TÜİK, işsizlik ile ilgili veri hesap ve açıklama yönteminde bazı değişikliklere gitmiş bulunuyor. Kurumdan yapılan açıklamada; "Hanehalkı iş gücü araştırmasında 2021 Ocak ayından itibaren, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile eş zamanlı olarak; Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 19. Çalışma İstatistikçileri Konferansı (ICLS) kararlarına ve ilgili AB tüzüğüne uyum sağlamak amacıyla yeni düzenlemelere geçilmiştir. 19. ICLS ile birlikte iş gücü piyasasındaki gelişmeleri daha iyi takip edebilmek amacıyla, istihdam ve işsizliğe ek olarak tamamlayıcı göstergeler tanımlanmıştır. AB İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanmakta olan bu tamamlayıcı göstergelere bültende yer verilmeye başlanmıştır. Üçer aylık hareketli ortalamalar olarak aylık yayımlanan iş gücü istatistikleri, 2021 Ocak ayından itibaren bağımsız aylık tahminler olarak yayımlanacaktır." denmektedir.
İşin açığı işsizlik bir toplum için çok önemli olan ekonomik, sosyal ve hatta siyasi sonuçlar doğuran sorunlardan biridir. Bu sorunun doğru bir şekilde ölçülmesi de yaşamsal önem taşımaktadır.
Ülkemizde devletin resmi istatistik ofisi olan TÜİK tarafından açıklanan veriler uzunca bir zamandır hemen hemen hiç kimseye inandırıcı gelmiyordu. Ben bir ekonomist ve ekonomi yorumcusu olarak bu yöntem değişikliği ile beraber açıklanacak verilerin daha tatmin edici olacağını ümit ediyorum.
TÜİK tarafından açıklanan son verilere göre:
Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre bin kişi azalarak 3 milyon 861 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,4 puanlık azalış ile % 12,2 seviyesinde gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 822 bin kişi artarak 27 milyon 706 bin kişi, istihdam oranı ise 1,2 puanlık artış ile % 43,8 oldu.
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,7 puanlık azalışla % 24,7, istihdam oranı 0,5 puan artarak % 30,1 oldu. Bu yaş grubunda iş gücüne katılma oranı ise bir önceki aya göre 0,2 puan artarak % 39,9 seviyesinde gerçekleşti.
Açıklanan verilere yeni eklenen atıl iş gücü oranı, bence en önemli değişiklik, bizim de uzun bir süredir söylediğimiz açıklanan verilerin gerçek duruma uyumsuzluğunu bir nebze de olsa giderebilecek, gerçekleri daha bir net olarak ortaya koyabilecek bir gösterge.
Ocak 2021 döneminde Atıl İş Gücü Oranı % 29,1 oldu
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranı 2021 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 0,7 puan artarak % 29,1 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı % 19,7 iken, potansiyel iş gücü ve işsizlerin bütünleşik oranı % 22,5 olarak gerçekleşti.
Nerede ise % 30'a ulaşan atıl iş gücü oranı, açıkça söylemek gerekirse son derecede vahim bir duruma işaret etmektedir.
Atıl iş gücü göstergesi, istihdam piyasasına ve ekonominin iş yaratma kapasitesine dair yapısal sorunları göz önüne daha açık bir şekilde seren bir göstergedir.
Elbette ki işsizlik oranı önemli bir göstergedir, lakin piyasadaki sorunları yansıtma kapasitesi bakımından aslında yetersiz bulunmaktadır. İstihdam edildiği halde niteliklerinin altında işlerde çalışan, iş değiştirmek isteyen, daha fazla çalışmak istemesine rağmen yarı zamanlı çalışmak zorunda kalan ve çalışmak istemesine rağmen iş bulmaktan ümidini yitirmiş ve iş gücünden çıkmış kişileri de dikkate aldığımızda piyasanın gerçek ve yapısal sorunlarına dair daha net bir veri elde edebiliriz.
Vatandaş mühendis ya da öğretmen, lakin mesleğinde iş bulamamış, gitmiş markette asgari ücretle kasiyerlik yapıyor, bu durumda bu kişi elbette işsiz olarak tanımlanmıyor ve bu durum işsizlik istatistiklerine de yansımıyor.
Veyahut biri haftada birkaç saat yarı zamanlı ya da daha doğru bir tabirle parça zamanlı olarak iş bulabilmiş, ne kazancı geçimine yetiyor ve ne de kendi işinden memnun lakin istatistiklere bunlar da işsiz olarak yansımıyor.
Ülkemiz özelinde ve pandemi döneminde iş bulmaktan ümidini kesen, hatta sokağa çıkıp iş arayacak, işe başvuracak imkanı dahi kalmayan son derecede kalabalık bir kesim var. Bu kesim de işsiz sayılmıyor, çünkü son bir kaç haftada yeni bir iş başvurusu yapmamış.
Bütün bu ve benzeri durumları bir araya getirdiğimizde aslında işsiz sayısı çok daha yüksek çıkıyor, yeni eklenen gösterge bu durumu daha bir gözler önüne seren ve benim de gerçek durumu anlamada faydalı olacağını düşündüğüm bir gösterge olmuş.
İşin açığı pisliği halının altına süpürmek, gerçekleri görmezden gelmek sorunu çözmemizde herhangi bir şekilde bir fayda sağlamayacaktır. Doğru yöntem ne kadar acı olursa olsun gerçekler ile yüzleşmek, karşı karşıya olduğumuz sorunu doğru tanımlamak ve doğru ekonomi politikaları uygulayarak, bu sorunun üstesinden gelmeye çalışmaktır.
