Malum seçimlerden sonra Erdoğan çok konuşulan iki atama yaptı bunlardan biri Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Mehmet Şimşek’in diğeri ise Merkez Bankası Başkanlığına Hafize Gaye Erkan’ın atanması oldu.
Her iki atama da geçmiş dönemde uygulanan politikalar ve yaşananlara yüzde yüz aykırı atamalardı ve bu nedenle piyasalar bu atamaları anlamaya ve anlamlandırmaya çalıştı, bu yüzden de bu atamalar gündem oluşturup, çok konuşuldu.
İşin doğrusunu söylemem gerekirse Recep Bey’in nerede ise dolandırıcılıkla itham ettiği, uyguladığı ekonomi politikalarını beğenmeyerek kovduğu bir bakanın peşine böyle düşüp neredeyse zorla ikna etmeye çalışması çok alışıldık bir durum da değildir.
Diğer yandan Mehmet Şimşek’in ben aktif siyasette artık yokum dedikten sonra böyle bir görevi kabul ederek bu denli zor bir sorunu çözmeye soyunması da çok alışıldık bir davranış biçimi değil. Üstelik Mehmet Şimşek, Erdoğan’ı son derecede iyi tanıyor ve tepkilerini yaşayarak görmüş biri.
Erdoğan, Mehmet Şimşek’e her ne güvence vermiş olursa olsun en nihayetinde tapu senedini vermiş değil, bu tek adam sisteminde Mehmet Şimşek’in herhangi bir gücü ya da güvencesi yok, Erdoğan istediği anda onunla yollarını ayırabilir ve ‘tak sepeti koluna, herkes kendi yoluna’ diyebilir. Bu sistemde güç, beş yıl boyunca Erdoğan’ın ve onun atadığı kişiler ise sadece birer sekreter ya da özel yetkili danışman hüviyetinde.
Ayrıca tek sorun Erdoğan’da değil Türkiye’nin kurumsal yapısı çökertildi, devlet aklı buharlaştırıldı, tüm denge ve denetleme mekanizmaları yok edildi, bağımsız ve tarafsız bir yargı gücü de yok artık.
Daha önce de defalarca söylemiştim Türkiye’nin en önemli derdi güven sorunu ve bu güven sorununu aşmanın önündeki en büyük engel de mevcut tek adam sistemi. Bu sistem değişmediği denge ve denetleme mekanizmaları kurulmadığı hukuk devleti işletilmediği müddetçe kim gelirse gelsin güveni sağlayamaz.
Dolayısıyla Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan’ın ekonomide stratejik noktalara atanması yatırımcıların güvenini kazanmada ciddi bir etki yapamaz.
Tamam, Mehmet Şimşek piyasaların itibar ettiği, ekonomi yönetimini bilen itibarlı bir isim. Hafize Gaye Erkan ise parlak bir finansçı ama davul başkasında, tokmak bunlarda olduğu müddetçe bunlar etkisiz eleman olarak kalmaya mahkûmdur.
Ayrıca Türkiye’nin tek sorunu finansal sorunlar değil asıl sorunu yapısal ve bu sorunu çözmek için son derecede ciddi yapısal reformlar gerekiyor. Erdoğan’ın bu yapısal reformlara geçit vermeye niyeti olacağını ise hiç sanmıyorum.
Bence Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan isimlerinin üzerinde böyle ısrarla durmasının tek sebebi bu isimlerin itibarı sayesinde dış piyasalardaki kilidi kırıp, taze uzun vadeli ve düşük faizli borç bulabilmenin önünü açmaktır.
Yani bana göre dert reform yapıp Türkiye’nin yapısal sorunlarını çözmek falan değil. Dertleri sadece taze borç bularak en azından önümüzdeki yerel seçimlere kadar bir moratoryum yaşanmasını ve IMF kapısına gitmek zorunda kalınmasını engellemek.
Peki, hem Mehmet Şimşek ve hem de Hafize Gaye Erkan bunu bilmiyorlar mıdır?
Bilmemeleri pek mümkün değil, o zaman bu görevi niye kabul ettiler diye düşünmemiz gerekmez mi?
Elbette gerekir…
Sonuçta her ikisi de finans piyasalarında isim ve kariyer yapmış profesyonel isimler, çocuk da değiller. Bir işe girdiklerinde ne getirir ne götürür önünü arkasını hesap edebilecek kapasitede insanlar.
Mehmet Şimşek zaten daha önce de milletvekilliği ve bakanlık yapmış bir isim yeniden bakan olmak onun için çok da çekici bir görev olamaz.
Hafize Gaye Erkan ise kazancı mükemmel, küresel ölçekteki firmalarda son derecede üst düzey yöneticiliklerde bulunmuş bir isim. Tamam Merkez Bankası Başkanlığı önemli bir mevki, makam ama en nihayetinde bir memuriyet ve burada da Erdoğan’a rağmen başarılı olma olasılığı da fevkalade zayıf.
Peki, Mehmet Şimşek ve Gaye Hanım bu görevi neden kabul etmiş olabilir?
