onlardan biri Leges Hukuk Bürosu. Hukuk bürosunun internet sayfasında yer alan "Miras hukuku ve Bitcoin" başlıklı yazıya göre dijital cüzdanda saklanan coin''ler, cüzdan şifresini bilen tek kişinin ölümü durumunda yakınları o kripto paralara elveda demek durumunda kalıyor.
Ölen kişi dijital cüzdan kullanmak yerine coin''lerini, dijital paraların alınıp satıldığı bir borsa hesabında tutuyorsa, kripto para borsasının bulunduğu ve hukuken tabi olduğu ülkeye göre işlem yapılması gerekir. Türkiye''de dijital paralar konusunda henüz bir yasal düzenleme yapılmadığından ve bu anlamda mevzuatta boşluk bulunduğundan Bitcoin sahibi bir kişinin ölümü halinde miras hukuku bakımından mevcut mevzuat hükümleri çerçevesinde genel hükümlere göre işlem yapmak gerekir. Bu çerçevede, eğer vefat eden kişi, Bitcoin''lerini Türk hukukuna tabi yerli bir dijital para borsasındaki hesabında tutuyorsa, mirasçıları dijital paralar için müracaatta bulunabilir.
TÜRKİYE DÜNYADA 4. SIRADA
Kripto varlıklar üzerine çalışan avukat Tevfik Kerem Bilen göre, depremde vefat eden vatandaşlara ait dijital varlıkların mirasçıları tarafından alınmasının mümkün olup olmadığı merak konusu olmuş durumda. Çünkü Türkiye, dünyada en çok kripto para kullanan ülkeler arasında 4''üncü Avrupa''da ise 1''inci sırada. Yapılan araştırmaya göre en çok kripto para kullanan iller arasında depremin yaşandığı kentler de var.
