The Guardian’da yer habere göre, Agatha Christie’nin eserleri, “duyarlılık okurları” tarafından yeniden düzenleniyor. Ünlü polisiye yazarının bazı kitaplarındaki ırkçı, cinsiyetçi ve ayrıştırıcı kelimeler eserlerden çıkartılıyor. Yayıncı HarperCollins tarafından Agatha Christie imzalı bazı eserlerde etnik kökenlere yönelik ima ve aşağılama içeren ifadelerin kaldırıldığı değişikliklerin yapıldığı ortaya çıktı.
1920-1976 yılları arasında yazılan ve HarperCollins tarafından yayınlanan öykülerin yeni baskılarında günümüz okurlarını “rahatsız edebilecek” ifadelerin (özellikle ana karakterlerin Birleşik Krallık dışında karşılaştıkları kişilere dair kullanılan sözcüklerin) değiştirildiği veya kaldırıldığı görülüyor. Duyarlı okuyucular, Miss Marple eserlerinin tamamıyla 2020’den bu yana piyasaya sürülen ve gelecekte çıkacak olan bazı Poirot romanlarının yeni baskılarında -özellikle dijital versiyonlarda göze çarpan- düzenlemeler gerçekleştirdi.
Yapılan düzenlemelerden ise şöyle:
Bir karakteri siyah, Yahudi veya Çingene olarak tanımlayan, bir kadın karakterin vücudunu “siyah mermerden yapılma” sözcükleriyle betimleyen ve bir yargıcın “Hintli mizacına sahip” olduğunu belirten bölümler gibi etnik kökene yapılan göndermeler kitaplardan çıkarıldı. Doğulu ve zenci (n-word) gibi ifadeler kitaplardan tasfiye edildi. Yerli (native) sözcüğü ise bölge sakini (local) ifadesiyle değiştirildi.
Yapılan değişikliklerden bir diğeri ise Nil’de Ölüm (Death on the Nile) adlı kitapta Mrs Allerton adlı karakterin bir grup çocuğun kendisini rahatsız etmesinden şikayet ettiği bölümde yer aldı. Karakter, çocuklardan duyduğu rahatsızlığı, “Geri geliyorlar, gözlerini dikip bakıyorlar ve gözleri tek kelimeyle iğrenç, burunları da öyle. Çocukları pek de sevdiğimi sanmıyorum.” şeklinde ifade etmekteyken yapılan düzenlemeyle bu cümle kırpılarak şu hâle getirildi:
“Geri geliyorlar, gözlerini dikip bakıyorlar. Çocukları pek de sevdiğimi sanmıyorum.”
ÖLÜM ADASI, ON KÜÇÜK ZENCİ VE DAHA NİCELERİ
Bir diğer düzenleme de Ölüm Adası (A Caribbean Mystery) adlı kitapta ana karakterin kendisine gülümseyen bir otel çalışanının “çok güzel beyaz dişleri” olduğunu düşündüğü kısmının kaldırılmış olmasıydı.
Duyarlılık okuyuculuğu yayın dünyasında nispeten yeni ve son birkaç yıldır ilgi görmeye başlamış bir fenomen. Gerek yeni yayınları gerekse geçmişte üretilmiş çalışmaları rahatsız edici olması muhtemel ifadeler ve açıklamalar içerip içermediği yönünden inceliyor, yayın dünyasında “farklılıkların” daha geniş bir yer bulmasını sağlamak için çabalıyorlar.
Agatha Christie’nin romanlarının içeriği ilk kez değiştirilmiş olsa da yazarın 1939 yılında On Küçük Zenci (Ten Little Niggers) başlığıyla yayımlanan eseri, 1977 yılındaOn Kişiydiler (And Then There Were None) ismini almıştı.
