Bir önceki yazımda, Türkiye Turizm Pazarı'nın yarıdan fazlasını oluşturan Avrupa ülkelerindeki virüs salgını nedeni ile özellikle İtalya, Fransa ve İspanya turizminin birkaç yıl kendisini düzeltmeye çalışacağından bahsetmiştim. Ayrıca İtalya'nın yardım çağrılarına karşılık vermeyen birlik üyesi ülkelerin bu tutumunun, salgın sonrasında da Avrupa Birliği fikrinin özellikle İtalya'da sorgulanır hale geleceğine değinmiştim.
Turizm sektöründeki hemen tüm işletmelerin durumu, tohumu toprağa atan ve hava şartlarının iyi gitmesi için her gün dua eden çiftçi ile benzerlik gösterir. Bu iki kesimin umutları hiçbir zaman bitmez ve "işlerin yoluna gireceğine inanır" ve pozitif düşünmeye çalışırlar. Türkiye de kitle turizminin başladığı 80'li yıllarının sonlarından itibaren henüz büyümeye başladığı dönemde Irak krizi ve daha sonrasında daha bir sürü krizle mücadele etmek zorunda olan sektör, her ne kadar kriz yönetimini öğrenmiş olsa da sonuçları değiştirecek oranda değil.
Koronavirüs salgını sonrası dünyada artık çoğu uygulamanın eskisi gibi olmayacağı, eğer olmaya devam ederse de bu karşılaşılan salgın gibi olaylara kolayca maruz kalınacağı çoğu ülke yönetimleri tarafından şu anda maalesef acı bir şekilde tecrübe ediliyor. Mesela daha önce sadece bazı evrakların ibra edilmesi ile vize alınarak gidilebilen ülkelerin bu uygulamaları daha da karmaşık hale getirecekleri aşikâr. Şöyle ki, dünya turizminde lider konumda olan Avrupa ülkeleri Fransa, İspanya ve İtalya bugüne kadar en çok turist kabul eden ülkeler sıralamasında liderliği sayısal ve gelir anlamında koruyorlardı.
Para mı sağlık mı?
Ama bundan sonra sorulacak olan soru "para mı önemli yoksa sağlığın mı?" noktasına geldi. Yani salgın olayından ders çıkarmış olan devletler, yabancı ülke vatandaşlarının (ne türden olursa olsun) ülkelerine girişlerine ciddi ve sıkı denetimler getireceklerdir. Yani salgından etkilenen ülkeler turistlerden, vize verme aşamasında kendi güvendikleri ve anlaşmalı oldukları klinik veya özel hastanelerden kapsamlı bir sağlık raporu almadan vize vermeyeceklerdir.
Yine bundan sonra "güvenli ülke kriterlerinde de" büyük bir değişikliğe gidilecek, sağlık kontrollerinin yapılmasına gerek duymadan turistlere vize veren ülkeler "salgını ciddiye alan" devletler tarafından "güvensiz ülke" olarak gösterileceklerdir. Dünya da "turizm sağlık ve güvenlik prosedürlerine" ciddi eklemeler yapılacak, turizm sektöründe hizmet veren işletmelerden bu prosedürlere uymayanların müşteri bulabilmeleri hayal olacaktır.
Bu olabilecekler karşısında ülkemizde devlet edenlere tavsiyem, lütfen turizm sektörünü artık "bacasız fabrika" olarak nitelemekten vazgeçin ve "salgın üretebilecek sektör" olarak tanımlayın ardından, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yapısını da "turizm sağlık ve güvenlik prosedürlerinde" uluslararası olarak yapılacak değişikliklere cevap verebilecek bir yapıya dönüştürünüz.
Bu değişiklik ve sonrasındaki uygulamalar çoğu turizm işletmesinin hoşuna gitmeyecektir ve genel olarak ülkemizde bu uygulamalara karşı ciddi feryatlar yükselecektir, ama burada popülizme yer verilmemeli, oy hesabı yapılmamalı. Çünkü ülkemiz dışında ortaya çıkacak bir virüs salgınının en kolay ülke vatandaşlarımıza bulaşma şekli, yabancı seyahat edenler veya yabancı ülke ziyaretlerinden geri dönen vatandaşlarımız aracılığı ile olduğu bugün edindiğimiz tecrübe ile sabittir.
Burada "kafa hesabı turizmden vazgeçilmesi" gerekmekte. "Sağlıklı ve Güvenli Turizm" yöntemine geçilmelidir. Başlangıçta bu uygulama ile turist sayılarında bir azalma olacağı kesindir ama Türkiye'nin tatil için gidilecek "güvenli ülke" kriterlerini kazanmasını sağlayacak ve sürekli söylenen ve beklenen üst gelir grubu turist profilinde yükselmeye neden olacaktır. Slogan "çok turist çok para değil, az turist daha çok para" şeklinde değiştirilmelidir.
