Meme ağırısı her yaşta görülebilse de kadınların 3’te 2’sini doğurganlık döneminde etkiliyor. Ayrıca memede ağrı şikayetleri bulunan hastaların neredeyse yarısında cinsel hayat olumsuz etkileniyor.
Mastalji doğurganlık döneminde görülürken, dönemsel olmayan mastalji genellikle menopoz sonrası ortalama 40 yaşından sonra ortaya çıkıyor. Dönemsel mastalji, menstruasyon ilişkili her iki memede hissedilen ağrı şeklindeyken; dönemsel olmayan mastalji, menstruasyon ilişkisiz tek memenin ağrısı şeklinde gerçekleşiyor. Menstruasyon öncesi dönemde ortalama 1 hafta süren ve menstruasyonun başlangıcına kadar devam eden meme ağrısının ‘dönemsel mastalji’ olarak tanımlandığını ifade eden Çitgez, “Özellikle siklik mastalji, hormonal değişim ile meme parankiminde ödem ile ilişkilendirilir. Nonsiklik meme ağrısı göğüs duvarında lokalize bölgesel bir ağrıdır. Genellikle iyi huylu meme hastalıkları olmak üzere o bölgede bulunan diğer organlardan da kaynaklanabilir” diyor...
Mastajinin sebebinin tam olarak ortaya konmadığını dile getiren Çitgez, şunları söyledi:
“Ağrıdan hormonal, yaşam tarzı ve psikolojik gibi birçok sebep sorumlu tutulmuş. Sigara, kahve-kola gibi kafeinli içecekler alımı, yağlı beslenme ve stres ile arasında bağlantılar bulunuyor. Kas, eklem ve omurga gibi meme kaynaklı olmayan nedenlere bağlı olarak da mastajli görülebiliyor. Meme ağrısı nadiren meme kanserinde görülür ancak mastalji ile kanser ilişkisini ortaya koyan çalışmalar mevcut. Özellikle ‘inflamatuar meme kanseri’ ağrılı olur. Bu sebeple meme kanserinin tanıdan dışlanması çok önemli.”
Nedeninin bulunması için hastanın hekimine başvurusu birincil öneme sahip. Hekim tarafından hasta şikayetlerinin dinlenmesi ve meme muayenesi tanının ilk adımı..
Mastaljinin tipini belirlemek ve sonraki dönemde diğer teşhis yöntemleri kullanarak ağrının altında yatan sebebi ortaya çıkarmak çok önemli. Hastanın yaşına göre mamografi ve meme ultrasonografisi hastaların tanı ve takibinde sıklıkla kullanılan görüntüleme yöntemlerinden. Mastaljide en büyük grubu organik bir patoloji saptanmayan hastaların oluşturduğunu söyleyen Çitgez, “Bu hastalar tedaviye yanıtsız ise mutlaka psikolojik faktörler araştırılmalı” diye konuştu.
Mastalji tedavisinde meme ağrısının sebebi iyi ya da kötü huylu tümör ise buna yönelik cerrahi veya onkolojik tedavi planlanabilir.
Meme ağrısı için organik bir sebep mevcut değilse; ağrıyan memeye sıcak ya da soğuk kompres uygulamak, güçlü destek sağlayan bedene uygun sütyen kullanmak, kafein alımını azaltmak ve yağ oranı düşük beslenmek faydalı olabilir.
Ancak bu uygulamalara rağmen meme ağrısı günlük hayatı olumsuz etkiliyorsa ilaç tedavisi uygulanabilir.
İlaç tedavisi iki basamaklı oluyor. İlk basamak olarak parasetemol ve nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar tercih edilebiliyor. Bu ilaçlar ile düzenli 6 aylık tedaviye rağmen meme ağrısı rahatsız edici boyuttaysa ikinci basamak tedavi olarak tamoksifen ve danazol ile hormonal ajanlar kullanılabilir.
