Sigara içmeyenin mesaisi erken bitecek
2018-2023 Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planına göre, sigara kullanmayan personele yönelik pozitif ayrımcılık uygulamaları hayata geçirilerek mesainin 30 dakika erken bitirilmesi, 1 yıl için 7 gün fazladan yıllık izin hakkı tanınması söz konusu olabilecek, tek tip düz paket uygulaması için mevzuat değişikliği yapılacak ve tütün ürünü satışı 21 yaşına çıkarılacak.
Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023 tamamlandı. İlk kez Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ tarafından AA Editör Masası'nda kamuoyu ile paylaşıldı.
Eylem Planı'nda, tütün ürünlerinin dünyada olduğu gibi Türkiye'de en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı maddeler arasında yer aldığı, sadece tütün ürünü kullananlar değil tütün dumanına maruz kalanların da aynı şekilde etkilendiği vurgulandı. Dünyada yılda 7 milyondan fazla, Türkiye'de de 100 binden fazla kişinin tütün ürünü kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdiğine dikkat çekildi.
Türkiye'de 2004'te Tütün Kontrolü Sözleşmesi'ne imza atmasından bu yana hayata geçirilen kanunlar, medya kampanyaları, eylem planlarıyla alınan tedbirlerin ardından 2014'te yüzde 32,5 olan tütün kullanım oranının, 2016'da yeniden düşme eğilimine girerek yüzde 31,6'ya kadar indiğinin altı çizildi.
2018-2023 Eylem Planı hazırlanması sürecinde, 2015-2018 Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı kapsamında yürütülen faaliyetlerin etki değerlendirmeleri yapılarak yaygınlaştırılmaları ya da güncellenmeleri konusunda fikir birliğine varıldı.
Uluslararası iyi uygulama örnekleri taranarak anlamlı etki sağlayacak olan strateji ve faaliyetler yeni hazırlanan planlara dahil edildi. Hazırlık sürecinde politika laboratuvarları kurularak ilgili kurumlardan sivil toplum kuruluşlarına kadar tüm paydaşların katkılarının alınmasına özen gösterildi. Yapılan güncelleme ile ulusal nihai hedefler yıllara göre takibi yapılacak şekilde organize edildi.
Buna göre, eylem planı kapsamında tütün ürünlerine talep, ulaşılabilirlik azaltılacak ve tütün kontrolünde koordinasyon izleme ve değerlendirme yapılacak.
Tütün kullanımının tehlikeleri konusunda kapsamlı uyarılar ile tütün kullanımının adolesan ve genç yetişkinler arasında olumsuz bir davranış biçimi olarak benimsenmesine yönelik çalışmalara da ağırlık verilecek. Tütün ürünlerinin zararları ile ilgili tüm strateji ve faaliyetlere ilişkin öngörülen hedeflere ulaşmak için kurumlararası eş güdüm sağlanacak.
"Öğrencilere yönelik örtülü senaryolar oluşturulacak"
Tütün ürünleri kullanımının zararları konusunda öğrenci, öğretmen ve velilerin bilgilendirilmesi, farkındalık oluşturulması, olumlu tutum ve davranış geliştirilecek. Bu kapsamda, eğitim müfredatında yer alan fen bilimleri, sosyal bilimler, matematik ve Türkçe derslerinde mümkün olduğunca tütün ürünleri kullanımının zararları konusunda farkındalığı artırıcı örnekler yer alacak.
3-6 yaş, 7-12 yaş ve 13-15 yaş gruplarında, mevcut animasyon ve çizgi filmlerde akranlarına gerektiğinde "Hayır" diyebilme davranışının geliştirilmesine yönelik örtülü senaryolar oluşturulacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarının çalışanlarına yönelik eğitim faaliyetlerinin geliştirilmesi ve uygulanması kapsamında polis, asker, öğretmen ve sağlık çalışanları gibi toplumda rol model olan meslek gruplarında tütün ürünü kullanımının önüne geçilmesi ve bırakmanın teşvik edilmesine yönelik programlar düzenlenecek. Ayrıca eğitim ve sağlık kurumları başta olmak üzere bütün kurumlarda "Sigarasız Kurum" uygulaması teşvik edilecek.
Gençlere rol model olanlar da aktif rol alacak
Eylem Planı'nda Tütün kontrolü çalışmalarına ilişkin yazılı, görsel ve işitsel medyanın desteğinin artırılmasına yönelik faaliyetler yapılmasına önem veriliyor. Buna göre, dizi, film, tiyatro senarist ve yönetmenleriyle birlikte yazılı ve görsel basın mensuplarına yönelik eğitim, farkındalık ve sertifika programları oluşturulacak.
Dizi, film, sinema, tiyatro ve çocuklara yönelik yapımlarda tütün ürünlerinin zararları ve pasif etkilenim hakkında mesajların verilmesi için teşvik mekanizması geliştirilecek.
Sosyal medyada sıkça yer alan kişilerle rol model olan kişilerin tütün ürünleri kullanımının zararları ve pasif etkilenim konusunda destek olmalarına yönelik eğitim, farkındalık ve sertifika programları yapılacak.
Hedef kitle tarafından kullanılan sosyal ağ siteleri, en çok ziyaret edilen web siteleri (forumlar, bloglar, internet oyunları, online alışveriş siteleri içerisine veya doodle olarak) ve en çok izlenen videoların açılış anına veya içerisine, konu ile ilgili hazırlanan görsellerin ve videoların yer aldığı pop-up şeklinde tamamı izlenmeden geçilemeyen açılır pencereler ve banner yerleştirilecek.
GSM operatörleri aracılığıyla tütün ürünlerinin zararları ve pasif etkilenim hakkında kişilere bilgilendirilme SMS'ler atılacak.
