Türkler Tengricilik ile başlayan kök inanç sistemlerinin sonralarında mitolojik, coğrafi ve kültürel etkilerin beraberinde Şamanizm ile girift şekilde yaşamışlar, daha sonraları da birçok farklı dini de kabul etmişlerdir.
Ancak Türk’ün kökündeki inanç hiçbir zaman kolay kolay yerini yeni inançlarına bırakamamış, gerek kültürel olarak yaşamaya devam etmiş, gerekse kabul ettikleri yeni dinlerinde de bu inançlarından kalan kalıntıları bir şekilde uyarlayarak devam ettirmişlerdir.
Peki, bugün İslam dininin içerisinde var olduğunu zannettiğimiz ancak geçmişi aslında Türk’ün kök inanç sistemine dayanan inanışlar nelerdir?
Kurşun Dökme Geleneği: Kurşun dökme adeti, Şamanizm'in derin köklerinden gelir. Şamanlar bu adete "kut dökme" derler. Kut dökme, kötü ruhların çaldığı kaderi geri getirmek amacıyla yapılan bir sihirli ayindir.
Geline, Doğum Yapana, Çocuğa, Süslemelere Bağlanan Kırmızı Kurdele: Gelinliklere, nişan yüzüklerine, hatta yeni okuma yazma öğrenmiş çocukların yakasına, doğum yapan kadının başına, süslemelerde de genellikle tercih edilen kırmızı kurdeleler, uğuru, kısmeti, bahtı, mutluluğu simgeler. Ayrıca bu kızıl rengin kötü ruhlardan korunmaya yardımcı olduklarına, onları kovduklarına inanılır.
Mezar Taşları ve Mezar Taşlarının Süslenmesi: Toplumda saygı gören kişilerin mezarlarına mezar taşları dikilir, ruhlarına dua etmek ve onları kutsamak amacıyla süslenir. Bu geleneğin temeli, Şaman geleneğinden gelir ve sadece Anadolu'da benzersiz bir şekilde devam eder.
Köpek Ulumasının Uğursuzluğu: Şaman geleneğine göre, köpekler uzaktan gelen ruhları acı bir ulumayla haber verirler. Bu nedenle, köpek uluması bazı yerlerde uğursuz kabul edilir.
Nazar İnancı: Anadolu'da yaygın olan nazar inancı, kötü bakışların insanlara zarar verebileceğine inanır. Nazar boncuğu gibi nesneler, kötü enerjiden korunmaya yardımcı olur.
Dilek Tutma Geleneği: Dilek tutma geleneği, Şamanizm'in kökenlerine dayanır. Doğa ruhlarının dileklerin gerçekleşmesine aracılık ettiğine inanılır.
Kilim Motifleri: Türkmen köylerinde kullanılan kilim ve halılardaki motifler, Şaman geleneğinden gelir. Bu motifler, yaşam alanlarını yabani hayvanlardan korumaya yardımcı olduğuna inanılır.
Mevlit ve İlahiler: Anadolu'da, Şaman geleneğinden etkilenerek yapılan mevlit ve ilahiler, İslam diniyle bağdaşmayan müzikli anlatımlardır.
Sağ Ayakla Kapıdan Çıkma: Kapıdan çıkarken sağ ayağın önde olması, Şaman geleneğinden gelen bir inanıştır. Sol ayakla çıkmanın uğursuzluk getireceğine inanılır.
Su İçerken Kafayı Elle Tutmak: Su içerken kafanın elle tutulması, Şaman geleneğinden kalan bir alışkanlıktır. Eskiden su içerken akıl baştan kaçabilir diye yapılan bir uygulamadır.
Doğadan İsimler Koymak: Çocuklara verilen isimler, doğadaki gizli güçlere olan inançtan gelir. Bu isimler, doğanın sembollerine ve olaylarına saygının bir yansımasıdır.
Türbeleri ve Ağaçları Bezlemek: Dileklerin gerçekleşmesi için ağaçlara ve türbelere bezler bağlanır. Bu, Şaman geleneğinden gelen bir uygulamadır ve doğadaki her varlığın bir ruhu olduğuna inanır.
Tahtaya Vurmak: Ormanlara girerken kötü ruhları kovmak için tahtaya vurmak, eski Türk geleneğinden gelir. Bu aynı zamanda doğa ruhlarından korunma dileğidir.
Mezarlıklardaki Suluklar: Mezarların ayak ucunda bulunan suluklar, ruhların susadığında su içmeleri için bırakılır. Ayrıca, kuşların ve böceklerin de su içmesi, ölmüş kişinin ruhuna yardımcı olacağına inanılır.
Ölünün Ardından Toplanmak: Ölen birinin ardından toplanıp dua etmek, Şaman geleneğinden kalan bir uygulamadır. Ruhun 40 gün sonra bedenden ayrıldığına inanılır.
