"Paşamız Reisicumhur seçilmişlerdir"

29 Ekim 1923 Türkiye tarihinin dönüm noktalarından biriydi.

TBMM''de saat 20.30''u gösterirken Anayasa''da gerekli değişiklikler yapıldı, devletin rejimi cumhuriyet olarak ilan edildi.

Oturuma ara verilecekti ki Meclis Reisliğine bir önerge sunuldu.

Dr. Fikret Bey, "ara verilmemesini, reisicumhurun seçilmesini" istiyordu.

Önerge oylandı ve kabul edildi.

Bir tarih yazılmaktaydı.

Cumhuriyetin ilanından dakikalar sonra bu defa da Türkiye Cumhuriyeti''nin ilk cumhurbaşkanı seçilecekti.

Bu sırada Konya Mebusu Eyüp Sabri Bey, İstanbul Mebusu Ali Rıza Bey ve Bolu Mebusu Cevat Abbas beyler, "Meclisi Alice Reisicumhur intihabına müteakip memleketin her yerinde top atılmasını" teklif ettiler.

Önerge oylanarak kabul edildi.

Saat 20.45''i gösterirken cumhurbaşkanlığı seçimi oylaması tamamlanmıştı.

Meclis Başkan Vekili, sonucu şu sözlerle açıkladı:

"Türkiye Cumhuriyeti reisicumhurluğu için yapılan intihapta reye iştirak eden azanın adedi 158''dir. 158 aza müttefikan Ankara Mebusu Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerini cumhuriyet riyasetine intihap etmişlerdir."

O tarihte Meclis''in toplam üye sayısı 287 idi.

Ama bunlardan sadece 158''i oylamaya katılmıştı.

129 üye ise ya Meclis''e hiç gelmemiş ya da gelip oylamada bulunmak için salona girmemişti.

Mustafa Kemal Paşa, Osmanlı İmparatorluğunun küllerinden yeni bir devlet kurduğu halde Meclis''te kendisine muhalefet edenlerin sayısı hiç de az değildi. Yüzyıllarca monarşi rejimiyle yaşayan bir ülkede radikal değişimlere, devrimlere muhalefet edenlerin sayısının fazla olması sürpriz sayılmazdı.

Meclis Reisi''nin oylama sonuçlarını açıklaması, Meclis tutanaklarına göre "sürekli alkışlar ve yaşasın sedaları" ile karşılandı.

Gazi Mustafa Kemal Paşa, alkışlar arasında kürsüye geldi ve üyelere destekleri nedeniyle teşekkür ettikten sonra şunları söyledi:

"Türkiye Cumhuriyeti cihanda işgal ettiği mevkie layık olduğunu asariyle ispat edecektir…"

Üyelerin bu söze yanıtı, "İnşallah" oldu.

Paşa, kendisine gösterilen güvenin bundan sonra da devam etmesini diledi, "Ancak bu sayede ve Allah''ın inayetiyle şahsıma tevcih buyrulan vazifede muvaffak olabileceğimi ümit ederim" dedi.

Milletvekillerinden bazıları bu sözlere, "Allah muvaffak etsin" diye karşılık verdi.

Gazi Mustafa Kemal Paşa konuşmasını şöyle bitirdi:

"Daima muhterem arkadaşlarımın ellerine çok samimi ve sıkı bir surette yapışarak onların şahıslarından kendimi biran bile müstağni görmeyerek çalışacağım.

Milletin teveccühünü daima noktayı istinat telakki ederek hep beraber ileriye gideceğiz.

Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır."

Salon alkışlarla inlerken Meclis Reisi, "Efendim yarın öğleden sonra saat bir buçukta içtima etmek üzere celseyi tatil ediyorum" dedi.

Bu sırada bir milletvekili yerinden fırlayıp, "Bir dua edilsin" diye bağırdı.

Arkadaşları da ona katıldı.

"Evet, bir dua edilsin…"

Karahisar Mebusu Kamil Efendi kürsüye çıktı ve tutanaklara göre "bir dua kıraat edildi."

Toplantı bittiğinde saat 21.00''i gösteriyordu.

Meclis''teki oylama sonucunu merakla bekleyenlerden biri de Gazi Mustafa Kemal Paşa''nın eşi Latife Hanım''dı.

Latife Hanım''ın merakını, Paşa''nın muhafızlarından İsmail Hakkı Bey (Sonra Muhafız Alayı''nı kurdu, ilk komutanı oldu) giderdi.

Cumhurbaşkanlığı oylaması biter bitmez Meclis''ten telefonla Köşk''ü arayan İsmail Hakkı Bey, Latife Hanım''a müjdeyi verdi:

"Paşamız reisicumhur seçilmişlerdir…"