Geçtiğimiz günlerde 2020 yılı için asgari ücret açıklandı. Buna göre 01/01/2020-31/12/2020 tarihleri arasında brüt 2.943 TL ve net 2.324,70 TL olarak kabul edildi. Tabii ki bu durum tartışmaları da her sene olduğu gibi bu senede beraberinde getirdi. Asgari ücret esasında, işçilere bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık gibi gereksinimlerini günün fiyatları üzerinin en az düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir. Bu ücret günlük olarak hesaplanır, aylık olarak ödenir.
Asgari ücret artışının açlık sınırının dahi altında olduğunu ve beklentileri karşılamaktan çok uzak olduğunu belirtmemde fayda var. Her ne kadar işçiye enflasyonun üzerinde zam yapıldığı söylense de enflasyonun hesaplanmasındaki parametrelerin çoğu asgari ücretliyi ilgilendirmemekte olup; kira, yiyecek ve eğitim gibi kalemlerdeki artıştan etkilenmektedir. İşçinin geçim kalemlerindeki artış açıklanan enflasyonun çok üstündedir. Bu nedenle enflasyonun üstünde artış yapıldığı söylemi sadece bir aldatmacadır. Asgari ücret ile hayatlarını idame ettirmek zorunda olan emekçi kardeşlerimiz, maruz bırakıldıkları bu mahkûmiyete karşın haklı yakarışlarını siyasi iktidara duyuramamaktadırlar. Siyasi iktidar ise vatandaşlarının geçim sıkıntısı içerisinde olmasından bi haber, halkı şükür ile yetindiriyorlar.
Asgari ücretli kimdir peki? Asgari ücretli; az ile yetinen, geçim zorluğu yaşayan kişidir. Vergi dilimi yüzünden maaşı enflasyona yenilen kişidir asgari ücretli. Asgari ücretli, karın tokluğuna yaşayabilen üstün yetenekli, yurdumun güzel insanlarıdır. Asgari ücretli; emektir, azimdir, hayatta kalabilmektir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu karar alırken işçi kesiminin taleplerini hiç dikkate almamış, işveren talepleri belirleyici olmuştur. Asgari ücret artışı, asgari ücret ile çalışanları ilgilendirdiği kadar pek çok kesimi de doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendirmektedir. Asgari geçim indirimi, asgari ücrete göre belirlendiği için memur maaşları da asgari ücretten etkilenmektedir. Dolayısı ile asgari ücrete reel enflasyonun altında zam yapılarak memurların da daha az AGİ almasına sebep olmaktadır. Asgari ücret ile AGİ oranları da belirlenmiş olup, bekar çalışanın; 220,73 TL, evli eşi çalışmayanın; 264,84 TL, evli eşi çalışmayan 1 çocuklu; 297,98 TL, evli eşi çalışmayan 2 çocuklu; 331,09 TL, evli eşi çalışmayan 3 çocuk ve üzeri için; 375,23 TL, evli eşi çalışan; 220,73 TL, evli eşi çalışan bir çocuklu; 253,83 TL, evli eşi çalışan 2 çocuklu; 286,94 TL, evli eşi çalışan 3 çocuklu; 331,09 TL, evli eşi çalışan 4 çocuklu; 353,16 TL, evli eşi çalışan 5 çocuklu için; 375,23 TL olarak belirlenmiştir.
Asgari ücret ayrıca birçok konu için temel bir göstergedir. İsteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta primi ile Bağ-Kur'luların ödeyecekleri prim tutarları da asgari ücret artışı ile orantılı olarak zamlanmıştır. Asgari ücret işsizlik maaşını da etkilemektedir. İşsizlik maaşının en yüksek tutarı asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenidir. Bu durumda 2020 yılında en yüksek işsizlik maaşı 2.336 TL olacaktır. İşsizlik ödeneğinin hem tabanını hem de tavanını arttırmıştır.
Yurt dışı, doğum ve askerlik borçlanma tutarları artmış olup 2020 yılında en düşük günlük 31,39 TL olacaktır. 65 yaş aylığı gelir sınırı da asgari ücretin artmasıyla birlikte değişecektir. Gelir testi sınırı da değişecek olup, yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişilerin primleri devlet tarafından ödeneceğinden dolayı asgari ücret artınca bu oranda yükselecektir. Böylece hane içerisinde kişi başına düşen gelir 982 TL olur ise primleri devlet tarafından karşılanacaktır. SGK tarafından işverenlere kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre belirlenmektedir. Dolayısıyla idari para cezalarında da artışlar olacaktır.
Asgari ücret artışı kıdem tazminatını da doğrudan etkiler. Kıdem tazminatı, her 1 yıl için son brüt ücret baz alınarak hesaplandığı için düşük miktarda zam yapılmış olması kıdem tazminatı alacağının da çok düşük hesaplanmasına sebep olmaktadır. Asgari ücret ile çalışanın bir yıllık kıdem tazminatı alacağı böylece 385 TL artmış olup, 2,943 TL'ye yükselmiştir.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise 3.458,03 TL'dir. Bu maliyetin içerisinde işverenin işsizlik sigorta primine ödeyeceği tutar da 58,86 TL'dir.
Görülen o ki; günümüz ekonomik şartlarında asgari ücretlinin asgari düzeyde ve insanca yaşayabilmesi olanaksızdır. Özellikle büyükşehirlerde yaşam mücadelesi vermeye çalışanlar için ise bu durum daha da imkânsız hale gelmiştir. Ekonomik sıkıntılar içerisinde olan asgari ücretlilerin bu durumları aile içerisinde de sıkıntılar yaşamasına neden olmakla birlikte ülkemizde gerçekleşen birçok aile içi şiddet ve kadın cinayetlerinin de temellini oluşturmaktadır. Asgari ücretin etki alanlarının ciddi anlamda değerlendirilip, günümüz Türkiye'sinde inşa yaşayabilecek düzeye getirilmesi gerekmektedir. Tüm bütün bu hususlar değerlendirildiğinde asgari ücretlinin, asgari düzeyde bile yaşayamadığı ortadadır.
