Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Murat Sururi ÖZBÜLBÜL

Murat Sururi ÖZBÜLBÜL

EKONOMİ VE GERÇEKLER

Kurlarda çift hane

Çok yakın bir zamana kadar Türk Lirasının diğer para birimleri karşısındaki değeri 7 haneli sayılar ile ifade edilmekteydi. Hatırlayınız Türk Lirasından 6 sıfır atılmadan önce dolar TL kuru 1.500.000. Türk Lirası civarındaydı. Yabancılar Türkiye'yi ziyaret ettiklerinde bu duruma çok ama çok şaşırırlar, bir çoğu alışveriş yapıp para alıp verirken hesaplamada zorlanırlardı.

Türkiye'de kullanılan hesap makinelerinin hane sayısı trilyonları bile çarpıp toplayacak uzunlukta olmak zorundaydı. Trilyonları sadece astronomide ya da benzeri bilimsel araştırmalarda görmüş, duymuş olan ecnebiler için bu durum hiç de alışıldık değildi elbette.

Bol sıfırlı rakamlar başta kasa işlemlerinde olmak üzere, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde, fiyat etiketlemelerinden, benzin pompaları ve taksimetrelere kadar günlük hayatın birçok alanında da çok ciddi sorunlar ve zaman kayıpları yaratmaktaydı.

Türkiye'de 1970'lerde başlayan yüksek enflasyon en sonunda, bazı ekonomik değerlerin milyarlarla, trilyonlarla ve hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden olmuştu.

Bu süreçte ekonominin nakit ihtiyacı ise 1981 yılından bu yana ortalama her iki yılda bir defa tedavüle çıkarılan daha üst değerde yeni banknotlarla karşılanmak zorunda kalmıştır.

Bunun sonucunda, 2000'li yıllarda dünyanın en büyük kupürlü banknotunun Türkiye'de kullanılmakta olması Türk Lirasının itibarını son derecede olumsuz bir yönde etkilemekteydi.

Bütün bu nedenlerle Türk Lirasından 6 sıfır atılması hem psikolojik ve hem teknik bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştı.

Yapılan kanuni bir düzenleme sonucunda 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, paradan 6 sıfır atılmış ve 1 milyon Türk Lirası (1.000.000 TL) 1 Yeni Türk Lirası (1 YTL)'na eşitlenmişti.

Dolaşıma sokulan YTL banknotlar: 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 YTL,  değerindeki küpürlerden oluşmaktaydı.

Paradan sıfır atılması elbette ki, Türk Lirasının değerlenmesi veya değer yitirmesinde doğrudan etken değildir. Bu yalnızca bir sadeleştirmedir, sadece psikolojik etkisi nedeniyle Türk Lirasının itibarının artmasına olumlu katkısı olması beklenebilir.

Aşağıdaki tabloda Cumhuriyet'in kurulduğu yıldan bu güne Türk Lirasının Dolar karşısındaki değeri on yıllık zaman aralıklarında görülebilir. Dolar kuru çift haneyi ilk defa 70'li yıllarda görmüştür.

m-sururi-tablo.jpg

Yukarıdaki tabloda da görüleceği üzere dolar kuru yeniden çift haneye doğru hızla ilerlemektedir. Euro kuru ise bu tarih itibari ile 10.10 lira ile zaten çift haneli bir seviyededir.

Paradan sıfır atmak elbette sorunları çözmez bir ülke rasyonel davranmaz ve enflasyonist ekonomi politikaları uygularsa dünyadaki diğer örneklerde olduğu gibi belirli aralıklarla parasından sıfırları atmak zorunda kalır.

Bakalım, Türkiye'de ekonomiyi yönetenler enflasyonist politikalardan uzak durup, rasyonel ekonomi politikaları uygulayarak Türk Lirasının değer kaybını önleyebilecekler mi yoksa yeniden sıfırların atılmasını zorunlu kılacak bir sürece mi girilecek?

 

 

 

 

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları