Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
M. Ferruh Özmutaf

M. Ferruh Özmutaf

Yazar

Fahrettin Altay Paşa'nın hatırası

Türkiye'nin millî ana muharebe tankı Altay, seri üretime yönelik ilk konfigürasyonuyla Mayıs ayındaki 14'üncü Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı'nda (IDEF'19) boy gösterdi. Hepimizin göğsü kabardı. Hemen aklımıza Millî tankımıza "Altay" adı nereden geliyordu.

Fahrettin Altay Paşa; İstiklal Savaşı'nda süvarilerimizin başarıları unutulmaz. O dönem bir Süvari Kolordu'muz vardı. Süvari Kolordumuzun Komutanı da Fahrettin Altay Paşa'dır. Gelin Fahrettin Altay Paşamızın hayatına bir göz atalım:

Fahrettin Altay Paşa, 1880 yılında Osmanlı toprakları içinde bulunan Arnavutluk'un İşkodra kentinde doğdu. 1900 yılında Harp Okulu'nu, 1902 yılında da Harp Akademisi'ni bitirdikten sonra ilk görev yeri olan Dersim'e, VI. Ordu'da aşiret süvari alayının azaltılması için gönderildi. Burada 8 yıl görev yaptı. 1910 yılında Harbiye I. Şube Müdürlüğü'ne atandı. Balkan Savaşı sırasında Bulgar ordusunun Edirne'ye kadar ilerlemesi üzerine 1913'de Çatalca Süvari Tugayı'nın başına geçerek Bulgar saldırılarını önledi. 1914 yılında yarbaylığa yükseldi ardından tekrar Erkan-ı Harbiye Şube Müdürlüğü yaptı. 1915 yılında albaylığa terfi etti.

1917 yılında 26. Tümen Komutanlığı, 1918'de 15. Kolordu Komutan Vekilliği ve 12. Ordu Komutanlığı'na atandı.

I. Dünya Savaşı bittiğinde III. Kolordu Komutanı olan Fahrettin Altay, Kurtuluş Savaşı süresince 12. Kolordu Kumandanı olarak 1920'de Delibaş İsyanı'nın bastırılmasında, Sakarya Meydan Muharebesi'nde, I. ve II. İnönü Savaşları'nda görev aldı.

1921 yılında Kurtuluş Savaşı'nda gösterdiği başarı ile tümgeneralliğe yükseldikten sonra sorumluluğu genişletilerek Kolordu Komutanı yetkisiyle Süvari Grup Komutanlığı'na getirildi.

1920 yılında açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Mersin Milletvekili olarak adı geçse de çatışmaların içinde bulunduğundan görevini yerine getiremiyordu. Kurtuluş Savaşı'nın son yılındaki Afyon, Alaşehir, Uşak, Altıntaş çevresindeki çarpışmalarda Altay'ın süvarileri büyük hizmet gördü. Kaçış halinde Yunan ordusunu kovalayarak İzmir'e giren ilk süvari birlikleri de Altay'ın komutasındaydı. Bu başarılarının sonucu olarak Altay o yıl korgeneralliğe yükseltildi. Süvari Kolordu Komutanlığı'nın yanı sıra I. Ordu Komutan Vekilliği de yaptı.

1923 yılında yapılan seçimlerde tekrar milletvekili seçildi. Ancak askerlik ve milletvekilliğinin beraber yürümemesi üzerine Mustafa Kemal Atatürk'ün tavsiyesi üzerine Meclis'ten ayrıldı. 1944 yılında I. Kolordu Komutanı olan Fahrettin Altay, aynı yıl İran ve Afganistan arasındaki sınır anlaşmazlığı konusunda hazırladığı rapor ile hakemlik yaptı. Ertesi yıl Yüksek Askeri Şûra üyeliği yaptığı sırada yaş haddinden dolayı emekli oldu.

İzmir'deki Altay Spor Kulübü'nü ziyareti sırasında Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte İngiltere-Altay maçını izlemişlerdi. Soyadı Kanunu çıktığı dönem İran'da olması sebebiyle Atatürk kendisine bu anıya istinaden "Altay" soyadını vermişti.

Askerlik yaşamı sona erdikten sonra tekrar siyasete giren Altay, 1946-1950 yılları arasında Burdur Milletvekilliği yaptı. Demokrat Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı ve 1950'li yıllardan sonra siyasetten çekilerek İstanbul'a yerleşti. 26 Ekim 1974'te İstanbul'da hayatını kaybetti. Ankara'daki Devlet Mezarlığı'na defnedildi.

Evet Fahrettin Altay Paşa İstiklal Savaşı sırasında süratle kaçan Yunan askerlerini kovalayan Süvari Kolordusu'nun komutanıydı. Yunanlar hızla kaçarken, süvarilerimiz de onları adım adım takip ediyordu. Bu durum dünya tarihinde ender görülen bir olaydı. Yunanların peşinden Fahrettin Altay Paşa'nın komutasında İzmir'e giren süvarilerimiz; İzmir Vilayet Konağı'ndaki Yunan bayrağını indirip, yerine Türk bayrağını çekeceklerdi. İşte tarihi günlerde Yunan bayrağının indirilip yerine Türk bayrağının çekilişini ekranlara getiren görüntü; Fahrettin Paşa'nın Türk milletine bir hatırasıdır. Millî tankımız Altay konusuna gelince; onu da bir sonraki yazımızda anlatalım.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları