Meşhur Benjamin Franklin, şu 100 dolarlık banknotların üstündeki resminden hatırlayacağınız Amerikalı bilim insanı, siyasetçi ve yazar. Bu 100 dolarlık banknotlar ön yüzündeki Benjamin Franklin portresi nedeniyle bazen "Bens", "Benjamins" veya "Franklins" olarak da anılır. Benjamin Franklin "Dünyada ölüm ve vergiler dışında hiçbir şey kesin değildir" ya da başka bir ifade ile "ölüm ve vergiden kaçış yoktur" demiştir...

Bir Sümer atasözünde ise; "Bir efendin olabilir, bir kralın olabilir ama asıl korkulacak adam vergi memurudur!" denir. Netice itibariyle insanlar en az 5 bin yıldır vergi ile sorun yaşıyor, vergi ödemekten nefret ediyor ve vergi memurlarından korkuyor.

Vergi ekonominin en sıkıntılı alanıdır, insanlar vergi ödemek istemez, devletler ise vergi toplamak için hemen her yola başvurur. Eğer bu denge doğru kurulamazsa halk ya sivil itaatsizlik eylemi koyar, vergi kaçırır veyahut da isyan eder. Tarihte yıkılan devletlerin bir çoğu bu vergi işinde dengeyi sağlayamadıkları için yıkılmışlardır.

Bu devletler ya yeterli vergiyi toplayamayıp devletin yürümesi için gerekli mali gücü denkleştirememiş, devlet zafiyete düşmüştür ve yahut da halk yüksek vergilerden dolayı isyan edip devleti yıkmıştır.

Türkiye'de sık sık çıkarılan vergi afları bir vergiden kaçış olanağı gibi görülse de aslında kazın ayağı pek de öyle değildir. Çünkü Türkiye'de toplanan verginin çok büyük bir kısmı KDV ve ÖTV gibi tüketimden alınan dolaylı vergilerdir, bu vergilerden kaçınma imkanı çok zordur. Birde elbette enflasyon vergisi var, onu da unutmamak gerekir...

Peki nasıl olur da vergi ödemeyiz, vergi cennetlerine gitmek ya da bir ıssız dağ başına çıkmak vergi sorunumuzu çözer mi?

Peşinen söyleyeyim çözmez!

Peki sorunun çözümü var mıdır?

Elbette vardır, bir devletin gelir temin edebilmesi için iki temel yol vardır; bunlardan birincisi vergi toplamak, ikincisi ise üretim yapmaktır.

Devlet üretim yaparak yeterli miktarda gelir elde edebilirse vergi toplamasına en azından insanları rahatsız edecek miktarda vergi toplamasına hiç gerek kalmaz. Bu yöntemin başarıya ulaşabilmesi için dikkat edilmesi gereken çok ama çok önemli bir hususta devleti yönetenlerin israfa geçit vermemesi, devleti minimum maliyet ile çalıştırmaya dikkat etmesidir...

Özellikle madenler, sular ve benzeri kamusal olan daha da doğrusu kamusal olması gereken yer altı ve yer üstü zenginlikleri kamusal üretim ile yüksek katma değerli bir şekilde değerlendirebilirse vergi yolu ile gelir elde etmeye, vergi toplayacağım diye vatandaş ile çatışmaya hiç gerek kalmaz.

Özellikle petrol ve doğal gaz gibi zengin yer altı kaynaklarına sahip ülkeler için bu zaten sıklıkla uygulanan bir yöntemdir.

Enerji üretimi, iletişim hizmetleri, yollar ve limanların işletilmesi gibi hem stratejik olan ve hem de tekel konumunda olabilecek kalemler kamusal üretim için biçilmiş kaftandır.

Sonuç olarak bir devlet eğer yeterli miktarda yüksek katma değerli üretim yapabilirse vergi toplamaya hiç gerek kalmaz değil mi?

Peki biz Türkiye'de ne yaptık?

Biz Özal sayesinde neoliberal çılgınlık dalgasına kapılarak devleti üretimden nerede ise tamamen çıkardık, geriye sadece vergi gelirlerini bıraktık. Daha da kötüsü devletin kendi başına yapabileceği bir sürü işi özel sektöre ihale ederek son derecede pahalıya mal ettik ve bu maliyetleri karşılayabilmek için de vergilere abanma yolunu seçtik.

Buna rağmen vergi gelirleri yetmeyince bol bulamaç borçlanma stratejisi izlendi ve bu durum gelecekteki vergi gelirlerini de tüketen bir hal aldı. Artık sadece devletin işlemesi, günlük işlevlerini yerine getirmesi için değil, eski borçların ödenmesi için de vergi toplamak zorunda bulunmaktayız.

Bu günden tezi yok, Türkiye'yi, Türk ekonomisini yönetenler külahı önlerine koyup; ne yaptıklarını, niye yaptıklarını bir kere daha düşünmelidirler.

Sonuç olarak bu gün içinde bulunduğumuz büyük ekonomik krizden çıkabilmenin yolu ekonomide kaynak yaratmaktan geçer. Saçma derecede yüksek vergiler ile ekonomide kaynak yaratmak ise asla mümkün olmayacaktır.

Demedi demeyin; vergi politikaları belirlenirken vergi oranlarının rıza ile ödenebilir seviyede tutulması mutlak bir gerekliliktir ve eğer bu yapılmazsa insanlar ya vergi kaçırır ve yahut da iş yapmaktan vazgeçerler, yeni kaynak yaratmak bir yana sonuçta ekonomi küçülür...