Sevgili okuyucularım SGK hizmet borçlanması hakkında sizlerden gelen talepler doğrultusunda bu konuyu bir kez daha yayınlamak ihtiyacını duydum.
Bilindiği gibi, SGK hizmet borçlanması sigortalının kendi isteği dışında sigortalılık süresinin kesilmesi halinde bu kesilen sürelerin primlerinin ödenerek borçlanmasıdır.
5510 sayılı kanunun Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler başlıklı 41. Maddesi hükmüne göre sigortalılar;
* Er ve erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
* 4c kapsamında sigortalı olanların personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
* Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimini veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim sürelerini,
* Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4a kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreyi geçmemek kaydı ile hizmet akdine istinaden iş yerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri,
* Grev ve lokavtta geçen süreleri,
* Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
* Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri,
* Sigortalı çalışırken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanan veya gözaltına alınan ve bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçirdikleri süreleri,
* Seçim kanunları gereğince istifa edenlerin istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
* 4857 sayılı İş Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri, borçlanabilmektedirler.
Bu şekilde borçlanma yapılan süreler sigortalılık süresinden sayılarak primlerine ilave edilir. Ayrıca 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen ve çalışma belgeleri ile belgelendirilebilen süreleri, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve yurt dışında ev kadını olarak geçirilen süreler, sigortalı kişinin sağlığında kendisi, vefatı halinde ise hak sahipleri tarafından borçlanılabilir.
Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri niteliğindeki borçlanmalar sadece 4c kapsamındaki sigortalılara mahsustur. Doğum yaptığı 6 aya kadar ücretsiz izin kullanan devlet memurları adına uzun vadeli sigorta kolları primi ödenmediği için bu süreler sigortalılıktan sayılmaz.
Kadın sigortalılar doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla üç defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması gerekmektedir.
Er ve erbaş olarak silah altında geçen sürelerin borçlanması elbette ki sadece erkek sigortalılara tanınmış bir hak olup, sigortalılar bu sürelerin tamamını ya da belli bir kısmını borçlanabilmektedirler.
Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimini veya tıpta uzmanlık için yurt dışında veya yurt içinde geçirdikleri doktora veya uzmanlık sürelerini borçlanabilirler. Bu durumda olan kişiler en son hangi sigorta statüsünde ise o şartlarda borçlanma yapılmaktadır. Kişinin en sonki sigortalılık statüsü önemlidir.
Avukatlık Kanunu'na göre staj yapan avukatlar sigortalı olarak çalışmaları yasaklandığından dolayı stajını yapan avukatlar stajda geçirdikleri süreleri borçlanabilirler.
Sigortalı iken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanan veya gözaltına alınalar ise beraat etmeleri durumda bu süreleri borçlanabilirler. Bu nitelikteki borçlanma sadece 4a statüsünde çalışanlara getirilmiş bir haktır.
Grev ve lokavtta geçen sürelerde ise sadece 4a statüsündeki çalışanlar için geçerli olup, bu süreleri dilerlerse daha sonra borçlanarak hizmetlerine ekletebilirler.
Hekimler fahri asistanlıkta geçen süreleri borçlanarak hizmetlerine ekletebilirler. Borçlanma başvurusunda bulunduğu tarihte en son hangi sigortalılık statüsünde ise o şartlarda borçlanma yapabilirler.
Seçim Kanunu gereğince görevinden istifa edenler, seçildikleri veya seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar geçen süreleri borçlanabilirler. Bu haktan sadece 4c statüsünde çalışan devlet memurları yararlanabilirler.
4a statüsünde kısmi olarak çalışanlar 1 Mart 2010 tarihinden sonraki kısmi süreli çalışmış oldukları süreleri borçlanabilirler. Kısmi süreli çalışma yapanlar ay içerisindeki çalışmalarını borçlanma yaparak 30 güne tamamlayabilirler.
