1912 yılında bir grup İzmirli tarafından kurulan ve 1933 yılında günümüzdeki konumuna taşınan kütüphane, 1939 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Türkiye'nin ilk 'Milli' adını taşıyan kütüphanesi olma özelliğine kavuştu.
Koleksiyonunda Arapça, Farsça ve Türkçe dillerinde yaklaşık 4 bin el yazması kitap bulunan kütüphane, tarihe meraklı kişilere ve araştırmacılara zengin bir kaynak sunmanın yanı sıra öğrenciler için de bilgi dolu bir çalışma noktası olarak hizmet veriyor. İbrahim Müteferrika Matbaası'nda basılmış Türkiye'deki ilk matbaa kitabından, Gutenberg Matbaası'nda basılmış dünyadaki ilk matbaa kitabına, Fatih Sultan Mehmet döneminde el yazısıyla yazılan Düsturname-i Enveri orijinal nüshasına kadar birçok önemli eseri bünyesinde barındırıyor.
İzmir Milli Kütüphanesi, kurucuları arasında Türkiye'nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın da bulunduğu seçkin bir grup İzmirli aydın tarafından hayata geçirilmiştir. İzmir Milli Kütüphane Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Puğ, kütüphanenin ilk kaynakları arasında yer alan Giritli Ali Refet Efendi'nin 10 bin kitaptan oluşan kütüphanesini bağışlayarak kuruluş sürecine katkı sağladığını belirtti.
İzmir Milli Kütüphanesi, yılda 25 bin okuyucuyu ağırlayarak kültür mirasını gelecek nesillere taşıma görevini büyük bir özveriyle sürdürmektedir.
