2019'u uğurlayıp, 2020 yılına merhaba dedik. Hediyeleşip, tebrikleşiyoruz. İşletmeler satışlarını arttırmak için çaba gösteriyor. Her yıl olduğu gibi bu yıl da işletmeler eşantiyonlar ve hediyeler dağıtıyorlar. Eşantiyonlar, üzerinde işletmelerinin tanıtım ve reklam bilgileri bulunan; ajanda, kalem, anahtarlık, takvim ve benzeri ürünler veya satışını yaptıkları ürünlerden oluşmaktadır.
Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde indirilebilecek giderler Gelir Vergisi Kanunu'nun 40'ncı maddesinde sayılmıştır. Sayılan giderler gayrisafi hasılattan indirildikten sonra safi hasılat, yani kazanç diğer adıyla matrah bulunmaktadır.
Kurumlar Kanunu'nun 6'ncı maddesinde kurum kazancının tespitinde bu maddenin ve Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanacağı belirtilmiştir.
Hangi belgeler yazılabilir: Eşantiyonların gider olarak vergi matrahından indirilebilmesi için dikkat edilecek husus ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesi için yapılan gider niteliğinde olması gerekir. Yani yapılan eşantiyon giderinin işletmenin satışını pazarlamasını, işletmenin tanıtımını sağlaması gerekir. Yani kazancın elde edilmesi ile ilgili olması gerekir.
Ayrıca; bu giderlerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun fatura ve benzeri belgelerle belgelendirilmesi gerekir.
İşletmelerin mal ve hizmet satışlarını artırmak amacıyla yapmış oldukları önemli genel giderlerden olan bu eşantiyonlar reklam ve pazarlama gideri olarak muhasebeleştirilmeleri gerekir.
Diğer ve önemli bir husus ise; eşantiyonların işletmelerin faaliyet konusu ve satış hacmiyle uyumlu ve ticari hayatın gerçeklerine uygun, makul miktarda olması ve kazancın elde edilmesi, sürdürülmesi ile ilgili olması gerekir.
Faturalardaki KDV'nin indirilmesi: Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/3-a maddesinde; vergiye tabi malların her ne surette olursa olsun vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi teslim sayılmıştır.
Yani işletmenizden bir malı kişisel ihtiyaçlarınız için alıp kullandıysanız herkes gibi fatura düzenleyip katma değer vergisi ödeyeceksiniz.
Ancak, eşantiyon mallar, özel tüketim amacıyla değil, işletmelerin kendi tanıtım veya reklamlarını yapmak için işletmeden çekilmesi teslim sayılmayacaktır. Yani bu durumda vergi hesaplanmayacak ve bunların işletmeye alınması sırasında alış faturalarında gösterilen katma değer vergisini de indirim konusu yapabilecekler.
Bu amaçla; Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği'nin (I/B-10.2) bölümünde eşantiyon ve numune malların katma değer vergisi karşısındaki durumu aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:
''Firmaların belirli zamanlarda, özellikle dini bayramlarda ve yılbaşlarında kendi tanıtımlarını yapmak amacıyla herhangi bir bedel almaksızın kalem, anahtarlık, ajanda, takvim ve benzeri eşya dağıtmaları geleneksel hale gelmiştir. Ticari hayatta eşantiyon olarak adlandırılan bu ürünler, her ne kadar işletmede tüketilmemekte ise de ayni pazarlama gideri niteliğinde olduğundan, bu ürünlerin müşterilere ayrıca bir bedel alınmaksızın teslimi KDV hesaplanmasını gerektirmez.''
Sonuç olarak işletmelerin rakiplerine üstünlük sağlamak, ürün ve hizmetlerini tanıtmak ve satışlarını arttırmak için; reklam ve tanıtım amacıyla eşantiyon veya hediye olarak verilen mal ve hizmetler gelir ve kurumlar vergisi hasılatlarında gider olarak kabul edilecektir. Eşantiyon ve hediye malların bünyesine giren katma değer vergisi de indirim konusu edilebilecektir. Eşantiyon ve hediye olarak verilmesi halinde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır.
