Ben ekonomistim faize karşıyım faiz sebep enflasyon sonuçtur diyen arkadaş, döndü dolaştı arka kapı yöntemleri ile faizi arttırdı, üstüne üstlük artırmakla da kalmadı kontrolü dövize, yani dış güçlere bıraktı.
Bundan sonra bankalarda vadeli Türk Lirası mevduat yapan para babaları bankanın verdiği faizin üstüne birde devlet tarafından kamu kaynakları kullanılarak ödenecek bir kur farkı alacaklar. Fakirden alıp zengine gelir transferi yapan bu ekonomist arkadaşı ayakta alkışlıyorum…
Lakin akıl verenler bir yerde hesap hatası yapmışlar bu hesap hatası şöyle; ben paramı vadeli döviz hesabına yatırdığımda bir faiz alıyorum oysa dövize endeksli Türk Lirası hesabına yatırdığımda param sadece kur karşılığı kadar artıyor.
Konuyu bir örnekle açayım diyelim 100 bin dolar alacak kadar Türk Liranız var bu para ile döviz alıp 1 yıl vadeli dolar bazında döviz mevduat hesabı açar ve yüzde 1 faiz alırsanız bir sene sonra 101 bin dolarınız olur. Oysa bu parayı dövize endeksli Türk Lirası hesabında bir yıl vade ile tutarsanız ve dolar kuru bankanın size verdiği mevduat faizinden ki bu MB politika faizine bağlı fazla artarsa vade sonunda sadece ve sadece en fazla 100 bin dolarınız olur. Bu durumda sizin vadeli döviz hesabı yerine vadeli dövize endeksli vadeli Türk Lirası hesabı açmanız için mantıklı bir sebep kalmaz değil mi?
Bu noktada Dövize endeksli vadeli Türk Lirası açmanız bir tek döviz kurunun bankanın size vereceği merkez bankası politika faizinden az olamayacak faiz oranından daha az artması durumunda böyle bir yatırım mantıklı olacaktır.
Peki, bu gün Merkez Bankasının politika faizi yüzde 14 kim önümüzdeki bir yıl zarfında döviz kurunun yüzde 14'ten daha az artacağını ya da düşeceğini bekliyor?
Böyle iyimser bir beklenti olsaydı zaten insanlar dövize yatırım yaparlar mıydı? Elbette yapmazdı. İnsanlar sıfır faiz alarak paralarını dolarda ve altında tutuyor gene de Türk Lirası vadeliye faiz karşılığı yatırmıyordu, şimdi niye yatırsın?
Paranızı eğer bir faiz almayacaksanız neden belirli bir vadeye bağlamak isteyesiniz ki? Üstelik vade bozmak zorunda kalırsanız tüm faizi ve belki de anaparanın bir kısmını kaybetme olasılığınız varsa neden böyle bir vadeli işlem tercih edesiniz ki?
Parayı vadeye bağlamak insanların önüne çıkacak fırsatları değerlendirme olasılığını yok eder, bunu Türk Lirası olarak yaparsanız durum daha da vahim birde olası bir kur düşmesi halinde anaparanızı kaybetme olasılığı varsa neden bunu tercih edesiniz ki?
Sonuç olarak bu kafa karıştıran dolambaçlı yöntemin yatırımcı açısından herhangi bir cazibesi ve rasyonalitesi yoktur, ciddi teveccüh göreceğini zannetmem.
Gelelim işin diğer boyutuna bu yöntem ile birikimlerini döviz hesaplarında değil de dövize endeksli Türk Lirası hesapta değerlendiren yatırımcılara ödenecek kur farkı kamu kaynaklarından karşılanacakmış. Her ne kadar bunun tam yöntemi belli olmasa da hazinenin bu yükümlülüğü nasıl, hangi kaynakla, hangi kanuna dayalı olarak yapacağı belirsiz kalsa da bu tuhaf tek adam rejiminde bunlar hiç önemli değildir. Nasılsa yöntem ben yaptım oldu istim arkadan gelsin yöntemi bir kılıfına uydururlar. Lakin her ne kılıf uydururlarsa uydursunlar sonuç değişmez bankada mevduat tutabilen zenginlere kamu kaynaklarından, vergi mükelleflerinin vergilerinden bir transfer yapılacağı kesindir. Bu transferin ne ölçüde olacağı ise tamamen döviz kurlarının seyrine bırakılmıştır. Bu yöntem eğer birikim sahipleri tarafından tercih edilirse hazine kaynaklarını tüketecek, son derecede tehlikeli ve öngörülemez bir taahhüttür.
İşin açığı Merkez Bankası Politika faizini artırmak gibi son derecede olağan bir yöntem izleneceği yerde sırf ben faize karşıyım faizlerin indireceğin iddiasından dönmemek için böyle tuhaf ve dolambaçlı bir yöntem ile mevduat faizleri döviz tarafından belirlenecek bir miktarda artırılmıştır.
Bankalar açısından elbette bir sorun yok bu ek maliyeti devlet karşılayacak olduktan sonra bankalar daha uzun vadede mevduat birikimi oluşturmuş ve kredileri buna göre planlıyor olabilirler. Bu noktada kredi kullanacak patronlara da bir kıyak yapılmış ve onlara sudan ucuz kredi sağlanmış olur. Maliyet nasılsa vergi mükellefleri tarafından karşılanıyor, kim dert eder?
