Enerji fiyatları, artan tarımsal girdiler ve kur farkı yanı sıra günlerdir süren Rusya-Ukrayna savaşı, ayçiçek yağının stoğunu ve fiyatlarını etkiledi. Stokların tükenme ve fiyatların daha da artma riskine karşı vatandaşlar marketlere akın etti. Bazı marketlerde ise yağ satışı 1 adet ile sınırlandırıldı. Stokçuluk yapıldığını öne süren vatandaşlar duruma isyan etti.
Sosyal medyada en çok paylaşılan konu da ayçiçek yağı oldu. Paylaşılan videolarda; uzun kuyruklar, market kasiyerleriyle gerilimler, etiketlerin dakikalar içinde değişmesi gündeme geldi.
Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği ise, Türkiye''ye yağ getiren gemilere izin verilmediğini açıklamış, Türkiye''nin yağsız kalacağını belirtmişti. Ayrıca, Türkiye''nin bir aylık ayçiçek stoğunun kaldığı ve sonrasında maliyetlerin artacağı da ileri sürülmüştü.
ÇİN’İN ARDINDA
Tüm bu gelişmeler, Türkiye''nin ayçiçek yağındaki dışa bağımlılığını bir kez daha akıllara getirdi.
Birden fazla kaynaktan derlenen ayrıntılı ülke istatistiklerini toplayan Index Mundi verilerine göre, Türkiye, dünyanın 3. en büyük ayçiçek yağı ithalatçısı ülkesi konumunda bulunuyor.
Birinci sırada, Hindistan, ikinci sırada ise Çin bulunuyor.
Öte yandan, yine verilere göre, dünyada ayçiçek yağı ihracatının yaklaşık yarısını tek başına Ukrayna yaparken, bu oran Rusya ile birleşince yaklaşık yüzde 70''i bulduğu görülüyor.
RAKAMLAR İLE VERİLER
Ukrayna Devlet Gümrük Servisi’nin verilerine göre, 2021 yılında, Ukrayna ayçiçek yağının ana ithalatçıları şöyleydi:
-Hindistan – 1,039.4 milyon dolar (864.35 bin ton);
-Çin – 580.4 milyon dolar (506.03 bin ton);
-Hollanda – 395.9 milyon dolar (324.38 bin ton);
-İspanya – 283.79 milyon dolar (233.04 bin ton);
-Irak – 272.7 milyon dolar (231.13 bin ton).
Türkiye İstatistik Kurumu''nun (TÜİK) verilerine göre ise, 2021 yılında Türkiye''nin ihracatında Rusya 5 milyar 800 milyon dolarlık pay ile 10''uncu sırada yer alırken, Ukrayna 2 milyar 900 bin dolarla 20''inci sırada bulunuyor.
İthalatta ise Rusya 29 milyar dolarla ikinci, Ukrayna da 4 milyar 500 milyon dolarla 12''nci sırada. Toplam dış ticaret hacmi Rusya’yla 34 milyar 700 milyon dolarken Ukrayna’yla 7 milyar 400 milyon dolar gibi ciddi rakamlara denk düşüyor.
