Malum artık hemen hemen hepimizin akıllı bir telefonu var ve özellikle de otomobil kullananlar bu akıllı telefonlarına navigasyon programları yükleyip kullanıyorlar. Özellikle yolu, izi iyi bilmediğiniz büyük şehirlerde bu navigasyon programları resmen can kurtarıyor, gerçi yolu iyi bilseniz dahi bu navigasyon programları sizi trafiğin en az olduğu en kestirme güzergahlardan götürerek sıkışık trafikte saçınızı başınızı yolmanızı önlüyor.
Bende bu navigasyon programlarını epeyce uzun bir süredir kullanıyorum, lakin son iki İstanbul yolculuğumda bu sefer navigasyon programı da bana saçımı başımı yoldurdu.
Efendim hikaye şu; malum iktidara yakın bir müteahhit grubunun yap işlet devret yöntemi ile inşa ettiği bir Kuzey Marmara Otoyolu var. Yüksek ücretlerinden dolayı hemen hemen hiç kimse bu otoyolu kullanmak istemiyor. Navigasyonlarda elbette ücretli yoldan geçme seçeneği var, bu seçeneği işaretlemişseniz sizi ücretsiz yolları kullanan bir güzergahtan götürüyor. Fakat adamların aklına en makul ücretli yolu kullan seçeneğini eklemek gelmemiş. Siz ücretli yolları da kullan seçeneğini işaretlemişseniz navigasyon sizi bunlar arasında makul ücretli olana değil en kestirme ve hızlı olana yönlendiriyor ve elbette bütün yollar Kuzey Marmara Otoyoluna çıkıyor.
Yolun Kuzey Marmara Otoyoluna çıkması dert değil, dert olan cüzdandan çıkan para, geçen sefer yanlışlıkla İstanbul'un Anadolu yakasından girip Adapazarından çıktığımda gişeye yaklaştım kaç para diye sorduğumda aldığım cevap 57 Türkish Lira olunca insiyaki olarak ağzımdan "Ohaaa" sözcüğü çıkıvermişti. Gişedeki çocuk kibarca gülümseyerek "efendim pek şiddetli bir tepki verdiniz" deyince, ben "o düşünmeden verdiğim ilk tepkiydi, şimdi düşününce aklıma gelenleri söylemeyeyim, nasılsa senin bu işte bir günahın, vebalin yok, emir kulusun, yalnız lütfen patronlarına hatırlarını sorduğumu iletiver" dedim...
Size bir karşılaştırma yapayım Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından işletilen Anadolu Otoyolundan İstanbul'un Anadolu yakasında bulunan Çamlıca gişelerinden girip Ankara Akıncı gişelerinden çıkan bir otomobil 380 km yol için 37 lira 50 kuruş ücret ödüyor. Basit bir aritmetik ile km başına 0,098 TL. Oysa Kuzey Marmara Otoyolunu kullanan biri hepi topu 120 km yol için 57 lira ödüyor! Aynı aritmetiği burada da yaparsak km başına 0,47 Tl ücret ödendiğini görürüz, bu hesaba göre resmen yol arabadan fazla yakıyor demektir. Yap İşlet Devret yöntemi ile özel sektör tarafından inşa edilen Kuzey Marmara Otoyolunda kilometre başına alınan ücret, Karayollarına ait paralel otoyoldan beş misli daha fazla oluyor.
Elbette bu meblağ otomobiller için, minibüs kullansanız 91 Türk Lirası, kamyon kullansanız 108 Türk Lirası ve TIR kullanıyorsanız 180 lira 50 kuruş ödemeniz gerekiyor.
Ben Google Navigasyon sistemini kullanıyorum, Google firmasında çalışan deha seviyesinde zeki olan mühendisler makulce bir geçiş ücreti alınan bir otoyolun yanı başına yolun arabadan daha fazla yaktığı, fahiş ücret alınan bir otoyol daha yapılabileceğini düşünemediklerinden programa "makul ücret" seçeneği eklemeyi akıl edememişler.
Bu yazı ile köşemden Google mühendislerine sesleniyorum; "burası Türkiye, AKP iktidarı hiç kimsenin aklına gelmeyeni yapabilecek özel bir yeteneğe sahiptir. Birbirinden çok farklı ücreti olan yan yana iki otoyol yapmış bulunmaktalar. Bu durumu bilenler, yolları tanıyanlar doğal olarak pahalı yolu kullanmayı tercih etmiyor, bu yüzden de o yol boş oluyor navigasyonda otomatikman daha boş yolu seçiyor. Yollar arasında pahalı ucuz ayrımı yapamıyor. Bakın lütfen navigasyon programınıza makul ya da ucuz ücret seçeneğini de ekleyiniz, İstanbul Ankara arasında seyahat ederken programınızı kullanan bizleri çıldırmaktan koruyunuz."
Bu arada şunu da belirtmem gerekiyor, sorun sadece navigasyon yazılımları ile de sınırlı değil Karayolları Genel Müdürlüğünün işaret levhaları da sürücüleri Kuzey Marmara Otoyoluna yönlendiriyor.
Yolu iyi bilmeyen, yol kodlarının hangi otoyolu ifade ettiğini anlamayan kolaylıkla bir para tuzağına çekilebiliyor. Gişelere geldikten sonra ise elbette çok geç oluyor, ondan sonrası anlat derdini Marko Paşa'ya...
