ASGARİ ÜCRET ZAMMI İLE HEPSİ DEĞİŞTİ: İŞTE MİLYONLARIN ALACAĞI YENİ ÖDEME
Rekor kıran enflasyon nedeniyle asgari ücrete bir yıl içerisinde iki zam açıklanırken, asgari ücrete yapılan zam ile dolaylı olarak 20 milyon vatandaşın aldığı ödemelerde de değişikliğe gidildi.
Asgari ücretin açıklanmasıyla beraberinde birçok kalemde de değişiklik yaşandı. 12 ve 18 aylık askerlik prim borçlanması, asgari geçim indirimi, 65 yaş aylığı, engelli aylığı, günlük yemek istinası, evde bakım parası, Genel Sağlık Sigortası primi, SGK idari para cezaları gibi kalemlere asgari ücrete gelen artış oranında zam yapılacak.
Yeni yılda asgari ücret uygulanmasıyla beraberinde yeniden belirlenecek bazı ödeme kalemleri ise şöyle:
Asgari 4/A primi: 3753 TL
Asgari 4/B çiftçi primi: 3452 TL
Asgari 4/B esnaf primi: 3452 TL
Günlük yemek istisnası: 78.9 TL
Asgari ücretli kıdem tazminatı tavanı: 10008 TL
Aylık Genel Sağlık Sigortası Primi: 300.24 TL
İşsizlik ödeneği: 3972 TL (asgari) - 7945 TL (azami)
Günlük işgöremezlik ödeneği: 166.8 TL (yatarak), 222.4 TL (ayakta tedavi)
12 aylık askerlik prim borçlanması: 38430 TL
18 aylık askerlik prim borçlanması: 57646 TL
65 yaş aylığı: 2604 TL
Engelli aylığı: 1739 TL
SAĞLIK PRİMİ
2023 Ocak ayından itibaren Genel Sağlık Sigortası (GSS) için ödenecek prim de değişti. Aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen gelir, asgari ücretin üçte birinin altında olanlar gelir testine girecek ve gelirlerinin düşük olduğu tescil edilirse GSS primlerini devlet karşılayacak.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMİ
Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan, sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar, malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar isteğe bağlı sigortalı olabiliyor.
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim kişiye bağlı. Ancak belirli bir sınırlama var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da yine brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar.
2023 yılında isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar aylık en az 3.200 lira prim ödeyecekler. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise 2023’de en çok 24.000 lira yatıracaklar.
BAĞ-KUR PRİMLERİ
Bağ-Kur sigortaları ocak ayından itibaren aylık en az 3.450 TL, en yüksek de 25.875 lira ödeyecek. Tarım Bağ-Kurlularının ise ödeyecekleri en düşük prim tutarı 3.335 TL, en yüksek de 25 bin TL olacak.
ASKERLİK, DOĞUM BORÇLANMASI
Asgari ücretin 2023 yılında artması ile birlikte kadın çalışanlar için doğum, erkek çalışanlar için de askerlik borçlanması için ödenecek tutarlar da arttı.
Borçlanma karşılığında ödenecek en düşük tutar asgari ücretin yüzde 32’si, en yüksek tutar da asgari ücretin yüzde 32’sinin 7.5 katı. Buna göre 2023’te günlük en düşük borçlanma tutarı 106 lira, en yüksek de 800 lira olacak.
Aylık en düşük tutar ise 3.200 lira, en yüksek tutar da 24.000 lira olacak.
Buna göre 2023’te en düşük tutardan doğum borçlanması yapıldığında bir çocuk için 76.320, iki çocuk 152.260, üç çocuk için borçlanma yapıldığında ise 228.960 lira ödenecek.
Askerlik borçlanması yapıldığında ise 8 ay üzerinden en düşük borçlanma tutarı olarak 25.440 lira ödenecek. 16 ay askerlik borçlanması yapılırsa da en düşük 50.880 lira ödenecek.
YAŞLILIK AYLIĞI
65 yaşını doldurmuş, hiçbir sosyal güvencesi ve herhangi bir geliri olmayan kişilere ödenen 65 aylığının 2023’te hem yararlanma şartları değişecek hem de tutarı artacak.
Aylıktan yararlanabilmek için gelirin asgari ücretin aylık net tutarının üçte birinden az olması gerekiyor. Buna göre aylık geliri 3.333 liranın altında olanlar yaşlılık aylığı alabilecek.
Bugün için 1.536 lira yaşlılık aylığı ödeniyor. 2023 yılında yaşlılık aylığı 2.375 liraya çıkacak.
BES KESİNTİSİ
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne otomatik katılımda çalışanlardan prime esas kazançlarının üzerinden yüzde 3 kesiliyor. Yeni yılla birlikte çalışanların maaşından 300 lira kesilecek.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ
2022 yılında asgari ücretten kesilen yüzde 15’lik gelir vergisi ve yüzde 0.79’luk damga vergisi uygulaması kaldırıldı. Asgari geçim indirimi, çalışanların ücret gelirleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin bir kısmının yine çalışana iadesi anlamına geliyor.
En basit anlamıyla buna vergi iadesi de diyebiliriz. Bu kapsamda da çalışanın evli olup olmadığına, çocuk sayısına göre AGİ ödeniyordu.
Hal böyle olunca da bekar bir çalışanın aldığı ücretle, evli ve bir çocuğu ya da iki çocuğu olan bir çalışanın aldığı ücret farklıydı ve yüksekti.
2022 yılında asgari ücret vergi dışında tutulduğundan ve ücretler üzerinden herhangi bir vergi alınmayacağından; 2023’te de asgari ücretli çalışana AGİ ödenmeyecek.
