GÜNBOYU-MURAT BEYAZ
1 Aralık 2019 tarihinde Çin'in Wuhan kentinde çıkan ve dünyanın her yerine yayılan koronavirüs salgınının etkileri sürüyor. Yapılan araştırmalar sonucu salgına karşı farklı ülkelerden aşılar da üretildi. Türkiye'de de yerli Turkovac aşısı çalışmalar sonucu geliştirildi. Acil kullanım onayını da alan Turkovac'ın seri üretimine başlandı.
Yerli aşı olan Turkovac, acil kullanım onayını aldıktan sonra seri üretime geçmeye başladı. Vatandaşlar arasında henüz etkinlik oranına olan güven oluşmadı. Daha önce de Rusya'nın ürettiği Sinovac aşısını olanlar tekrar Biontech aşısı yaptırmak zorunda kalmıştı. Etkinlik oranı düşük olan Sinovac aşısına eşdeğer olan Turkovac hakkında da vatandaşlar arasında kararsızlık hakim.
İki doz inaktif Sinovac olmuş kişiler hatırlatma dozu olarak yerli aşıdan yaptırabiliyor. Uzmanlar, aynı şekilde iki doz BioNTech sonrasında da Turkovac’ın aynı etkiyi yapabileceğini belirtiyor ancak bu konuda klinik çalışmalar sürüyor. Sonuçların şubata kadar açıklanacağı düşünülüyor.
Ayda dokuz milyon doz üretilmesi beklenen Turkovac, hem yurt içinde vatandaşlara uygulanacak hem de özellikle aşının hiç ulaşmadığı az gelişmiş ülkelere yollanacağı bildirilirken, önümüzdeki günlerde sadece Afrika’ya 2,5 milyon gönderileceği de açıklandı.
MALİYET EN AZ YÜZDE 50 AZALACAK
Sağlık Bakanlığının rakamlarına göre yurt dışından tedarik edilen koronavirus aşılarının Türkiye’ye maliyeti 17 milyar lira. Turkovac ile Türkiye’nin aşı maliyeti en az yüzde 50 oranında azalacağı da öngörüler arasında.
TURKOVAC AŞISI HAKKINDA...
Almanya’da Biontech, Çin'de Sinovac, Rusya'da Sputnik-V, ABD'de Johnson & Johnson aşılarının yanı sıra Türkiye'de de Turkovac aşısı üretildi. Sinovac gibi inaktif bir aşı olan Turkovac, Erciyes Üniversitesi ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı'nın (TÜSEB) işbirliğiyle geliştirildi.
Sinovac gibi inaktif bir aşı olan Turkovac, Erciyes Üniversitesi ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı'nın (TÜSEB) işbirliğiyle geliştirildi. Turkovac'ın 3. faz çalışmaları Haziran ayı sonunda başlamıştı. Bu aşamada aşı, binlerce kişi üzerinde test edildi. 3. faz çalışmaları kapsamında aşının İstanbul'da gönüllüler üzerinde denenmesine Temmuz başında, Kayseri Şehir Hastanesi'nde gönüllülere uygulanmasına ise 26 Ağustos'ta başlanmıştı.
Sağlık Bakanlığı, inaktif aşıları şu şekilde tanımlıyor:
Gelenekselleşmiş yöntemlerle üretilir.
Virüs parçalanıp etkisiz hale getirilerek vücudumuza zarar verilmeden bağışıklığımız uyarılır.
Uzun dönem etkileri konusunda diğer aşılara kıyasla daha net konuşulabilir.
Öldürülmüş virüs ihtiva etmelerinden dolayı ilk aşamada daha güvenli olduğu kabul edilir.
2-8°C'de saklanabilir.
Üretimi diğerlerine göre daha zor ve yavaştır.
TURKOVAC OMİCRON'A KARŞI ETKİLİ Mİ?
Kovid-19'a karşı yerli aşı TURKOVAC'ı geliştiren Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, TURKOVAC'ın Omicron'a karşı etkili olup olmaığını açıkladı.
TURKOVAC aşısının Alfa varyantına etkisini daha önce tespit ettiklerini anımsatan Özdarendeli, Delta varyantına yönelik araştırmalar kapsamında kısa süre önce virüsü izole ederek çalışma başlattıklarını belirtti.
Araştırmaların sonuçlandığını aktaran Özdarendeli, şöyle konuştu:
"Transgenik farelerde Delta varyantında yüzde 100 bir koruyuculuk sağlandı. Alfa varyantıyla ilgili de daha önce açıklamalarımız olmuştu. Bu sonuçlandıktan sonra biz aynı zamanda faz-2'deki gönüllülerde de Alfa ve Delta varyantının antikor titrelerinde ne kadar nötralizan antikor olduğunu ortaya çıkaracağız. Onun çalışmaları başladı. Çapraz koruma var mı yok mu, nötralizan antikor titrelerinde ne kadar düşüş var, onun çalışmalarını yapıyoruz. Tabii yetişmek zor, şimdi Omicron çıktı. Omicron varyantının izolasyonuyla ilgili çalışmalara en kısa sürede başlamayı düşünüyoruz. Çünkü Omicron varyantının da dünyada hızlı bir şekilde dominant olduğunu görüyoruz. Alfa, Delta'dan sonra Omicron'un da TURKOVAC'ın etkinliği açısından nedir, durumları ilerleyen zamanlarda göreceğiz."
