Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, katıldığı bir programda ekonomik gündeme ilişkin konuştu ve "Emtia fiyatlarında ılımlı aşağı doğru gidişat var, petrol fiyatları en azından 100 doların üzerinde değil, kur belirli bir oranda gidiyor, ilk 7 ayda enflasyonun altında kur artışı var, en çok getiri BİST''te. Vatandaşların nereye kanalize olacakları çok açık. Elektrik ve doğal gaz fiyat sübvansiyonlarına kadar elimizden gelen her türlü ortamı oluşturduk, enflasyondaki artış hızı düştü. Bu imkânlarla, Aralık ayından itibaren baz etkisiyle başlayacak ve aşağı sert gidecek enflasyon ile ilgili düşüş trendinin 2023''ü kapsayacak şekilde devam edeceğini söyleyebilirim. Seçime giderken bütçeden taviz vermeden mücadelemizi devam ettireceğiz." dedi.
Nebati''nin konuşmasında geleceğe yönelik tahminlerimizde kullanabileceğimiz iki üç, çok dikkat çekici nokta var bunlar üzerinde düşünmemiz lazım.
Konuşmada dikkat çeken ana hususlar şunlar:
Nebati "Kur belirli bir oranda gidiyor, ilk 7 ayda enflasyonun altında kur artışı var" demiş bu doğru. Fakat kurların enflasyonun altında artması Türk Lirasını değerli yapıyor, ithalatı özendirirken ihracatı zorlaştırıyor. En nihayetinde dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak cari açık artıyor bu artış dövize olan talebi de artırıyor. Zaten bu durumu dış ticaret dengeleri de doğruluyor. Bu hiçbir şekilde sürdürülebilir bir durum değildir, sonuçta yakın gelecekte yaşanacak bir kur depremi ile baskı altına alınarak enflasyonun altında kalmaya zorlanan kurlar zıplayarak artacak ve aradaki farkı kapatacak demektir. Bunu elbette sadece iktidar görmüyor, bizler söylüyoruz ve yatırımcılar da biliyor herkes pozisyonunu ona göre alıyor Türk Lirasından kaçıyor döviz ve altına dönüyor.
Nebati "Elektrik ve doğal gaz fiyat sübvansiyonlarına kadar elimizden gelen her türlü ortamı oluşturduk" demiş bu da doğru. Bu sübvansiyonların bütçeyi zorlayacağı ve eninde sonunda azaltılacağı ya da kaldırılacağı da kesin. Durum sürdürülebilir bir durum değil, bütçe açıklarını kapatmak için ya vergileri artıracaklar ya para basacaklar ve yahut da borç bulacaklar her üç yöntem de sıkıntılı, seçimlere kadar sürdürebilirler mi? Bu da belirsiz.
Nebati "emtia fiyatlarında ılımlı aşağı doğru gidişat var, petrol fiyatları en azından 100 doların üzerinde değil" demiş. Bu noktada da haklı, lakin hem enflasyon emtia fiyatlarına doğrudan bağlı bir olgu değildir ve hem de emtia fiyatlarındaki bu düşüş büyük bir olasılıkla kalıcı olmayabilir. Rusya-Ukrayna savaşı ve Amerika-Çin gerilimi devam ediyor artan küresel gerginlikler emtia piyasalarını etkileyecektir.
Nebati "Aralık ayından itibaren baz etkisiyle başlayacak ve aşağı sert gidecek enflasyon ile ilgili düşüş trendinin 2023''ü kapsayacak şekilde devam edeceğini söyleyebilirim" demiş. Bu baz etkisine her nedense çok güveniyorlar! Geçtiğimiz sene faizlerin indirilmesi ile ortaya çıkan aylık enflasyon zıplamasının yarattığı baz etkisinden kurtulmak pamuk ipliğine bağlı bir beklentidir. Bu sonbaharda yaşanacak olası bir kur atışı ve arkasından gelecek enflasyon zıplaması geçtiğimiz sene %13,5 olan Aralık 2021 enflasyonunu geçen, mesela %23,5 oranına ulaşan bir artış yaratmayacağının hiçbir garantisi yoktur. Enflasyon ile mücadele stratejisini baz etkisine bağladılarsa vay halimize.
Nebati "Seçime giderken bütçeden taviz vermeden mücadelemizi devam ettireceğiz." demiş. Başta KKM ve YİD projelerinin yükü olmak üzere birçok gider kalemindeki artış ortada bütçe disiplini falan bırakmamış, daha yılın ilk yarısı dolmadan yapılan bütçeyi yamamak gerekmişken böyle bir iddiada bulunmak hayal dünyasında yaşamak Pollyannacılık oynamak demektir.
Görünen o ki iktidarın elinde enflasyon ile mücadele etmek için sağlam bir yol haritası, güçlü bir program falan yok. Tek yaptıkları sabredin bekleyin demek ve belirsiz umutlardan medet ummak. Emin olun bunların hiçbir faydası olmayacaktır. 2023 enflasyonunun 2022 enflasyonunu mumla aratması kaçınılmazdır.
