Geçen hafta ki yazımda gayet iyi niyetle hazırlanan yeni TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) yasa taslağı çalışmaları ile ilgili bilgi vermiş ve benim önerim olarak yeni yasa konan, ama yeni yasa da yerini bulamayan önerim "Haftalık bazda yüksek ücretlerle kiraya verilen villaların rezervasyon ve sözleşmelerinin seyahat acentaları aracılığı ile yapılması, bu villalara gelen müşterilerin transfer ve tur gibi hizmetlerinin de yine seyahat acentaları tarafından verilmesi" yönünde idi.
Maalesef bu madde yeni yasaya konulmadı ve kayıt dışılığa "yol verilmeye" devam edileceği anlaşılıyor. Dünya genelindeki koronavirüs salgını ile birlikte insanların bilinç altına iyice yerleştirilen "sosyal mesafe" konusu, ailecek tatil yapmak isteyenlerin "ortak kullanımın azami seviyede olduğu" otel ve tatil köyleri yerine, sadece aileleri ile tatil yapabilecekleri "özel villaları" tercih etmelerine neden oldu.
Özel villa tatil rezervasyonu ve kiralaması işi ile uğraşan işletmelerin özellikle 2020 yaz sezonu için ciddi bir talep patlaması yaşadıklarını yazılı basından okuyoruz. Turizm sektörüne 2005 yılında giren ve yaklaşık on beş yıldır hiçbir yetkilinin üzerine eğilmediği bu "kayıt dışı sektör" her geçen gün daha da büyümeye devam ediyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın acilen turizm sektöründe hizmet veren ama bakanlık denetiminde olmayan, "apart oteller ve özel villaları turizm konaklama tesisi kategorisine alıp değerlendirme yoluna gitmelidir." Bugün (çoğu yabancı ülke vatandaşlarına ait) özel villaların sahipleri kendilerine yörede buldukları "işbirlikçi" emlak ve inşaat firmaları ve onlara nasıl kira gelir vergisi kaçıracaklarının yollarını gösteren muhasebecilerle birlikte, devletimizin kazanması gereken vergilerin kaçmasına neden oluyorlar.
Yaz sezonunda asgari seksen bin Türk Lirası kira geliri elde edilen bir villa sahibinin, vergi dairesine azami bildirdiği kira geliri miktarı 5 ila 10 bin Türk Lirası civarında. Ülkemiz de şu anda on binlerce "özel villa" haftalık bazda kiraya verilmekte ve bu sayının elli bin olduğuna göre hesap yaptığımızda, 50.000 villa x 7.000 tl haftalık kira bedeli x 12 hafta = 4.2 milyar Türk Lira'lık bir kayıt dışı sektörden bahsediyoruz. Bu rakamlar azami kira oranlarına göre hesaplanmış rakamlardır, haftalık 50 bin Türk Lirası kira ücreti olan villalarında olduğunu ve haftalık ortalama villa kira bedelinin 10 bin Türk Lirası baza alındığında bu miktarın 6 milyar Türk Lirasına ulaştığı görülecektir.
Mevcut denetimsizlik ve "özel villaların, sözleşme, kiralama, havaalanı transfer ve tur hizmetlerinin" emlak ve inşaat firmalarınca veriliyor olması, devletimizin her yıl yüzlerce milyon Türk Lirası kira gelir vergisi toplamasının önündeki engel olarak durmaktadır. 25 yıldır sektörün içinde olan bir vatandaş olarak ben üzerime düşen görevi yapıyorum ve yetkilileri konu hakkında detayına kadar bilgilendiriyorum. Eğer buna rağmen yetkililer, yetkilerini kullanıp devletin soyulmasına müsaade ediyorlarsa burada bir sorun var demektir.
Devlet edenlerden ricam, yıllardır süren bu soyguna bir dur denilmesi için, özel villaların kiralama ve diğer hizmetlerinin ancak "kanunla turizm ve seyahat hizmetleri verme yetkileri kendilerine tanınmış olan A Grubu turizm ve seyahat acentaları tarafından" verilmesi ile çözümlenebilecektir. Bu yeni uygulama zaten Bakanlık denetiminde olan TÜRSAB üyesi seyahat acentalarının devletimize daha sağlıklı mali diğer verileri akmasını sağlayacaktır.
2005 yılından bu yana kanunsuz olarak "özel villaları kiraya veren, transfer ve tur hizmeti sağlayan" emlak ve inşaat firmalarına bir dur denilmesi ve her işletmenin kendilerine kanunlarla verilen haklar doğrultusunda hizmet vermeleri sağlanmalıdır. Mevcut uygulama ile tek amaçları müşterilerine arsa satmak ve ardından da arsasının üzerine villa yapmak olan emlak ve inşaat firmalarının "haksız kazanç sağlamalarının" önüne geçilmemektedir. Ülkemizin tarih, kültür ve diğer değerlerinin tanıtımı konusunda hiçbir yetkisi olmayan emlak ve inşaat firmalarının, "özel villa kiralama hizmetleri" ile yüzbinlerce yerli ve yabancı turiste hizmet vermelerinin arkasında büyük bir kanunsuzluk yatmaktadır.
İnşallah devlet edenlerimiz kısa sürede bu yanlıştan döner ve işi asıl yapması gereken A Grubu turizm seyahat acentalarını "özel villaların kiralanması ve diğer hizmetler" konusunda yetkili kılarlar. Yoksa her yıl yüzlerce milyon Türk Lirası kira gelir vergisi alınmamaya devam edecektir.
