İnsanlar üzerinde daha önce yapılan büyük ölçekli araştırmalarda daha önce ilişki kurulmamıştı ve Birleşik Krallık uzmanları hiçbir nedensel bağlantı bulunmadığını söyledi. Fakat elde edilen son bulguların bir analizine göre, sekiz yılda 10.000 kişi başına yaklaşık üç kanser vakası ile ilişkili olabileceği belirtildi.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), yapay tatlandırıcıların günlük limitler dahilinde zararlı olmadığını söyledi. Aspartam için günlük limit 12 kutu diyet içeceğine eşittir. PLOS Medicine''de yayınlanan yeni çalışma, NutriNet-Sante çalışmasının bir parçası olarak 102.865 Fransız yetişkinin verilerini inceledi.
Araştırmadaki insanlar tıbbi geçmişlerini, diyetlerini, yaşam tarzı alışkanlıklarını ve diğer sağlık verilerini bildirdiler. Araştırmacılar, diyet kayıtlarından yapay tatlandırıcı tüketimlerinin yanı sıra kanser tanılarına ile olan bağlantısını incelediler.
Yaş, cinsiyet, eğitim, egzersiz düzeyleri, sigara içme, vücut kitle indeksi, boy ve ailede kanser öyküsü gibi bulguları etkileyebilecek birçok faktörü araştırmanın kriterleri arasında yer alıyordu. Bulgular, daha fazla miktarda (genellikle günde 79 mg) yapay tatlandırıcı tüketen kişilerin, hiç tüketmeyenlere kıyasla genel kanser riskinin yüzde 13 daha yüksek olduğunu gösterdi.
Bulgular, her aspartam ve asesülfam-K adı verilen tatlandırıcılarda en güçlü risk oranı olduğunu tespit etti. Bilim insanları, meme kanseri (aspartam için yüzde 22 artan risk) ve obezite ile ilgili kanserler için daha yüksek risklere sahip olduğu gözlemlendi.
Araştırmacılar bulguların, yapay tatlandırıcıların yiyecek veya içeceklerde şeker için güvenli alternatifler olarak kullanımını desteklemediğini ve potansiyel sağlık etkileri hakkındaki tartışmaları ele almak için önemli ve yeni bilgiler sağladığını dile getirdi.
Bu sonuçların diğer büyük ölçekli gruplarda ve deneysel çalışmalarla açıklığa kavuşturulan temel mekanizmalarda tekrarlanması gerekse de, bunlar gıda katkılı tatlandırıcıların Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi ve küresel olarak diğer sağlık kurumları tarafından devam eden yeniden değerlendirilmesi için önemli ve yeni bilgiler sağlıyor.
Londra''daki Kanser Araştırmaları Enstitüsü''nde (ICR) genetik ve epidemiyoloji uzmanı Dr. Michael Jones, mevcut fikir birliğinin ''yapay tatlandırıcıların insanlarda kansere neden olduğuna dair net bir kanıt olmadığı'' yönünde bilgileri olduğunu söyledi.
Jones; bu çalışmada bildirilen yapay tatlandırıcılar ve kanser arasındaki bağlantı, nedensellik anlamına gelmediğini, yapay tatlandırıcıların kansere neden olduğunun kanıtı olmayabileceğini dile getirdi.
Yapay tatlandırıcı kullanan kişilerin türleri, kullanmayanlara göre birçok yönden farklı olabilir ve bu farklılıklar bu ilişkiyi kısmen veya tamamen açıklayabilir.
Cancer Research UK''de sağlık bilgi yöneticisi olan Fiona Osgun ise büyük çalışmanın, bazı yapay tatlandırıcılar ve kanser arasında bir ilişki olduğunu öne sürse de kansere neden oldukları veya insanların onlardan kaçınması gerektiği anlamına gelmediğini dile getirdi.
Araştırmacılar, insanların ne yediğini bulmaya ve kanser riskini etkileyebilecek diğer faktörleri açıklamaya çalışsa da, büyük ölçüde kendi raporlarına dayanan tek bir çalışma olması nedeniyle verilerin yetersiz olduğuna dair vurguda bulundu.
Genel olarak ne yediğimiz ve içtiğimiz, diyetimizin tek bir unsurundan çok daha önemlidir. Bu nedenle daha fazla meyve, sebze ve kepekli tahıllar yemeyi ve kırmızı ve işlenmiş etleri ve yağ, şeker ve tuz oranı yüksek yiyecekleri kesmeyi hedeflemenin daha etkili olabileceği konusunda uzmanlar uyarıyor.
Aston Üniversitesi''nden Dr Duane Mellor, bulguların ''ortalama yaklaşık sekiz yıl içinde 10.000 kişide her türden kanserden üç vaka daha olduğu'' ile ilgili olduğunu söyledi.
Çalışmadaki zayıf noktalara dikkat çeken Mellor, bu çalışmanın, şekere geri dönmemiz ve suni tatlandırıcılara veya diyet içeceklere sırtımızı dönmemiz gerektiğini kanıtlamadığını dile getirdi.
King''s College London''dan Profesör Tom Sanders ise obez olan veya kilo almaya meyilli kadınların yapay tatlandırıcıları kullanma olasılıklarının daha yüksek olduğu iyi bilindiğini, bu nedenle istatistiksel analizde bunu tamamen kontrol etmek mümkün olmadığını söyledi. Bu durum ise çalışmanın sonuçlarının geçerliliğini sınırlandırmaktadır.
