Sosyal güvenlik sistemimizde var olan, ancak koronavirüs pandemisi ile gündemimize giren Kısa Çalışma Ödeneği işçi ve işveren taraflarınca merak edilir olmuştur.

Kısa çalışma ödeneği, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, iş yerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Kısa çalışma kapsamında işçilere kısa çalışma ödeneği sağlanır ve ayrıca genel sağlık sigortası primleri ödenerek sağlık hizmetlerinden yararlandırılır.

Kısa çalışma ödeneğine başvurular işveren tarafından gerçekleştirilir. İşçiler kısa çalışma ödeneğine başvuruda kesinlikle bulunamazlar.

Koronavirüs pandemisinin olası etkileri dikkate alınarak dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep kapsamında kısa çalışma uygulaması başlatılmıştır. Koronavirüsten etkilen firmalar Kısa Çalışma Talep Formu ile kısa çalışma uygulanacak işçilerin listesini bağlı olduğu İŞKUR merkezinin elektronik posta adresine göndermek suretiyle başvuru yapabileceklerdir. Başvuru nedeni olarak muhakkak Dışsal Zorlayıcı Sebep (Covid-19) tercih edilmelidir. İşverenlerin başvuru evraklarına ilaveten Koronavirüsten olumsuz yönde etkilendiklerine dair dayanaklarını da sunmaları gerekmektedir.

Başvuruya istinaden incelemeler Rehberlik ve Teftiş Başkanlığında veya Grup Başkanlıklarınca iş yerine gidilmeksizin evrak üzerinden işlemler gerçekleştirilecektir.

Kısa çalışma ödeneği başvurusu kabul edilen işverenler durumu işçilere ilan ile veya yazılı olarak tebliğ etmeleri gerekir. İş yerinde toplu iş sözleşmesine taraf olan herhangi bir sendika var ise aynı şekilde sendikaya da bildirimle bulunulmalıdır. Tüm bu başvuruların sadece elektronik posta yoluyla yapılacağı unutulmamalıdır.

Kısa çalışma ödeneğine iş yerinde çalışan tüm işçiler için başvuruda bulunabilinmektedir. SGK ve Vergi borcu olan işverenler de kısa çalışma ödeneğine başvuruda bulunabilirler. Daha önceden herhangi bir neden ile ödenekten yararlananlar, Covid-19 nedeni ile de bu haktan istifade edebilirler.

Kısa çalışma ödeneğinde şartlar pandemi nedeniyle yeniden düzenlenerek; işçinin kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün; 60 gün hizmet akdine tabi olanlar, son üç yıl içinde 600 gün, 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması olarak değiştirilmiştir.

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ı kadardır. Bu şekilde hesaplanacak olan kısa çalışma ödeneğinin miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150'sini geçememektedir. Ne ücret alınırsa alınsın kısa çalışma ödeneği ortalama olarak 4.400 TL'sini geçemez. Son 12 ay boyunca asgari ücretli çalışan biri için damga vergisi düşüldükten sonra 1.752,40 TL kısa çalışma ödeneği alabilmektedir. Ödenekler PTT aracılığı ile hak sahibi olan işçilere ödenecektir.

İşverenler, kısa çalışma kapsamında olan işçileri için Sosyal Güvenlik Kurumuna eksik gün gerekçesi ile 18-Kısa Çalışma Ödeneğini bildirmelidirler. İşverenin hatalı bilgi vermesi nedeniyle yapılacak olan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklı olan yersiz ödemelerde ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir. Ödenek alanların işe girmesi, emekli olmaları veya silah altına alınmaları veya geçici iş görmezlik ödeneği almaları durumlarında kesilir.

İşsizlik sigortası primi ödenen yabancı işçiler için de başvuruda bulunulabilinir.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan iş yeri istihdam teşviklerinden yararlanabilir. İşverenler kısa çalışma ödeneğinden yararlanırken aynı zamanda işbaşı eğitim programından yararlanma imkanları yoktur. Ancak işbaşı eğitim programı devam ederken ödeneğe başvuruda bulunanların, işbaşı eğitim programları devam edecektir.