Müşteri kaynağının büyük bir kısmı yabancı ülkelerden gelecek tatilcilere bağlı olan turizm sektörümüz, bugüne kadar yaşadığı hiçbir kriz dönemine benzemeyen bir süreç ile karşı karşıya. Bu süreç daha önce maruz kaldığı ne terör ne de bölge ülkelerindeki savaşlara benzemiyor. Çünkü bu sürece neden olan "düşmanımız virüsü göremiyoruz", dolayısı ile göremediğimiz bir düşmana karşı savaşımızda da ortam büyük manipülasyonlara açık hale geliyor.
Kapitalist sistemlerin "her krizden kazanç elde etme fikri" bu salgın döneminde de farklılık göstermedi. Dünya çapında ilaç şirketleri durumu daha kafa karıştırıcı ve korkutucu hale getirmek için ellerindeki hemen tüm imkânları kullanıyor ve insanları aşı olmazlar ise öleceklerine inandırmaya çalışıyorlar. Dünya genelinde yaratılan bu "bilinmezlik ve karmaşa ortamında" yine çözümün kendilerinin sundukları seçeneklerden ibaret olduğu görüşüne inanmamızı istiyorlar.
Yeni yüzyılın ilk yirmi yıllık sürecini yaşadığımız bu dönemlerde başımıza gelenleri alt alta sıraladığımızda, aslında ne kadar da çok toplumları olumsuz etkileyen olaylarla karşı karşıya getirildiğimiz görülmekte. Ana konumuz ülkemizde yaklaşık nüfusun yüzde onluk kısmını etkileyen turizm sektörü olduğundan, yaşanan olayların sektöre etkilerinin ve bundan sonra yapılması gerekenlerin neler olduğu konusunda ciddi kararlar alınması gerekliliğinin gün gibi ortada olduğu görülmekte.
Turizm sektörü bugüne kadar ülke bütçelerinin "cari açıklarının" kapatılmasında en önemli gelir kalemlerinden birine sahip iken; küresel boyutta yaşanan son salgın olayından sonra bu sektörün artık büyük bir risk altında olduğunu ve "hiçbir şeyin eskisi gibi olamayacağını da" şu ana kadar ki alınan tedbirlerden anlıyoruz.
Bundan sonraki süreçte; (daha önce de sıkça belirttiğim gibi) bir on yıl kesinlikle turizm sektöründe yatırımların askıya alınması en mantıklı karar olacaktır. Turizm sektörüne eleman kaynağı sağlamak amacı ile açılmış olan "turizm meslek liselerinin" sayılarının kademeli olarak düşürülmesi ve bu liselerin "teknik meslek liselerine veya sağlık meslek liselerine" dönüştürülmeleri, yüzyılımızın en büyük sorunu olacağı anlaşılan "salgınlar dönemine" daha hazırlıklı olmamızı sağlayacaktır.
Geleceğin kaybedeni!
Gelecekte mazur kalacağımız "salgınlara" karşı, tarım ve sağlık sektörlerini daha da güçlü hale getirme yolunda büyük alt yapısal yatırımlara gidilmesi gerekmekte. Turizm sektörü maalesef, ancak "alıcısını ülkenizde ağırladığınız sürece maddi girdi elde edilebilen bir sektör". Yani bugün maruz kaldığımız salgın ve benzeri durumlarda insanların seyahat etme şansının ortadan kalkması ile birlikte "kapanan bir sektör".
Devlet edenlerimizin, bu riski göz ardı etmemeleri ve gelecekte daha fazla devlet gelirlerini bu sektöre aktarmamaları büyük önem arz etmekte. Oysa ki, tarım ve sağlık sektörlerine yapılacak olan her yatırım, alıcısı ülkenize gelmek zorunda olmayan ürünler ortaya çıkaracak ve diğer ülkelerin tarımsal ve sağlık ihtiyaçlarına her koşulda ürün sağlayabilecektir.
Geleceğin kaybeden sektörlerinin başında "turizm sektörü" geliyor. Mevcudu koruyarak daha üst gelir gruplarına hitap eden bir turizm pazarlama anlayışını hâkim kılacak uygulamalarla, sektörün ülke ekonomisine vereceği katkı devam ettirilebilir veya tam tersi anlayışla, sektöre daha fazla yatırım yapıp olası salgınlar karşısında sektörün ülke ekonomisine vereceği zarar daha da büyütülebilir.
1994 yılından beri sektörde hemen her seviyede çalışmış birisi olarak, maalesef bu gerçekleri paylaşmak durumundayım. Bu tarihten itibaren turizm sektörüne yapılacak her yatırım, ülke ekonomisine vurulan büyük darbe olma riskini taşımakta. Faal olması "birçok etmene bağlı turzim sektörüne yapılacak her yatırım devletimiz için büyük risk" oluşturmakta. İnsanların öncelikleri arasında ilk üç sıralama da hiçbir zaman "tatil" olamayacağına göre, lütfen yatırımları insan ihtiyaç sıralamalarındaki öncelik sıralarına göre belirleyelim ve ülkemizin daha fazla zarar etmesinin önüne geçelim.
