Sevgili okuyucularım bir önceki yazımda kişilerin yas durumunu irdelemiştim. Bu yazımda da yardımcı ögeleri anlatmak istiyorum.
1. Dostlarınızla Birlikte Olun. Onların size yardımcı olmasına izin verin.
2. Sağlığınıza Dikkat Edin. Yas dönemi sizi uykusuz ve iştahsız bırakır. Keder, üzüntü sizi yıpratabilir. Bu süre uzadıkça fiziksel ve psikolojik yıpranmalar ortaya çıkabilir.
3. Önemli Kararları Erteleyin. Evinizi satmak, işinizi değiştirmek, başka şehre yerleşmek gibi kararları bu dönemde vermemeye çalışın. Bu tür kararları daha iyi düşünebilecek duruma gelinceye kadar erteleyin. Bu dönemde daha sonra pişman olacağınız kararlar verebilirsiniz.
4. Sabırlı Olun. Zaman her şeyin ilacı olacaktır. Aceleci olmayın, zamana güvenin kendinize ve hayatta kalan dostlarınıza haksızlık etmeyin.
5. Kaybettiğiniz Kişi İle Olan Anılarınızı Hatırlayacaksınız. Bu durum bazen sizi üzecek, ağlatacak bazen de bu yaşanmış anıları hatırlamak, yeniden yaşamak sizi rahatlatacaktır. Bu gelgitler yas süresince devam edecektir.
6. Hoş Görülü Olun. Çevrenizdeki kişiler ne diyeceklerini bilemeyebilirler. İstemeden veya fark etmeden sizi üzecek hareketler ve konuşmalar yapabilirler. Onlara kızmadan önce böyle bir durumun onlar için de zor olabileceğini düşünün.
7. Zararlı Alışkanlıklardan Kurtulma. Kederli olduğunuz için sigarayı arttırmış olabilirsiniz. Bu konuda gerekiyorsa profesyonel yardım alın. Uykusuz kaldığınız geceler arttı ise veya birkaç saat uyuyabiliyorsanız bu durum fiziksel sağlığınızı olumsuz etkileyecektir. Vücut direncinizi düşürecektir. Uykunuzu normal sınırlara çekmeniz doğru olacaktır. Ağlamanızı durduramıyorsanız psikolojik destek alma zamanı gelmiş diyebiliriz.
8. Doktora Sormadan İlaç Almayın. Yakınlarınız acınızı azaltmak için kendileri için iyi gelmiş ilaçları size verebilir, önerebilirler. Herkesin bünyesi farklıdır. Bu tür ilaçları mutlaka konunun uzmanının vermesi gerekmektedir. Doğal olanı yas sürecinden geçmenizdir. Ama yastan bir süre sonra çıkmak gerekmektedir. Çıkmakta size yardımcı olacak dostlarınız, size ihtiyacı olanlar, uzman doktorlar, psikologlardan yardım almak sizin hakkınızdır.
9. Günlük Yaşamınıza Geri Dönün. İşe gidin, alışverişlerinizi yapmaya başlayın. Ev için de sorumluluklarınızı üstlenin.
10. Acınızın Zamanla Azalması Kaybettiğiniz Kişiye Haksızlık Etmek Anlamına Gelmez. Acıya son vermekten korkmayın, artık üzülmüyor olmak o kişiyi unutmak anlamına gelmez. Artık ağlamıyor olmak sizin hakkınızdır. Sıkıntılarınız azaldığı zaman kimse ayıplamaz.
11. Gelecekle İlgili Olumsuz Senaryolar Kurmayın. Bu tür senaryolar sizi geriye götürecek, depresyona sokabilecektir. Kendinize kötümser olmayı yasaklayın.
12. Eğer Yukarıda Saydığımız Şeyleri Yapamayacağınızı Düşünüyorsanız. Bir uzman psikologdan beklemeden yardım isteyin. Yardım almanızın zamanı gelmiştir. Bu yardımı öncelikle kendiniz, daha sonra çocuklarınız, aileniz ve sevdikleriniz için almalısınız. Kendi hayatınızı ve onlarınkini bir an evvel yaşanır hale getirmelisiniz.
