Türkiye''nin Otomobil Girişim Grubu''nun (TOGG) ilk fabrikasının açılışında konuşan Recep Bey: "Vatandaşlarımız TOGG siparişlerini şubatta başlayacak ön satışla verebilecekler. Aracın fiyatı ne olacak? Piyasa şartlarında rekabetçiliğini sağlayacak şekilde tespit edileceğine ''babayiğitler''le beraber karar vereceğiz. Önümüzdeki martta pazara çıkacak bir ürünün fiyatının bugünden ilanı mümkün değildir. Şubat ayında açıklanacaktır. Hiç telaşa gerek yok." demiş…
Recep Bey''in kurduğu, kurmak zorunda kaldığı bu cümle aslında hem ülkedeki enflasyon gerçeğini ve hem de girişilen işin plansız, programsızlığını göstermektedir.
Bugün tanıtımını yaptığın ve dört beş ay sonra satışa çıkacak bir ürünün kaça satılacağını bile bilemiyorsan o ülkede enflasyon herhangi bir öngörü yapılamayacak kadar feci şekilde yüksek demektir!
Recep Bey''in dile getirdiği "Önümüzdeki martta pazara çıkacak bir ürünün fiyatının bugünden ilanı mümkün değildir." cümlesi ülkedeki enflasyonun öngörülemez seyri ve yüksekliğinin açık ve net olarak itirafıdır!
Diğer yandan bu proje ticari olmaktan ziyade siyasi heveslerle ortaya atılmış bir projedir. Pazar, satış ve dolayısı ile maliyet öngörülerinin ne kadar sağlıklı yapılabildiğini bilmiyorum.
Fizibilite çalışmaları son derecede zordur, büyük kapsamlı önemli projelerde ise doğru fizibilite yapmak hem çok daha zor ve hem de çok daha önemlidir.
Unutmamak gerekir ki birçok yatırımcı yanlış yapılan fizibiliteler sonucunda girdikleri hatalı projeler yüzünden batıp, servetlerini yitirmişlerdir. Devletler açısından ise hatalı projelerin sonucu enflasyon ve geri kalmaktır.
Bir fizibilite yaparken:
1- Kaç adet satacağınızı,
2- Kaça satacağınızı,
3- Kaça mal edeceğinizi,
Son derecede doğru bir şekilde öngörebilmeniz gerekir.
Bu hesabı ve öngörüyü doğru olarak yapamazsanız giriştiğiniz işte büyük bir zarar yazmanız kaçınılmaz olacaktır. Zararına üretim yapmak ise elbette sürdürülebilir bir durum değildir.
Maliyet hesabı bu işin en kolay kısmıdır, öngörülerin en zor olan kısmı ise kaç adet satacağınızdır. Bu öngörü son derecede değişken piyasa koşullarında, onlarca ve belki de yüzlerce oyuncu varken pazarın büyüklüğünü ve bu büyüklükten alınabilecek yüzdeyi nokta atışı tahmin edebilmeyi gerektiren bir hesaplamadır.
Üretim miktarı doğal olarak satış öngörüsüne göre belirlenir işte tam da burada bir yumurta tavuk ikilemi vardır. Satış adedini yeterince yüksek öngördüğün zaman hemen hemen her iş fizible çıkar, fizibilitelerin yumuşak karnı da tam burasıdır.
Çünkü satış ve üretim adedi yükseldikçe birtakım sabit maliyetlerin ürün maliyetine etkisi göreceli olarak azalır ve maliyet düşer. Fakat bu öngörü tutmaz da satışlar düşük kalırsa bu maliyetler öngörülenden çok daha fazla bir maliyet oluşturur, en nihayetinde ya ürünün satış fiyatı rekabetçi olmaz veyahut da zararına satış yapılmak zorunda kalınır. Her iki durumunda sürdürülebilir olmadığı kesindir.
Otomobil dünyasının geleceğinin elektrikli ve akıllı otomobil teknolojilerinde olduğu kesindir. Bu yüzden seçilen konsept son derecede doğrudur. Fakat artık hemen hemen bütün büyük otomobil üreticileri üretimlerini bu konsepte göre yeniden tasarlamaktadırlar. Yani ortada bırakın küresel piyasaları iç piyasada bile son derecede ciddi bir rekabet sorunu olacaktır.
Bu rekabette başarılı olabilmek için:
1- Rekabetçi bir teknoloji,
2- Rekabetçi bir tasarım,
3- Rekabetçi bir fiyat,
Oluşturabilmek gerekmektedir. Bu üç koşuldan bir tanesi bile eksik olursa projenin zarar yazıp batması kaçınılmaz olacaktır.
Bahse konu otomobil olunca bunun bir marka ve prestij konusu da olduğunu unutmamak gerekir. Tüketicinin prestij algısı özellikle de yüksek fiyatlı, üst segment ürünlerde çok belirleyici bir unsurdur.
Piyasaya yeni giren markaların üst segmentten girmeye kalkması tam da bu yüzden çok risklidir.
Umarım bu proje kısa sürede batmaz, başarılı olur ve ülkemiz otomotivde bir marka yaratmayı başarabilir.
