Seçimlerin ardından hızlı bir yükseliş yaşayan dolar kuru, 21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının Hazine'ye getirdiği yükü rekor bir seviyeye çekti.
2018 yılının Haziran ayında yapılan seçimlerin ardından Türkiye'de fiilen başlayan "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi", geride kalan 5 yıllık sürede döviz kurunu yaklaşık 6 kat yukarı çekerken, ani kur artışlarının önünü kesmek isteyen AKP hükümeti tarafından 21 Aralık 2021 tarihinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması yürürlüğe konmuştu.
TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK SEVİYESİNDE
Yatırımcının birikimini dolar kuruna endeksleyen bu uygulama her ne kadar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 'liralaşma' adı ile sunulsa da, uzmanlar bu uygulamanın 70 ve 80'li yılların DÇM'si ile aynı niteliklere sahip olduğunu ve KKM'nin tamamen bir 'dolarizasyon' yöntemi olduğunu iddia etti.
14 ve 28 Mayıs tarihlerinde yapılan seçimlerin ardından AKP, ekonomide 'acı reçete' yöntemine başvururken, Hazine ve Maliye Bakanı olarak göreve getirilen Mehmet Şimşek'in önderliğindeki yeni ekonomi kadrosu, Temmuz ayı itibariyle vatandaşın sırtına binen vergi yükünü katlanılamaz seviyelere çıkardı.
Hatalı politikalar nedeniyle Türkiye ekonomisinin içerisinden düştüğü buhrandan çıkmanın zorlukları, yine düşük gelirli vatandaşların omzuna yüklenirken, varlık sahiplerinin birikimini korumada teminat görevi gören Kur Korumalı Mevduat havuzunda biriken para 2 trilyon 846 milyar 675 milyon liraya çıkarak tüm zamanların rekorunu yeniledi.
KKM'NİN HAZİNE'YE 6 AYLIK FATURASI 25 MİLYAR LİRA
Haziranda bütçe 219.6 milyar lira ile rekor açık verirken 6 ayda bütçe giderleri için ayrılan ödeneğin yüzde 53’ü kullanıldı. Kur korumalı mevduatın Hazine’ye maliyeti haziranda 20.6 milyar lira olurken, yılın en yüklü ödemesi gerçekleştirilmiş oldu. Bütçe verilerine göre TL'nin dolar karşısında yüzde 20 değer kaybettiği haziran ayında kur korumalı mevduat hesaplarına 20.56 milyar TL ödeme yapılırken ilk altı ayda yapılan toplam ödeme 25 milyar TL’ye ulaştı. Bu yılın en yüksek ödemesi haziranda gerçekleştirildi. Bundan sonra yeni girişlerin maliyeti Merkez Bankası’na aktarıldı. Ancak önceki girişlerin Hazine’ye maliyetinin önümüzdeki aylarda da bütçe sonuçlarında yer alması bekleniyor.
ÇEYREK ASIRLIK KUR TARİHİNİN EN YÜKSEK SEVİYESİ
Merkez Bankası'nın yaz aylarından itibaren kur üzerindeki baskı araçlarını yükseltmesi ve döviz talebi oluşturabilecek uygulamaları peş peşe yasaklamasının ardından yatırımcıların KKM'ye yönelmesi sonrası havuzda biriken para, KKM uygulamasının dövize endekslendiği hesaba katıldığında Türkiye'de dalgalı kur rejimine geçilen 2001 yılından bu yana görülmüş en yüksek seviyeye ulaştı.
Yatırımcıların birikimlerini Türk lirası üzerinden muhafaza etmeyi terk etmesiyle birlikte mevduat hesaplarındaki yabancı para birimi tutarları, toplam bakiyenin çok büyük bir bölümüne denk düşerken, KKM havuzundaki paranın 2 trilyon 846 milyar 675 milyon liraya yükselmesi akıllara "Tasfiye süreci nasıl olacak?" sorusunu getirdi.
Uzmanlar, KKM'ye aniden son verilmesinin ekonomide büyük sorunlara yol açabileceğine işaret ederken, mevcut durumun ise sürdürülemez olduğuna dikkat çekti. Hazine'nin bir başka deyişle vergi mükelleflerinin KKM'de oluşan yükü finanse etmesi, vergi artışlarının temel nedenleri arasında gösterilirken, yeni yıl itibariyle Kur Korumalı Mevduat sistemine yeni girişlerin engelleneceği ve eski hesapların da vade sonunda tamamen kapatılacağı düşünülmekte.
