Youtube kanalımız Forward TV'nin ilk kurulduğu günlerdi. Arkadaşlar Don Küşot konulu bir konuşmamı kayda almışlar. Bu konuşmayı kanalda yayımladılar. Hala duruyor mu bilmem. O konuşmamdan dolayı olumlu ve olumsuz çok tepkiler almıştım. Orada ifadem mealen şöyle: Don Küşot, romanın ya da anlatının asırları aşan zaman üstü manifestosudur. Don Küşot'un muhitine, iklimine varmadan, o metnin tezgahından tornasından geçmeden, eleştirmen de olamazsınız, yazar da olamazsınız, edebiyatçı da olamazsınız."

     Yukarıdaki ifadelerimi temellendiren pek çok somut veriden bahsetmiştim. Ama bugün bu iddiamı temellendiren başka bir verili olan bilgiden bahsedeceğim. O zaman söylediklerim daha çok kuramsal okumalara dayanıyordu bugün bahsedeceğim tarihsel nedenlere bağlıdır. Efendim malum olduğu üzere Cervantes, Lepanto (İnebahtı) Deniz Savaşı'nda iki kez göğsünden, bir kez de sol elinden yaralandı. Savaşlar sadece fiziksel anlamda bedenlerin ya da silahların teması değildir. Kültürlerin teması da söz konusudur. O, yaşadığı ülkede Endülüs Emevileri vasıtasıyla Arap toplumuna ve onun kültürel değerlerine aşina iken Lepanto olarak anılan İnebahtı Deniz Savaşı vasıtasıyla Türklere ve Türk kültürüne de aşina olmuştur. Ne zaman mı yaralandı? Tam da bundan 450 (Dört Yüz Elli) yıl önce bugün yani yedi ekimde. İşte bu dört yüz elli yılın dört yüz ellinci yıl dönümü münasebeti ile yukarıdaki iddialarıma şu yorumu da eklemek isterim:

     O yukarıdaki tarihi bilgiler ışığında sadece içinde bulunduğu ya da yetiştiği Batı kültürü ve Hıristiyan Avrupa'ya değil aynı zamanda Arap ve Türklerle yukarıdaki tarihi münasebet neticesinde Doğu kültürüne de hakim bir edebiyatçı, şair ve romancıdır. Bunun izlerini Don Küşot'u okuyanlar bilir. Bu sebeple de evrensel bir değerdir, Cervantes. Bu tarihsel ve kültürel tespit de yukarıdaki iddiaları destekler niteliktedir. Kendi ülkesinin sınırlarını aşan romanlar her yönü ile Cervantes'i ve eseri Don Küşot'u tanımaktan geçer.