Covid-19 salgını ile ilgili sağlık sorununu çözmek için bilim insanları üstlerine düşeni başarmış bulunuyorlar. Mucize denebilecek kadar kısa bir süre içerisinde bu virüsün genetik yapısını çözdüler ve virüse karşı etkili aşılar geliştirdiler. Bu pandemiyi sona erdirecek aşılar insanlık için gurur verecek bir eşgüdüm ile tüm dünyada, farklı ülkelerden bilim insanlarının yaptığı mükemmel iş birliği sayesinde bu kadar kısa bir sürede geliştirilebildi.
Sıra şimdi bu aşıları yeterli miktarda üreterek küresel ölçekte toplum bağışıklığını sağlayabilecek aşılama kampanyasında, böyle büyük ve küresel bir kampanya için elbette siyasi liderlik ve ekonomik güç gerekmektedir. Bu noktada da benzer bir eşgüdüm ve iş birliği beklemek hakkımızdır.
Siyasi vizyonu olan ileriyi görebilen liderler ufak tefek siyasi hesaplara girmeden küresel ölçekte el birliği, iş birliği ve dayanışmaya girerek aşılanmadık hiçbir insan bırakmamalıdır.
Çin’in Wuhan kentinde tek bir insanda başlayan bu salgının bu gün nasıl bir felakete yol açtığını görüyoruz, aşıların altı ay ile bir yıl arasında bir bağışıklık sağlayacağı uzmanlarca söyleniyor, bu durumda aşılanmadık kişilerden bu salgının yeniden alevlenmesi muhakkaktır. Bu durumu engelleyebilmek için aşılamanın çok geniş bir kapsamda düşünülmesi ve hızla organize edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde hem tekrar tekrar aşı yapılması kaçınılmaz olacak ve hem de aşıları etkisiz kılabilecek mutasyonların meydana gelme olasılığı da üstlenilecektir.
Böyle bir aşılama kampanyası elbette son derecede ciddi mali yükler ortaya çıkaracaktır, özellikle az gelişmiş yoksul ülkelerin, yahut da ülkelerin yoksul kesimlerinin aşılama kampanyasına katılabilmesi bu durumda zor olacaktır, böyle bir duruma hiçbir şekilde meydan verilmemelidir.
Öncelikle üretim, lojistik ve depolama sorunlarının hızla aşılması gerekmektedir, hem özel sektör ve hem de devletler bu sorunların aşılabilmesi için tüm olanaklarını seferber etmek zorundadırlar. Ekonomi yönetimleri bu sorunları ortadan kaldıracak planlamaları hızla yapmalıdır. Askerî imkanlar da dahil olmak üzere tüm kamusal güç bu aşılama kampanyasına tahsis edilmelidir.
İnsanlık 1918 İspanyol gribi salgını ile karşılaştığında çok ağır bir kayıp vermişti, elbette ne bilim ve ne de teknoloji o dönemde bu günkü kadar gelişmiş değildi. Mikrobiyoloji ve genetik yapılar hakkındaki bilgiler çok yetersizdi, bu yüzden salgın ile mücadelede başarılı olunamadı. Bu hastalık o günkü dünya nüfusunun çok ciddi bir oranına bulaştı ve tahminlere göre 18 ay içinde 50 ila100 milyon arasında insanın ölümüne yol açtı. Neyse ki bu sefer dünya çok daha hızlı bir reaksiyon verdi, birçok ülkede tarihte görülmemiş olağanüstü tedbirler alındı ve lakin bu halde bile ölüm sayısı geldi 2 milyona dayandı. Gerekli tedbirler alınmasaydı ya da alınamasaydı ne olurdu, bunu düşünmek bile insanı dehşete düşürüyor.
İnsanlık, bilim insanları ve bilimsel çalışmalar sayesinde ilk raundu kazandı, bu virüsü tanımladı ve bu virüse karşı bir aşı geliştirebildi. Bu çaba yeter mi? Elbette yetmez asıl önemlisi savaşı laboratuvarlarda değil, sahada kazanabilmektir bunun için de şimdi sıra ekonomilerde, kısa sürede yeterli aşı üretimi yapılarak insanlık bu salgından bir an önce kurtarılmalıdır.
Siyasiler üçün beşin hesabını yapmamalıdır, etkinlik ve güvenlik sorunu olmayan aşıların üretimi ve dağıtımı için gerekli olan tüm finansal kaynaklar ortaya konmalı, tüm harcamalar yapılmalıdır. Bundan daha öncelikli bir sorun bulunmamaktadır, tamam bu işin bir mali yükü olacak, ortaya ödenmesi gereken bir fatura çıkacak fakat eğer bu salgın bir an önce sona erdirilmezse ortaya çıkacak ekonomik sorun emin olun çok çok daha büyük olacaktır.
Unutmayın komşudaki yangın için “bana ne o söndürsün, onun sorunu” derseniz o yangın kolaylıkla sizin haneye de sıçrayabilir, sizin de sorununuz olabilir, komşunun yangını söndürecek gücü yoksa oturup seyretmek akıl kârı değildir, var yok demeden kovayı kapıp yangını söndürmek gerekir.
Bu salgın her türlü siyasi ve ekonomik hesaptan çok daha önemlidir. Salgın ile mücadeleyi yönetmekten sorumlu olanlara ibreti alem için Trump’ın başına gelenleri göstermek gerekir. Salgını hafife alan, yönetmekte başarısız kalan Trump, 2020 senesi başında seçilmesi neredeyse kesin olan favori adayken, kasım seçimlerinde çok büyük bir hezimete uğradı; başarısızlığının yetersizliğinin ve gayriciddiliğinin bedelini çok ağır bir şekilde ödedi.
Diğer yandan aşı kampanyasına karşı çıkan söylenti, hurafe, inanç ve ideolojiler ile mücadele de şarttır. Bilgi eksikliği, yanlış bilgi ve güvensizlik sonucu ortaya çıkacak aşı karşıtı tavır öncelikle güvenilir bilim insanları, siyasi liderler ve sivil toplum önderleri tarafından şeffaf ve tatmin edici açıklamalar ile engellenmelidir.
Yeterli aşılamanın yapılmadığı ülkelere yapılacak seyahatlerin ve bu ülkelerden gelecek insanların kısıtlanacağı, hatta aynı ülke içinde bile bazı kısıtlamaların olacağı muhakkaktır, iş bu noktaya gelmeden başarılı bir aşı kampanyası ile sorun çözülmelidir.
