Sanayi devrimi sonrası dünyada özellikle içten yanmalı motorların keşfi ve yayılması ile beraber petrol bu gezegende ticarete konu olan en önemli ve yaşamsal emtia haline gelivermiştir.
Son yüz belki de yüz elli yıldır ortaya çıkan hemen hemen her siyasi, sosyal ve ekonomik olayda petrol ve petrol kaynaklarını kontrol etme hırsı bir şekilde etkili olmuştur.
Bir vampirin sivri dişleri ile insanın kanını emmesine benzer şekilde yerkabuğunu delerek toprağın yağını emen dev şirketler petrol yataklarını ele geçirebilmek ya da kontrol edebilmek için siyasi ve askeri birçok operasyon düzenlemiştir, petrol bu yüzden bir anlamda lanetli bir emtia haline gelmiştir.
İyi bilmekteyiz ki bu şirketler sadece petrol yataklarını değil, bu yatakların yer aldığı coğrafyadaki siyaset ve ekonomiyi de kontrol etmek için olağanüstü bir gayret sarf etmişlerdir.
Petrol hiç şüphe yoktur ki insanlık tarihinde görülmüş en büyük zenginlikleri yaratan doğal kaynak olmuştur, doğru ve lakin yaratılan bu zenginliğin çoğu topluma huzur ve refah getirmediğini görüyoruz. Bu kadar büyük bir servet yaratıcı etkisi olan bu doğal kaynak birçok ülkede siyasi gücün tekelleşmesine, zenginliğin topluma yayılması yerine bazı oligarkların elinde toplanmasına yol açmıştır.
Dünya bunu ilk olarak Arap şeyhlerinde ve Orta Doğu diktatörlerinde gördü, petrol zenginliği Arap monarklarını ve diktatörlerini dev bir servete kavuşturmuş, bu monarklar ve diktatörler ülkelerinde demokrasinin zerresinin olmadığı son derecede ceberrut yönetimler kurmuştur. Arap şeyhleri ile Saddam, Kaddafi ve benzeri diktatörleri, bunların ülkelerine getirdiği felaket ve yıkımları hemen herkes bilmektedir.
1991 yılında SSCB''nin çökmesi sonucunda ise ortaya bu coğrafyada başta petrol olmak üzere zenginlikleri yağmalayan oligarklar ve bu oligarklara dayanan iktidarlar ortaya çıktı ve elbette bu ülkelerde de demokrasinin d''sinden bile eser olmadı.
Bu gün ortaya çıkan Ukrayna Rusya savaşının temelinde bile sahibine olağanüstü güç veren ve kontrol edilmediği takdirde onu saldırgan bir güç budalası yapan petrol olduğunu söylemek hiç de abartı olmayacaktır.
Petrol ne yazık ki bir taraftan çok önemli bir enerji kaynağı olarak toplumsal evrime ve küresel refaha çok büyük bir katkı sağlarken diğer yandan da birçok ülke ve topluma yıkım ve felaket getirmiştir buna petrolün laneti denilebilir. Burada şöyle bir olgu gözlemlenmektedir zaten gelişmiş, demokratik bir sanayi toplumu olan ülkelerde petrol gibi kaynaklar toplumsal refaha katkı sağlarken, gelişememiş sanayi devrimini tamamlayamamış, demokrasiyi kuramamış ülkelerde petrol toplumsal refaha katkı sağlamak yerine oligarklara, diktatörlere ya da monarklara güç ve zenginlik getirmiştir.
Sanayi devrimi kömür sayesinde gerçekleşmişti, petrol bir fosil yakıt olarak bu devrimde çok önemli bir rol almıştır son olarak bu fosil enerji kaynaklarına eklenen doğal gaz ile birlikte fosil yakıtlar sanayi çağını şekillendiren ana enerji kaynağıdır. Fakat bu gün gelindiği noktada yaşamımız ve üretimimiz bu kaynaklara aşırı bağımlı bir hale gelmiştir öncelikle endüstrinin neredeyse tamamı petrol, kömür ve doğalgaz gibi fosil enerji kaynaklarına aşırı bağımlıdır.
Bu bağımlılık sadece ekonomik ve siyasi dengeleri olumsuz yönde etkilemiyor, siyasi ve ekonomik krizler çıkarmıyor. Bu bağımlılık artık doğal dengeleri de etkileyecek bir seviyeye geldi ve iklim krizi çıkarıyor.
Petrol başta olmak üzere fosil kaynaklara olan bağımlılığı kırmak sadece iklim krizini durdurmaya yaramayacak aynı zamanda siyasi ve ekonomik krizleri de durdurmaya çok büyük bir fayda sağlayacaktır.
Sadece belli coğrafyalarda toplanan, üretimi için bu coğrafyaların kontrolüne aşırı bağımlılık yaratan fosil kaynaklar yerine dünyanın her coğrafyasına eşit dağılmış güneş, su ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmaya başlamak emin olun sadece doğal dengeleri değil dünya barışını da korumaya yardımcı olacaktır.
Petrolün bulunduğu coğrafyalara hükümran olan iktidarların eline geçen kontrolsüz gücün çoğunlukla o coğrafyalarda yaşayan insanları mahkûm ettiği zorbalık ve ceberrutluk sona erince gezegenimizde barışı sağlayabilmek çok daha kolay olacaktır.
Petrolün lanetinin sona ereceği günlere hızla yaklaştığımızı görmek insana gelecek için umut vermektedir.
