İnternet özgürlüğü raporunda HES detayı
VOA Türkçe’de yer alan habere göre; Freedom House’un ‘internet özgürlüğü’ raporunda Türkiye, internet özgürlüğü olmayan ülkeler arasında yer aldı. Dünya genelinde hükümetlerin Covid-19 salgınını internet üzerinden gözetleme ve veri toplamayı genişletmek için kullandıkları belirtilirken, Türkiye’deki Hayat Eve Sığar adlı yeni sisteme de dikkat çekildi.
65 ülkenin değerlendirildiği rapordan İzlanda en özgür internete sahip ülke olarak öne çıkarken, Çin son sırada yer aldı.
Raporda Türkiye özgürlük puanlamasında geçen yıla göre 2 puan daha yitirdi. 100 üzerinden 35 puana gerileyen Türkiye, bu yıl da interneti özgür olmayan ülkeler arasında yer aldı.
2019 yılının Haziran ayı ile 2020 yılının Mayıs ayı arasındaki gelişmelere odaklanan rapora göre, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler Corona virüsü salgınını internet üzerinden gözetleme ve veri toplamayı genişletmek, eleştirel konuşmaları sansürlemek ve yeni teknolojik toplumsal kontrol sistemleri oluşturmak için kullandılar.
Rapordaki temel küresel bulgular şöyle:
İnternet özgürlüğü peş peşe 10 yıldır gerilemeyi sürdürüyor. İnternette Özgürlük raporu kapsamındaki 65 ülkeden 26’sı gerilerken, 22’sinde kazanımlar görüldü.
Hükümetler, Covid-19 pandemisini ifade özgürlüğünü ve bilgiye erişimi engellemek için bahane olarak kullanıyor.
28 ülkede salgınla ilgili bağımsız haberciliği sansürledi ve 45 ülkede internet ortamında eleştiride bulunanlar tutuklandı. En az 20 ülkede pandemi, ifade özgürlüğüne belirsiz veya aşırı geniş kısıtlamalar getirmenin bir gerekçesi olarak gösterildi.
Halk sağlığı krizi, gelecekteki gözetleme çalışmaları için bir temel oluşturuyor. En az 30 ülkede hükümetler, telekomünikasyon sağlayıcıları ve diğer şirketlerle doğrudan ortaklık içinde kitlesel gözetim için pandemiyi kullanmaya çalışıyor.
Türkiye’de sansür ve HES uygulaması
Öte yandan raporun Corona virüsü salgınına yönelik sansür bölümünde, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ‘hükümetin sıkı bir şekilde düzenlenmiş propaganda kampanyasına meydan okuyan kişileri cezalandırmak için mevcut yasal araç kutusunu kullandığı belirtildi.
Raporda, “Sadece Mart ayında gazeteciler ve doktorlar da dahil olmak üzere 400’den fazla kişi, salgınla ilgili ‘kışkırtıcı’ ve ‘taciz edici’ sosyal medya paylaşımları nedeniyle gözaltına alındı. Bir şehrin tabipler birliği odasının Twitter’da sağlık çalışanlarının ölümleri ve kişisel koruyucu ekipman eksikliğiyle ilgili paylaşımından sonra, dernekle bağlantılı iki doktor gözaltına alındı, sorguya çekildi ve yurtdışına seyahatleri yasaklandı” denildi.
Raporun “Kamu Sağlığı Adına İstismarcı Gözetim” başlığı altında ise Türkiye’deki Hayat Eve Sığar (HES) adlı yeni sisteme dikkat çekildi, temas takibini bir sağlık durumu kodu ile birleştirdiği belirtildi.
Tüm yurt içi seyahatler için HES kodunun zorunlu olduğunu anımsatan Freedom House, şunları kaydetti:
Türkiye hükümetinin uygulaması, böyle bir kodu korumanın en etkili yolu olsa da, kullanıcılar ayrıca belirli kişisel bilgileri bir telefon numarasına gönderebilir. Uygulama, temas takibini kolaylaştırmak için Bluetooth sinyallerini çevredeki cihazlara gönderir. Karantina emirlerine itaati izlemek için kullanılır ve ihlal durumunda verileri doğrudan kolluk kuvvetlerine gönderir. Türkiye’de hükümet gözetimi ve kullanıcı verilerinin kötüye kullanımı yıllardır yaygın ve sivil toplum yeni uygulamanın potansiyel olarak kötüye kullanımı konusunda alarmda.
Freedom House çalışmasının Türkiye ile ilgili alt raporunda da internet özgürlüğünün, hükümetin sosyal medya platformlarını geçici olarak engellemesi ve Kürt illerinde yaşayan halkın temel hizmetlere ve araçlara erişmesini sağlamamasıyla bu yıl düştüğü bildirildi.
Yılmaz Özdil'in Sevda Noyan mesajı sosyal medyayı salladı
AKP'den 'tarikat' savunması! "Yeter artık be"
Fenerbahçe satılacak mı? Ali Koç'tan gündeme bomba gibi düşen açıklama
Utanç veren görüntü! 2 bin yıllık tarihi yolu ne hale getirdiler
