Terapide psikolog aileye çocukla ilgili bilgi almak için sorular sorarken bu soruların yansız ve yüksüz olmasına dikkat eder. "Çocuğunuz yaramaz mı" gibi bir soru sorulmaz. Örneğin terapist bana durumu anlatabilir misiniz? Neler yaşıyorsunuz ? Neler oldu ? biçiminde sorular sorar. Terapide ne çocuğu ne de aileyi yargılamamaya özen gösterilir. Suçlamalardan kaçınılır. Çocukla iletişim kurabilmek, onun davranışını izlemek, resim yaptırmak ve bu resim üzerinde konuşmak da oyun yolu ile yapılır. Çocuğun durumunu değerlendirirken davranışını gözlemek önemlidir. Çünkü çocuklar duygularını, isteklerini, korkularını daha çok davranışları yoluyla anlatırlar. En iyi gözlem oyun sırasında yapılır. Oyun, çocuğun öğrenmesi ve duygularını rahatlatması, kontrol etmesi açısından gereklidir. Çocuk korktuğunda veya üzüldüğünde oyun oynama yolunu seçer. Bu onun rahatlamasını sağlayabilmektedir.
Oyun; gücünü, yeteneklerini, becerilerini sınadığı, geliştirdiği bir alandır. Oyun çocuğun duygularını ve kafasının içindekileri dışlaştırdığı bir alandır. Örneğin çocuk evde aile arasında kavgalar veya şiddet yaşanıyorsa, terapi sırasındaki veya evdeki oyunlarında da bebeklerine veya oyuncaklarına şiddet uygular, evdeki şiddet içeren diyalogları oyunlar sırasında dile getirdiği görülebilir. Hatta bebeğini döven, bıçaklayan, saçlarını çeken veya kesen çocukların aile ortamlarında şiddet olabileceği bilinir.
Resim çizme ve resim üzerinde konuşma: Çocuklar elleri kalem tutabildiği andan itibaren bir şeyler çizmeye bayılırlar. Bir ufak çizgi çizen çocuk bu çizgisine bakarak sayfalar dolusu olaylar anlatabilmektedir. Resim de çocuk için bir nevi oyundur. Çocuk çizerken mutlu olur, rahatlar. Çocuklar yaptıkları resimlerle duygularını, korkularını, endişelerini, yani sonuç olarak iç dünyalarını anlatırlar.
Çocuğun değerlendirmesinde kullanılan psikolojik testler: Daha derinlemesine bir inceleme gerektiğinde psikolojik testler kullanılır. Örneğin çocuklar için hazırlanmış olan bir testte Hayvan resimli kartlar gösterilir. Bu kartın üzerinde ne olup bittiğini anlatması ve bu kartta gördüğü resimle ilgili bir öykü anlatması istenir. Bir başka testte ise Başlanmış cümleleri tamamlaması istenir. Ya da oyuncaklarla serbest oyun oynayışı gözlenir. Bu testler çocuğun kendisini ve yakın çevresini algılayışını gösterecektir.
Okuldan bilgi edinme: Çocuğun okul sorunları varsa, öğretmenden mutlaka bilgi alınmalıdır ve değerlendirme konusunda öğretmenle ve okul idaresiyle işbirliğine girmek genellikle olumlu sonuçlar vermektedir. Öğretmene psikolog tarafından durum, gidiş ve kullanılan yöntemler ve ileride hangi adımlar atılacağı konusunda bilgi verilir ve öğretmenden terapi sürecinde neler yapması isteneceği anlatılır. Başlamış olan bu ilişki terapi devam ettiği süre içinde devam ettirilmeye özen gösterilir. Öğretmenden alınan geri bildirimler çocuğun terapisinde doğru adımları atmakta, psikoloğa yol gösterici olacaktır. Bu konuda öğretmeni desteklemek, öncelikle sıkıntılarını ortadan kaldırmak yönünde hareket etmek gerekmektedir. Öğretmeni çocukla yapılan terapinin aşamaları konusunda zaman zaman bilgilendirmek, hatta motive etmek ve iyi bir işbirliği yapmak çocuğun terapsinde daha hızlı ve kolay yol alınabileceğini göstermektedir. Öğretmeni eleştirmemek, öğretmenin yanına veliyi eleştirmemek dikkat edilmesi gereken doğru tutumlardır. Öğretmene ve okul idaresine yazılı ya da sözlü bilgi aktarımları yapılmalıdır. Çocuğun ceza alabileceği durumlarda cezayı uygulamaya koymadan önce onu takip eden psikologu ile durum birlikte gözden geçirilmelidir. Çocuğun ders ve okuldakı davranış gidişatı ayrı ayrı psikoloğuna bildirilmeli, psikologda öğretmenden aldığı bu bilgiler çerçevesinde yönlendirmelidir.
Aileye ve çocuğa bilgi verme: Psikolog değerlendirmeden sonra hem anne babaya hem de çocuğa durumu hakkında bilgi verir. Bulgular abartılmadan ve küçümsenmeden açıklanır. Genellikle ufak çocuklarda olumsuz koşulların değiştirilmesi yeterli olur. Daha büyük çocuklarda çocuğun bireysel veya gurup halinde tedavi görmesi gerekli olduğu durumlarda bu, çocuğa ve aileye açıklanır. Karşılıklı tedavi planı hazırlanır. Çocuğa mutlaka kendi durumu ile ilgili bilgi verilir. Bu bilgi verilirken çocuğun anlayabileceği bir dille açık ve net olarak bilgi aktarılmalıdır. Örneğin okulda dikkat sorunu yaşayan bir çocuğa dikkati ile ilgili sorunların olduğu ve bunları çözmek için yapılması gereken çalışmaların olacağı açıklanmalıdır. Çocuk daha sonraki terapi seanslarından korkmamalı, ürkmemeli, rahatsız olmamalıdır. Bu açıklama doğru ve zamanında yapılmazsa çocuk korktuğu için terapiye gelmek istemeyecek veya terapiyi yarıda bırakabilecektir. Kendisi için terapinin ne kadar önemli olduğunu, kendisine neler kazandırılacağını, hayatının nasıl kolaylaştırılacağını ve okul başarısının nasıl olumlu bir gelişme kaydedeceğini kendisine ilk terapi seansında açıkça anlatılmalıdır. Terapide yapılacak olan oyunlar, dikkat geliştirici uygulamalar örneklerle anlatılmalıdır.
