Yoksul kimselere yiyecek, giyecek, yakacak, tedavi ve ilaç sağlanarak yapılan parasız yardıma sosyal yardım denir.

Yoksulluk içinde olup temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatını sürdürmekte güçlük çeken çocuk ve gençlerin bakımı konusunda ailelerin desteklenmesi amacıyla verilecek sosyal ve ekonomik destek sosyal yardımlar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın ihtiyaç sahibi kişilere tahsis ettiği yardımların bütününü ifade etmektedir. Eğitim yardımları, aile yardımları, engellilere yönelik yardımlar, özel amaçlı yardımlar, sağlık yardımları ve yabancılara yönelik yardımlar olmak üzere 6 başlık altında toplanan sosyal yardımlar, koşulları kapsayan vatandaşlar için geçerli olmaktadır.

Genel sağlık sigortası Sosyal Güvenlik Kurumu'nu ilgilendirse de gelir testi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV) tarafından yapılmaktadır. Gelir testi hakkında ayrıntılı bilgi ve açıklama Başından Sonuna Bütün Yönleriyle Gelir Testi ve Tespiti https://www.isvesosyalguvenlik.com/basindan-sonuna-butun-yonleriyle-gelir-testi-ve-tespiti/ başlıklı yazıda yer almakta olup; gelir testi ailede tek bir kişi için yapılacak olsa bile, (örneğin 25 yaşını geçtiği için anne-babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkını kaybeden çocuk için yapılacak olsa bile) aynı konutta birlikte yaşayan anne-babasının, kardeşlerinin gelir ve giderleri de dikkate alınmaktadır. Aynı konutta ikamet eden kişilerden kimlerin gelir testi sırasında dikkate alınacağı, Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik https://www.isvesosyalguvenlik.com/genel-saglik-sigortasi-kapsaminda-gelir-tespiti-tescil-ve-izleme-surecine-iliskin-usul-ve-esaslar-hakkinda-yonetmelik/'in gelir tespitinde esas alınacak aile bireyleri başlıklı 10'uncu maddesinde belirtilmiştir.

Kişinin gelir ve giderlerinin tespitinde, Gelir Tespiti Başvuru Formunda yer alan beyanları ve Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi üzerinden ulaşılan bilgiler esas alınmaktadır.

Bu doğrultuda, gelir testine tabi tutulan kişinin aile içerisinde kişi başına düşen aylık gelirinin tespiti sırasında gelir ve giderlerin nasıl dikkate alınacağı; ev-araba, arazi, arsa gibi menkul ve gayrimenkullerin nasıl hesaplamaya dahil edileceği, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın Gelir Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar başlıklı ve 2012/07 sayılı genelgesinde ayrıntılı olarak açıklanmış olup, hesaplamalar aşağıda belirtildiği şekilde yapılmaktadır.

Gelir testinde; aynı hane içinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük ana ve büyük baba aile olarak dikkate alındığından, ailede sadece bir kişi için gelir testi yapılacak olsa bile (örneğin çocuklardan biri için), diğerlerinin geliri de o kişinin gelirinin tespitinde dikkate alınır.

Gelir tespiti başvuru formunda beyan edilen veya Vakıf tarafından tespit edilen aylık net maaş, ücret, yevmiye, nafaka gibi gelirlerin yıllık tutarlarının aylık ortalaması yani 12'de biri,

Gelir testinde dikkate alınan aile bireylerinden birine ait olan veya bunlardan birine ait olmasa bile kira ödemeden oturulan konutun rayiç bedelinin 240'ta biri,

Gelir testinde dikkate alınan aile bireylerinin oturdukları konut dışında başka konutları varsa rayiç bedelinin 240'ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı, eğer bu konut için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmemişse konutun rayiç bedelinin 120'de biri,

Gelir testinde dikkate alınan aile bireylerine ait dükkan varsa, rayiç bedelinin 240'ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı, eğer bu konut için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmemişse konutun rayiç bedelinin 120'de biri,

Gelir testinde dikkate alınan aile bireylerine ait arazi, tarla ve benzeri gayrimenkullerin rayiç bedelinin 240'ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık zirai/ticari/kira gibi getirisinin toplamı,

Gelir testinde dikkate alınan aile bireylerine ait binek araç varsa kasko rayiç bedelinin 120'de biri,

Gelir testinde dikkate alınan aile bireylerine ait ticari/zirai araç varsa kasko/rayiç bedelinin 120'de biri takdir edilen veya beyan edilen aylık zirai/ticari/kira gibi getirisinin toplamı,

Ailenin büyükbaş ve küçükbaş hayvanları varsa il-ilçe tarım müdürlüklerinden temin edilen yıllık getiri miktarının aylık tutarı,

Ailenin tespit edilen, beyan edilen banka mevduatları için aylık faiz getirisinin iki katı tutarı,

Sürekli ve düzenli olarak alınan 65 yaş aylığı, özürlü aylığı, evde bakım parası, burs gibi sosyal yardımların aylık ortalaması,

Beyan edilen, tespit edilen diğer gelirlerinin toplamı, ailenin aylık gelirine dahil edilir.

Ailenin gider ve harcamalarının tespiti konusuna gelince;

Gıda, giyim, kira, ısınma, eğitim, sağlık, ulaşım, eğlence, sigara ve benzerleri için yapılan yıllık ödemelerin 12'de biri dikkate alınır.

Eğer kişinin tespit edilen/beyan edilen gider ve harcamaları yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan gelirinden yüksek çıkarsa aradaki fark gelire eklenir. Buna karşılık tespit edilen gelir toplamı gider toplamından fazla çıkarsa aradaki fark gider toplamına eklenmez.

Aile içerisinde kişi başına düşen aylık gelirin tespitine gelince;

Yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan gelir tutarından gider ve harcamaların tutarı düşülür, kalan tutar gelir testinde dikkate alınan aile bireylerinin sayısına bölünür (örneğin gelir testinde dikkate alınan aile bireyi sayısı 3 ise 3'e bölünür) ve bu şekilde aile içerisinde kişi başına düşen aylık gelir tutarı tespit edilir.

Gelir testi sonucu tespit edilen aylık gelir tutarı STK'nın sistemine düşer ve buna göre kişiler G0, G1, G2 veya G3 olarak sınıflandırılır

Engelli bireylerin hayatlarının idamesini evde yürütecek kişilere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından ödenen ücrete evde bakım desteği denilmektedir. Evde bakım desteği engelli bireylerin kendisine değil, bakımını üstlenen akrabası, vasisi gibi üçüncü kişilere yapılan destektir.

Engelli bireylerin evde bakım desteği alabilmesi için üç şart gereklidir.

1-            Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3'ünden daha az olduğu gelir testi raporu ile tespit edilmesi,

2-            Engelli bireyin heyet raporu veren hastanelerden alacağı engelli sağlık kurul raporunun ağır engelli kısmında mutlaka "Evet" yazan bir ibare bulunması,

3-            Engelli bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olması gerekli olduğunun bakım heyeti raporu ile tespit edilmesi, gereklidir.

Evde bakım desteği alabilmek için engelli bireyin ikametgâhının bulunduğu yerdeki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne veya varsa Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüklerine başvurulması gerekmektedir. Müdürlüklerinin bulunmadığı yerlerde ise Kaymakamlıklara başvuru yapılabilir.

Kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı şekilde hayatını sürdürmek durumunda kalan engellilere ve ailelerine Elektrik Fatura Bedeli ve Kesintisiz Güç Kaynağı Desteği sağlanmaktadır. 3294 sayılı Evde Bakım Yardımı almayan, kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı olan hastaların yaşadığı haneler elektrik indiriminden faydalanabilmektedir. Engellinin/hastanın vekili, vasisi veya velisi tarafından hasta adına başvuru yapılabileceği gibi bu kişilerin bulunmaması durumunda hastanın hanesinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı personeli tarafından da başvuru yapılabilmektedir. Söz konusu ailelere elektrik tüketimi ile ilgili aşağıdaki destekler verilmektedir.

Elektrik Tüketim Desteği: Hak sahiplerinin konutlarına ait elektrik faturalarına destek olmak için kullanılan cihazın elektrik tüketim düzeyine göre aylık 200 TL'ye kadar yardım yapılmasını içermektedir.

Kesintisiz Güç Kaynağı Desteği: Hak sahiplerine kesintisiz güç kaynağı sağlanabilmektedir.

Birikmiş Elektrik Borcu Desteği: Yardımın başladığı ilk ay, tek sefere mahsus olmak üzere, hak sahibi hanelerin cihaza bağlanma tarihinden sonraki birikmiş elektrik borçları ödenebilmektedir. Elektrik yardımı ve desteği için engelli vatandaşlarımızın 'Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakıflarına' gerekli raporlarla başvurması gerekmektedir.